I боб. Кимёнинг стехиометрик цонунлари кимёнинг дастлабки тушунчалари

255







С₈Нб04 bo'lgan modda hosil qilsa, uning
strukturasini aniqlang.


CH₂CH₂OH


CH₂OH





2





CH,


1


CH₂CH₃








C) 4 D)1


39 Taklif etilgan strukturalardan qaysi biri trotilga mos keladi.


OH NO?





NO2


NO2


40. Tarkibi C₈H₁₀0 bo'lgan modda temir (III) xlorid bilan rangli mahsulot hosil qilmaydi. Ushbu modda vodorod bromid bilan tarkibi C₈H₉Br bo'lgan modda, kaliy permanganat ta'sirida, oksidlanib tarkibi C₈H^0₄ bo'lgan modda hosil qilsa, unina tuzilishini aniqlang.


CH₂CHOH CH₂OH OCH₂CH₃


CH


CH₂CH₃








OH


1


2


3


4


3


A) 1, 3 B) 2, 5, 6 C) 1, 3, 4 D) 2, 5
Tarkibi C₈H₁₀O bo'lgan modda temir (III) xlorid bilan rangli mahsulot hosil qilmaydi. Ushbu modda vodorod bromid bilan tarkibi C₈H₉Br bo'lgan modda, kaliy permanganat ta'sirida oksidlanib, tarkibi C₈H₆0₄ bo'lgan modda hosil qilsa, uning tuzilishini aniqlang.
A) 2, 5 B) 2, 4 C) 1, 3, 4, 6 D) 1, 6
Berilgan moddalarning qaysilari fenol bilan reaksiyaga kirishmaydi?
1) propilen; 2) xlorid kislota; 3) bromli suv;
4) natriy karbonat; 5) metanal;
6) natriy gidroksid.
A) 3, 4, 5, 6 B) 1, 2 C) 1, 3, 4, 5, 6 D) 1, 2, 4
2,5-dimetilgeksin-3-yen-1 ning 5,4 g miqdorini to'la gidrogenlashga yetadigan vodorod olish uchun qanday hajm (ml) 10%-li fenolning benzoldagi eritmasi (p=0,9 g/ml) natriy metali bilan reaksiyaga kirishishi lozim? A) 241 B) 313 C) 349 D) 282
Fenol va etanol aralashmasiga ortiqcha miqdordagi natriy ta'sir ettirilganda 4,48 l (n.sh.) vodorod ajralib chiqdi. Shuncha miqdordagi aralashmani tola neytrallash uchun 48 ml 20% -li natriy gidroksid eritmasi (p=1,25 g/ml) sarflandi. Boshlang'ich aralashmadagi moddalarning massa ulushini aniqlang.
A) 0,46; 0,54 B) 0,75; 0,25 C) 0,8; 0,2 d) 0,86; 0,14


Mavzu: ALDEGIDLAR (R-CHO) & KETONLAR (R-CO-R)
1.Tarkibida kislorod bo'lgan qanday organik modda plastmassa ishlab chiqarishda. uning

suvli eritmasi esa oshlovchi modda sifatida va biologik jonivorlarni uzoq vaqt davomida saqlash uchun ishlatiladi.
propanal
chumoli kislota
etanol
metanal
Tarkibi C₅H₁₀Cl₂ bo'lgan E modda gidroliz (NaOH suvli eritma) qilinganda tarkibi C₅H₁₀O bo'lgan F moddaga, aylandi. F moddaning oksidlanishidan olingan mahsulot natriy gidroksid bilan ta'sirlashib G modda hosil bo'ldi, u qattiq ishqor bilan qizdirilganda izobutan hosil bo'ldi. E va F lar qanday moddalar bo'lishi mumkin?
1,1-dixlor-2,2-dimetilpropan;
3-metil-1,1-dixlorbutan;
3-metil-2,2-dixlorbutan;
2,2-dimetilpropanal;
metilizopropilketon; 6) 3-metilbutanai.
A) E=1 va F=4
E=1; 2 va F=4; 6
E=2; 3 va F=5; 6
E=2 va F=6
Oddiy sharoitda gaz holatida bo'lgan organik moddalar -
metanal; 2) siklogeksan; 3) siklopropan;
propan; 5) etilen; 6) oktan; 7) butan;
benzol; 9) siklobutan; 10) geptan;
A) 3, 4, 6, 7, 9, 10 B) 1, 3, 5, 8, 10 C) 2, 3, 4,
6, 9, 10 D) 1, 3, 4, 5, 7, 9
Quyidagi birikmalar orasidan aldegidlarga tegishli bo'lmaganlarini tanlang.
С4НА 2) С3НА 3) С3Н8О; 4) С5Н10О;
С5Н12О; 6) C4H8O;
A) 1, 3, 5 В) 1, 2, 6 С) 2, 3, 4 D) 1, 3, 4
Javoblarning qaysi birida aldegid guruhidagi uglerod atominish gibridlanish turi va uglerod atomining oksidlanish darajasi keltirilgan.
A) sp³; 0 B) sp: -1 C) sp²; +2 D) sp²;+1
Asetaldegid molekulasida nechta о - bog'mavjud.
A) 5 B) 6 C) 3 D) 7
Formaldegid, sirka aldegid va butanal uchun taalluqli bo'lgan xususiyatni ko'rsating.
A) struktur izomerlar B) gomologlar
C) geometrik izomerlar D) barchasi bitta
modda
Quyidagilardan izomer moddalarni toping.
HCHO;
CH3CH2CO2CH2CH3;
CH3(CH₂)3CHO;
CH3CO(CH₂)3CH3;
CH3CH2COCH3;






CH3CHO.
A) 1, 3, 6 В) 3, 4 С) 2, 4, 5 D) 1, 2, 3
C₄H₉CHO tarkibli aldegidning (tarkibida - CHO tutgan) ... ta izomeri mavjud.
A) 3 B) 6 C) 4 D) 2
O'zaro izomer bo'lmagan sinflarni aniqlang.
bir atomli to'yingan spirt; 2) alkan;
3) aldegid; 4) dien; 5) aren; 6) oddiy efir;
A) 1, 6 B) 3, 4, 5 C) 2, 3, 4 D) 2, 3, 4, 5
Qaysi moddalar propion aldegidning izomerlari bo'lmaydi.
CH3CH2CH2CH3;
CH₂OHCH=CH₂,
CH3C(O)CH3;
CH3CH(OH)CH3;
CH3C(O)CH3CH3.
А) 1, 4, 5 В) 2, 4 С) 2, 3 D) 1,4,5
Moy aldegidga izomer bo'lmagan
moddalarni toping
1) C4H7OH; 2) C3H5OCH3; 3) C3H7CH3;
4) C4H9OH
A) 1,4 B) 3,4 C) 1,2 D)2,3 E) 1,3
Tarkibi C₅H₁₂O bo'lgan bir atomli spirt izomerlari oksidlanganda hosil bo'ladigan aldegidlarni tanlang.
n-pentanal;
3,3-dimetilbutanal;
3-metilpentanal;
2-metilbutanal;
2,3-dimetilbutanal;
3-metilbutanal;
2,2-dimetilpropanal;
2-metilpropanal.
A)1,5, 6,8 B) 1,3,5, 8 C) 2, 3, 5, 8 D) 1, 4, 6, 7
3,7 g spirtning oksidlanishidan olingan mahsulot kumush (I) oksidning ammiakdagi eritmasi bilan reaksiyaga kirishganda 10,8 g cho'kma hosil qildi. Reaksiya uchun olingan spirtlarni aniqlang.
1) 2-metilpropanol-1; 2) propanol; 3) propanol- 2; 4) butanol-2; 5) butanol-1; 6) 2- metilbutanol-1
A) 1, 5 B) 2, 3, 4 C) 3, 4 D) 1, 5, 6
Chumoli aldegid ishqoriy sharoitda, oltin (III) xlorid bilan reaksiyaga kirishganda 20,4 g natriy formiat hosil bo'ldi. Reaksiya natijasida olingan oltinning massasini (g) hisoblang.
A) 39,4 B) 27,7 C) 59,1 D) 49,2
Formulasi keltirilgan birikmani sistematik nomenklatura asosida nomlang.

H
H₃C—C—CHO C2H5
A) izopropil aldegid B) 2-metilpropanal
2-metilbutanal D) butilaldegid
52,8 g spirt oksidlanganda tarkibida o'shancha miqdorda uglerod tutgan kislota hos bo'ldi. Ushbu kislotani neytrallash uchun 120 g 20%-li natriy gidroksid eritmasi sarflansa. oksidlangan spinning strukturasini aniqlang.
3-metilbutanol-1;
2-metilbutanol-2;
2,2-dimetilpropanol-1;
3-metilbutanol-2;
2,3-dimetilbutanol-1.
A) 1, 3 B) 5 C) 1, 3, 5 D) 2, 4, 5
Aldegidlar laboratoriyada qaysi usulda olinadi.
birlamchi spirtlarni mis (II) oksid bilan oksidlash;
kislotalarni katalizator ishtirokida vodorod bilan qaytarish;
etanolni vodorod peroksid bilan oksidlash;
Kucherov reaktsiyasi bo'yicha;
A) 1, 4 B) 1, 3 C) 1, 2 D) 2, 3
Aldegidlar labaratoriyada qaysi usulda olinmaydi.
birlamchi spirtlarni mis (II) oksid bilan oksidlash;
kislotalarni katalizator ishtirokida vodorod bilan qat arish.
etanolni vodorod peroksid bilan oksidlash
Kucherov reaksiyasi buyicha.
A) 2, 3 B) 1,4 C) 2, 4 D)1, 2
Qaysi aldegid Kucherov reaksiyasi natijasida olinadi.
A) etanal B) propanal C) benzaldegid
metanal
Qaysi aldegid Kucherov reaksiyasi natijasida olinadi.
A) atsetaldegid B) propion aldegid
benzaldegid D) formaldegid
56 g metan 500° C da katalizator ishtirokida mahsus reaktorda kislorod bilan ta'sirlashganda olingan gaz mahsulot 195 g suvda eritildi. Hosil bo'lgan eritmaning konsentrasiyasi va nomi -
A) 35% li formalin B) 15% li sirka kislota eritmasi C) 25% li metanal eritmasi
35% li sirka kislota eritmasi
Qanday spirtning oksidlanishi natijasida CH3CH2-CHO tuzilishdagi aldegid olinadi.
A) propanol-1 B) propanol-2 C) butanol-1 D) metanol Е) etanol






