И. М. Абдуллаева, Д. T. Азимов. “Ахборот тизимлари


-расм. Ахборот тизимининг куби



Download 2,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/125
Sana23.02.2022
Hajmi2,14 Mb.
#160255
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   125
Bog'liq
Ахборот менежменти

5.5-расм. Ахборот тизимининг куби 
Бу туркумлаш уч ўлчамли бўлади. Ўлчамлар ахборот тизимининг турли 
мураккабликдаги масалаларни ҳал этиш ва турли сондаги фойдаланувчиларга 
кўмаклашиш қобилиятига асосланади. 
Биринчи ўлчам – масштаб ѐки ахборот тизимидан фойдаланиш кўлами. 
Тизим масштаби ушбу тизимдан фойдаланувчилар сони билан аниқланади. 
Қуйида ахборот тизимидан фойдаланувчиларнинг бир қатор даражаларини 
кўрсатиш мумкин:
1. Индивидуал фойдаланувчи. 
2. Ишчи гуруҳи. 
3. Бўлим. 
4. Ташкилот ҳудуди (бир нечта бўлимларни ўз ичига олади). 
5. Ташкилот (бир нечта ташкилот ҳудудларини ўз ичига олади). 
6. Ташкилотлараро 
(истеъмолчи, 
етказиб берувчи ва ташкилот 
ҳамкорларини бирлаштиради). 
М
А
С
Ш
Т
А
БИ
 
МАСАЛАНИНГ МУРАККАБЛИГИ 
ТАҚДИМ ЭТИШ ШАКЛИ 


56 
Шу билан бир қаторда ―ахборот тизимининг масштабланиши‖ атамаси 
кенг қўлланилади. У атамада технологик ресурсларни кўпайтириш йўли билан 
ташкилотнинг мослашувчанлик қобилиятини ошириш тушунилади. Аммо бу 
атама тизимни тавсифлай олмайди.
Иккинчи ўлчам ҳал этилаѐтган масаланинг мураккаблигини тавсифлайди. 
Аввалги бобларда келтирилганидек, менежерларнинг барча масалаларини 
тузилмали, яримтузилмали ва тузилмасиз масалаларга ажратиш мумкин.
Учинчи ўлчам фойдаланувчи талаб этаѐтган чиқиш ахборотининг тақдим 
этиш шакли билан боғлиқ. Ахборотни тақдим этиш шаклининг қуйидаги 
турларини санаб ўтиш мумкин: машина тили символи, матн ва жадвал, тасвир 
ва овоз, анимация ва фаол видеоконференция ва шу кабилар. 
Ахборот тизимининг куби тизимларнинг мураккаблик даражасини яққол 
кўриш учун фойдали. Шунингдек, куб орқали ахборот тизимига сарфланиши 
керак бўлган харажатлар катта ѐки кичиклигини кўриш мумкин. Бундан келиб 
чиқиб шундай дейиш мумкин: катта масштабдаги тизимлар мураккаб масалали 
тизимлардан фарқ қилади ва чиқиш ахборотларининг турли кўринишларида 
тақдим этиладиган тизимлар катта ҳажмдаги молиявий харажатлар, 
функционал мураккабликлар вақт ва ҳоказоларни талаб этади.
Аксарият менежерлар амалиѐтда ахборот тизимининг ―масштаби‖га 
қараб, уларини қуйидагича туркумлайди: 
Локал ахборот тизимлари – кичик ташкилотлар ва бир нечта 
фойдаланувчилар учун катта бўлмаган функционал имкониятларга эга бўлган 
тизимлар (1C: бухгалтерия, Парус). 
Кичик ахборот тизимлари – кўп сонли вазифалар (функциялар)ни 
бажарувчи тизимлар, уларни татбиқ этишда махсус маслаҳатчилар талаб 
этилади ва улар оз сонли фойдаланувчиларга хизмат кўрсатади (1C корхона, 
Парус, Галактика). 
Ўрта тизимлар кўп функцияга, кўп фойдаланувчига эга тизим бўлиб, 
уларни татбиқ этиш мураккаб ва қиммат ҳамда бош маслаҳатчилар назорати 
остида бўлади. Интеграллашган тизимлар бошқаруви (Enterprise Pesourses 
planning). 
Аниқ ахборот тизимлари учун асосий параметрлар диапазонини 
аниқловчи бундай туркумлаш позиционлаш деб аталади. Ушбу туркумлаш
асосан, тизимни лойиҳалаштиришда фойдали бўлиб, кўзда тутилаѐтган 
лойиҳанинг мураккаблик даражасини аниқлаб беради. Масалан, кубнинг чап 
ѐни қуйисида жойлашган ахборот тизими яратиш қийин бўлмайди. Сабаби бу 
ҳолат дастурий таъминот бир фойдаланувчи учун тайѐрланади, тузилмали 
масалалар ечилади ва чиқарувчи ахборот матн ва жадвал кўринишида бўлади. 
Юқорида тарифланган тизим бухгалтерия ҳисоботларини тайѐрлаш тизими 
бўлиши мумкин. Шу тариқа кубни катталаштириш билан унга кетадиган сарф-
харажат ва вақт ҳам ортиб бораверади. 

Download 2,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   125




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish