И. М. Абдуллаева, Д. T. Азимов. “Ахборот тизимлари

Презентация қилинувчи жадваллар дастурлари касбий сифатдаги 
жадвалли презентацияларни ишлаб чиқиш имконини беради. Бу дастурлар 
сонли маълумотларни диаграмма ва жадвалларнинг бошқа турларига 
ўзгартириши ва сюжетларни мультиmeдиали овозлаштириш, анимация, 
фотосуратлар, видеоклипларни улаши мумкин. Презентация қилинувчи 
жадвалларнинг етакчи пакетлари ўз ичига слайд-шоу компьютер томонидан 
генерация қилинадиган ва вебда презентация қилинадиган имкониятларини 
олади. Презентация қилинувчи жадваллар оммавий дастурларига Microsoft 
Power Point, Lotus Freelanse Graphiss ва Aldus Persuansion дастурлари мисол 
бўлиши мумкин. 
Интеграцияланган дастурий пакетлар ва дастурлар мажмуалари. 
Интеграцияланган дастурий пакетлар ШК учун энг муҳим амалий ДТнинг 
вазифалари – матнларни ишлаб чиқиш, электрон жадваллар, жадвалларни 
презентация қилиш ва маълумотларни бошқаришни бирлаштиради. Натижада 
универсал дастурий воситалар вужудга келади, улар маълумотларни ҳар 
томонлама ишлаб чиқилишини таъминлайди ҳамда уларни киритишдаги 
ортиқчаликни бартараф этади. Интеграцияланган пакетлар белгиланган 
компромиссдан иборат бўлади. Улар ѐрдимида бир қатор вазифалар 
бажарилишининг етарлича юқори даражаси таъминланса ҳам, улар 
ихтисослаштирилган пакетларга хос қудрат ва чуқурликка эга эмас. 
Интеграцияланган дастурий пакетларни биргаликда тарқатиладиган 
иловалар коллекцияларидан иборат дастурлар мажмуаларидан фарқлаш керак. 
Бундай мажмуага Microsoft Offise мисол бўлиб хизмат қилиши мумкин. 
Дастурларнинг бу мажмуаси ўз ичига Word матнли процессори, электрон 
жадвалли Exsel дастури, Assess маълумотларни бошқариш дастури, Power Point 

---

36 
презентация қилинувчи жадвал дастури ва Outlook – электрон почта,
жадвалларни тузиш ва алоқаларни бошқариш учун воситалар мажмуасини 
олади. Offise 2000 ва Offise XP дастурлари мажмуалари вебда ҳамкорликни 
қўллаб-қувватлаш учун қўшимча имкониятлар тақдим этади.
Offise техник воситалари ѐрдамида яратилган ҳужжатларни веб-
браузернинг ойнасида кўриб чиқиш ҳамда веб-серверда нашр қилиш мумкин.
Offise XP мажмуасидан фойдаланувчиларга вебдаги ахборотларга кириш 
таъминланади ҳамда уни ҳужжатларга киритиш имкони берилади. 
Фойдаланувчилар яна электрон почтанинг ҳисобли ѐзувларини бошқаришлари 
мумкин. Дастурларнинг мажмуалари ҳар хил иловалар маълумотларидан 
биргаликда фойдаланиш сингари интеграцияланган пакетларнинг баъзи 
хусусиятларига эга. Фақат шуни назарда тутиш керакки, улар дастурлар ҳар бир 
турининг тўлиқ версиясини ўз ичига олади.