Qaysi spirtning oksidlanishi natijasida propion aldegid hosil bo'ladi.
A) butanol -1 B) propanol -1
izopropil spirt D) metanol
Qanday spirtning oksidlanishi natijasida CH₃-(CH₂)₂-CHO tuzilishdagi aldegid olinadi. A) propanol-1 B) butanol-2 C) butanol-1
metanol
26.1 mol metanol bug'i qizdirilgan mis oksid ustidan o'tkazilganda hosil bo'lgan aldegid 60 g suvda eritilgan. Formaldegidning massa ulushini toping.
A) 0,33 B) 0,27 C) 0,40 D) 0,20
Reaksiya unumi 80% bo'lganda 8,7 gramm propion aldegid olish uchun propil spirtdan qancha (g) olish kerak.
A) 8,0 B) 10 C) 11,25 D)9,5
230 g suvsiz etil spirtning oksidlanishi natijasida qancha (g) sirka aldegid hosil bo'ladi.A) 165 B) 110 C ) 220 D) 300
Javoblarda keltirilgan moddalarning qaysi birining 7,4 g miqdori natriy metali
bilan reaksiyaga kirishganda 1,12 l vodorod (n.sh.), shu modda mis (II) oksid bilan oksidlanganda “kumush ko'zgu” reaksiyasida qatnashadigan mahsulot hosil qiladi.
A) propanol-1 B) 2-metilpropanol-1 C) izopropil spirt D) uchlamchi butil spirt
1.1 -dixlorpropandan 21,6 g propanal olishda 20% li NaOH eritmasining qanday massasi (g) talab etiladi.
A) 149 B) 783,3 C) 5,9 D) 74,5
Quyidagi jumlalardan to'g'rilarini tanlang.
aldegidlar vodorod bilan qaytarilsa, siprt hosil bo'ladi;
aldegidlar vodorod bilan qaytarilsa, keton hosil bo'ladi;
aldegidlar qaytarilmaydi;
aldegidlar oksidlansa spirt hosil bo'ladi;
aldegidlar oksidlansa karbon kislota hosil bo'ladi;
aldegidlar oksidlanmaydi;
A) 3, 5 B) 1, 4 C) 2, 4 D) 1, 5
Aldegidlar bilan reaksiyaga kirishuvchi moddalarni aniqlang.
1) mis(II)gidroksid; 2) mis (II) sudfat eritmasi; 3) eterifikatsiya; 4) oksidlovchi
qaytaruvchilar; 6) mis (I) gidroksid;
gidratlanish;8) kumush (I) oksid.
A) 2, 3, 4, 5 B) 1, 4, 5, 8 C) 1, 3, 5, 6 D) 2, 3, 6, 7
Aldegidlar qanday moddalar bilan reaksiyaga kirishmaydi.
mis (II) gidroksid;
kaliy sulfat;

