|
III bob bo’yicha xulosalar……………………………………………….............78
UMUMIY XULOSA..............................................................................................80
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI.......................................84
ILOVALAR............................................................................................................89
KIRISH
“Taraqqiyotning tamal toshi ham, mamlakatni qudratli, millatni buyuk qiladigan kuch ham ilm-fan, taʼlim va tarbiyadir”1
Shavkat Mirziyoyev
Insoniyat rivojlanishi turli sohalarda jadallik bn o’sib bormoqda. Tarixga nazar tashlasak, juda ko’p svilizatsiyalarga guvoh bo’lamiz. Hammasidan ham hozirgi nanotexnalogiyaga asoslangan jamiyatda yashash yanada ko’proq kashfiyotlar, yangiliklar qilishni talab qiladi. Ayniqsa ilm-fan sohasidagi tadqiqotlar, izlanishlar borasida ish olib borish eng muhim, ustuvor masala ekaniga guvoh bo’lamiz.
Darhaqiqat, So‘nggi yillarda mamlakatda ta’lim-tarbiya tizimining sifati va samaradorligini oshirish, bog‘cha tarbiyalanuvchilari, o‘quvchi va talaba yoshlarda zamonaviy bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish, ta’lim tizimlari hamda ilm-fan sohasi o‘rtasida yaqin hamkorlik va integratsiyani, ta’limning uzviyligi va uzluksizligini ta’minlash borasida tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Oʻzbekistonda taʼlim tizimini kompleks rivojlantirish, malakali kadrlar tayyorlash maqsadlariga katta kuch va mablagʻlar yoʻnaltirilmoqda. Maktabgacha taʼlim, maktab va oliy taʼlim tizimlari, ilmiy-tadqiqot muassasalari faoliyatida sifat oʻzgarishlari roʻy bermoqda. Shuni ta’kidlashim joizki, kadrlar salohiyatini oshirish, bilim darajasini takomillashtirishda ushbu magistrlik dissertatsiyasi asosiy qo’llanma vazifasini o’taydi.
Mustaqil O‘zbekistonning xom-ashyo bazasini yaratishda konchilik sohasini taraqqiyoti nihoyatda muhim. Konchilik taraqqiyoti orqali mamlakatda er osti boyliklarining joylashuvi, ular miqdori, tarkibi va ahamiyatli jihatlar o‘rganiladi. Islom Karimov O‘zbekistondagi konchilik sanoati to‘g‘risida fikr yuritib: “Bu erdagi ko‘pgina konlar o‘zining noyob xususiyatlari va zahiralari nuqtai nazaridan nafaqat Markaziy Osiyo, balki butun dunyoda kamdan -kam topiladi. Muruntov, Dovgiztog‘, Ko‘kpatas, Omontoytog‘ kabi oltin konlari, Qizilqumdagi fosforit koni mamlakatimizdan olis-olislarda ham yaxshi ma’lum”2,-deb ta’kidlagan edi. Konchilik tizimidagi ishlar rivojlanib o’sib borishi o’zga mamlakatlar qiziqishini ham yildan-yilga oshirib kelmoqda. Bu shu sohadagi yangi so’zlarning ko’payishiga, ayniqsa, terminlarning kengayishiga hamda ularning tarjimasi bo’yicha tadqiqotlar olib borish hozirgi kunda dolzarb masaladir.
Magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi. Mamlakatimizda kon-metallurgiya terminlari ustida ish olib borib, boshqa tillarda, ayniqsa, ingliz tilida tarjimasi bo’yicha ishlash, ularni chuqurroq o’rganish, har ikki tillar gap tarkibida negativ affiksli komponentlarning o`rni aniqlanib, aniq lingvistik metodlar asosida inkor ma’noli kon-metallurgiya terminlarini ilk bor sintaktik sathda sintaksem tadqiq etish mavzuning dolzarbligini tashkil etadi. Barcha tillar an`anaviy grammatikasida gap qurilmasining sintaktik tahlili gapda ishtirok etayotgan sintaktik birliklarni gap bo`laklariga ajratib tahlil qilishga asoslangan, bunday tahlil esa hozirgi zamon lingvistik qoida va talablariga to`liq javob bera olmaydi. Bu esa gapning sintaktik tahliliga yangicha yondashuvni taqozo etadi.
Mazkur dissertatsiya ishida esa ingliz va o`zbek tillari gap qurilmalarida negativ affiksli leksemalarning sintaktik o`rinlari ,ularning boshqa sintaktik birikmalar bilan o`zaro sintaktik aloqalari aniqlanib, ularni yunksion modellar vositasida ularning differensial belgilari va sintaktik birliklarning morfologik xususiyatlari esa komponent modellar asosida sintagmatik yo`nalishda tadqiq etiladi. Negativ affiksli komponentlarni ingliz va o`zbek tillarida qiyosiy o`rganish, ularni leksik-semantik jihatidan o`xshashlik va farqlarini yoritish va hozirgi zamon tilshunosligida ularning shakl va ma’no munosabatini va nutqning vazifaviy uslublarida uslubiy xususiyatlarini ochib berishi mazkur magistrlik dissertatsiyasining dolzarbligini belgilaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
