И. М. Абдуллаева, Д. T. Азимов. “Ахборот тизимлари

воситаларини қўллайдилар. Ушбу дастурлар туфайли матнли процессорлар 
дастурлари имкон берганга нисбатан макетга матнлар, жадваллар ва 
фотосуратларни жойлаштириш устидан назорат қилишнинг каттароқ даражаси 
таъминланади.
Стол устидаги нашр қилиш воситаларидан фойдаланувчилар макетни 
лойиҳалаштиришлари; ҳарфлар, сўзлар ва қаторлар ўртасидаги масофани 
белгилаш; расмларни катталаштириш ѐки кичиклаштириш ѐки якуний 
ҳужжатлар гўѐки босмахоналардан чиққандай кўринишларини амалга ошира 
туриб, матн ва жадваллар блокларини қайтадан тартибга солишлари мумкин. 
Adobe Page Macer ва QuapsXpress дастурлари стол устидаги нашр қилиш 
тизимлари сифатида хизмат қилади. 
Электрон жадваллар. Электрон жадвалларни дастурий таъминлаш 
ҳисобчининг арифмометри, қалам ва калькулятор каби молиявий 
моделлаштиришнинг 
анъанавий 
воситаларининг 
компьютелаштирилган

---

35 
версиясини таъминлайди. Электрон жадвалли процессорнинг экрани устунлар 
ва қаторлардан иборат тўрдан иборат. Электрон жадвалли процессорнинг 
имкониялари кимдир миқдор ѐки миқдорларни ўзгартирганда намоѐн бўлади. 
Бунда электрон жадвалда жойлашган барча бошқа миқдорларни автоматик 
қайта ҳисоблаш таъминланади. 
Маълумотларни бошқариш бўйича дастурлар. Электрон жадваллар 
дастурлари миқдорий маълумотлар билан манипуляция қилиш учун кучли 
воситалар бўлса ҳам, маълумотларни бошқариш бўйича дастурлар рўйхатини 
яратиш ва манипуляция қилиш ҳамда ҳар хил файллардан ахборотларни 
комбинациялаш учун қулайроқдир. ШК учун маълумотларни бошқариш 
пакетлари дастурлаш имкониятларини таъминлайди ҳамда ўрганиш учун 
соддароқ меню билан таъминланган, унинг ѐрдамида мутахассис бўлмаганлар 
кичик ахборот тизимларини яратиши мумкин. 
Маълумотларни бошқариш бўйича дастурлар файл ва маълумотлар 
базаларини яратишни таъминлайди ҳамда яна маълумотларни ҳисоботлар учун 
сақлаш, ўзгартириш ва манипуляция қилиш имконини беради. Шахсий 
компьютер учун оммавий маълумотларни бошқариш бўйича дастурлар ўз ичига
Microsoft Assessни олади, унинг ѐрдамида вебда маълумотларни нашр қилиш 
таъминланади.