kumush (I) oksid (ammiakdagi);
vodorod (katalizator; t°);
5 ) mis (I) gidroksid
A) 2, 5 B) 1, 3, 4 C) 1, 2, 5 D) 3, 4
Qaysi moddalar gidrogenlanganda birlamchi spirtlar hosil bo'ladi.
1) 2-metilpropanal; 2) atseton; 3) metiletilketon; 4) 3-metilbutanal; 5) dietilketon;
A) 1, 4 B) 1, 2 C) 2, 5 D) 1, 3
Metanal bilan vodorod aralashmasi qizdirilgan katalizator ustidan o'tkazilganda 3,2 g metanol hosil bo'ldi va 2,1 l (n.sh.) vodorod ortib qoldi. Boshlang'ich aralashmadagi vodorod hajmini (l. n.sh.) hisoblang.
А) 4,98 В) 5,23 С) 3,68 D) 4,34
Vodorod bilan CHsCH^^CHO ni qaytarganda qanday mahsulot hosil bo'ladi.
A) 2-etilbutanol-1 B) 2-metilbutanol-1 C) 2-metilbutan kislota D) 2-etilbutan kislota
Sirka aldegid qanday reaksiyalarga kirishmay. 1) birikish; 2) oksidlanish; 3) “kumush ko'zgu”; 4) gidroliz; 5) almashinish;
A) 4, 5 B) 1, 3 C) 1, 2 D) 3, 4
“Kumush ko'zgu” reaksiyasiga kirishmaydigan moddalar qatorini ko'rsating.
sirka aldegid, formaldegid, chumoli kislota
sirka aldegid, sirka kislota, metanol
formaldegid, sirka kislota, fenol
fenol, etanol, dietil efir
Qaysi moddalar uchun “kumush ko'zgu” reaksiyasini amalga oshirish mumkin emas.
1) H2C2O4; 2) asetaldegid; 3) CH3COCH3;
4) HCOOH;
A) 2,3 B) 3,4 C) 1,2 D)2,4 E) 1,3
200 g suvda 2 mol metanalning oksidlanishidan hosil bo'lgan modda eritilganda necha foizli eritma hosil bo'ladi.
A) 24,2 B) 38,3 C) 26,5 D) 37,5
Kumush oksidning ammiakdagi eritmasi noma'lum aldegidning10,8 g massasi bilan o'zaro ta'sirlashuvidan 27,13 g kumush ajralib chiqdi. Aldegidni aniqlang.
A) pentanal B) etanal C) propanal D) metanal
Kumush oksidning ammiakdagi eritmasi bilan 10,8 g aldegidning reaksiyasi natijasida tushgan cho'kma ajratib olinib nitrat kislotada eritilganda 6,72 1 (n.sh.) azot (IV) oksid hosil bo'lsa, aldegidning nomini aniqlang.
2-metilpropanal
2,2-dimetilbutanal
2-metilbutanal
propanal






28,8 g noma'lum aldegid kumush oksidning ammiakdagi eritmasiga ta'sir ettirilganda 86,4 g cho'kma hosil bo'ldi. Reaksiya uchun olingan aldegid nomi -
2,2-dimetilbutanal
2- metilpropanal
2-metilbutanal
2,2,3,3-tetrametilgeptanal
5,8 g aldegid oksidlanishidan hosil bo'lgan kislotani neytrallash uchun natriy gidroksidning 20%li (p= 1,1 g/ml) eritmasidan 0Д82-10² ml sarflandi. Aldegidni aniqlang.
propanal
dimetilsirka aldegid
2-metilpropanal
asetaldegid
Noma'lum aldegidning 16,2 gramiga kumush oksidning ammiakdagi eritmasi ta'sir ettirilganda 0,45 mol kumush ajralib chiqdi. Aldegidning molekulyar massasini va uning (tarkibida - CHO tutgan) izomerlari sonini aniqlang.
A) 58; 1 B) 100; 8 C) 72; 2 D) 44; 1
29,6 g bir atomli A spinning oksidlanishidan o'shancha uglerod tutgan В aldegid hosil bo'ldi. В aldegidga mol miqdordagi Ag₂O ning ammiakli eritmasi ta'sir ettirilganda 86,4 g cho'kma hosil bo'ldi. A spirt strukturasini aniqlang.
2,2-dimetilpropanol-1; 2-metilpropanol-1
2-metilpropanol-2; 2-metilbutanol-1
butanol-2; 2-metilbutanol-1
2-metilpropanol-1; butanol-1
18 g Aldegidning qaytarilishidan o'shancha uglerod tutgan В spirt hosil bo'ldi. В spirtga mol miqdorda natriy metali ta'sir ettirilganda
l (n.sh.) gaz ajraldi, В spirt strukturasini aniqlang.
A) izopropil spirt B) izobutil spirt C) izogeksil spirt D) izopentil spirt
39,6 g bir atomli A spirtning
oksidlanishidan o'shancha uglerod tutgan В aldegid hosil bo'ldi. В aldegidga mol miqdordagi Ag₂O ning ammiakli eritmasi
ta'sir ettirilganda 97,2 g cho'kma bo'ldi. A spirt strukturasini aniqlang.
2-metilbutanol-2;
butanol-1;
2-metilpentanol-2;
A) 1, 3 B) 3 C) 2, 4 D) 4
25,4 g aldegid va etanol aralashmasiga kumush oksidining ammiakli eritmasi qo'shib bir oz qizdirilganda 43,2 g cho'kma tushdi. Agar boshlang'ich aralashmadagi aldegidning