Huzuridagi davlat va jamiyat qurilishi akademiyasi


Jayhun sohilidagi boqiy shahar



Download 6,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet407/467
Sana02.01.2022
Hajmi6,19 Mb.
#311527
1   ...   403   404   405   406   407   408   409   410   ...   467
Bog'liq
ozbek filologiyasi bakalavri ixtisosligi

2000-yil 16-noyabr

 

 



Jayhun sohilidagi boqiy shahar 

 

Assalomu alaykum, qadrli vatandoshlar! 



Muhtaram mehmonlar! 

Xonimlar va janoblar! 

Bugun  siz  azizlar  bilan  xalqimiz  hayotidagi  yana  bir  unutilmas  voqea  –  qadimiy 

Termiz  shahrining  2500  yillik  to„yi  munosabati  bilan  shu  qutlug„  zaminda  diydor 

ko„rishib turganimdan behad baxtiyorman. 

Go„zal  yurtimizda  bahor  nafasi  kezib  yurgan  mana  shunday  yorug„  va  fayzli 

kunlarda 

ushbu 


tantanali 

marosimga 

uzoq-yaqindan 

tashrif 


buyurgan 

yurtdoshlarimizni,  muhtaram  mehmonlarimizni,  bag„rikeng  Surxon  ahlini,  barcha-

barchangizni shu tarixiy sana bilan chin qalbimdan samimiy muborakbod etaman. 

Bugungi  tantanada  ishtirok  etayotgan  YuNESKO  xalqaro  tashkiloti  hamda 

diplomatik  korpus  namoyandalariga,  xorijiy  mamlakatlarning  olimlari  va  ommaviy 

axborot  vositalarining  vakillariga  o„z  nomimdan,  butun  xalqimiz  nomidan 

minnatdorlik bildirishga ijozat bergaysizlar. 

Aziz do„stlar! 




 

496 


Bugun  biz  yashayotgan  O„zbekiston  tuprog„i  dunyodagi  eng  ko„hna  va  betakror 

maskanlardan  biridir.  Bu  haqiqatni  ko„p-ko„p  misollar,  tarixiy  va  ilmiy  dalillar 

asosida isbotlab berish mumkin. 

O„zbekiston  zaminining  qaysi  hududiga  murojaat  qilmaylik,  ming-ming  yillar 

qa‟ridagi ilk hayot nishonalarini, eng qadimiy madaniyat va san‟at namunalarini har 

qadamda topish, shu orqali bu yerlarda qanday buyuk sivilizatsiya mavjud bo„lganini 

ko„rishimiz muqarrar. 

Bu  haqda  gapirganda,  biz  Farg„ona  vodiysidagi  Selungur,  Toshkent  vohasidagi 

Ko„lbuloq,  Qashqadaryodagi  Uzunqir  kabi  dastlabki  odamzod  manzilgohlarini, 

Samarqanddagi  Afrosiyob,  Xorazm  zaminida  yaratilgan  nodir  «Avesto»  kitobi, 

Buxorodagi  zardushtiylik  ibodatxonalari  singari  ko„plab  yodgorliklarni  nazarda 

tutamiz. 

Muxtasar  qilib  aytganda,  mana  shu  mo„tabar  yurtimizdagi  yer  osti  xazinalaridan, 

asrlar  davomida  sukutga  cho„mib  yotgan  shahristonlardan  topilgan  arxeologik 

ashyolar,  noyob tasvirlar  va  hali  ochilmagan,  o„z  sirlarini  pinhon  saqlab  kelayotgan 

cho„l-u  biyobonlar,  hech  shubhasiz,  bugun  biz  yashayotgan  tuproqda  qadim-qadim 

zamonlardan boshlab buyuk madaniyat va san‟at rivojlanganini tasdiqlaydi. 

Shu  ma‟noda,  ulug„  ajdodlarimizning  umumjahon  va  umumbashariyat 

taraqqiyotiga  qo„shgan  ulkan  hissasini  hozirgi  kunda  dunyoda  hech  kim  inkor 

qilolmaydi.  Bunday  xulosani  yuzlab  bebaho  topilmalar,  osori  atiqalar  va  buyumlar 

isbotlab beradi. 

Lekin, afsuski, insoniyat boshidan kechgan davr to„fonlari, urush-qirg„inlar, tabiiy 

ofatlar  oqibatida  bu  beqiyos  tarixiy  madaniyat  tasvirlarining  mingdan  bir  qismigina 

bizga qadar yetib kelgan, desak, aslo mubolag„a bo„lmaydi. 

Agar o„sha  –  eng qadimiy  davrlarga  mansub  yodgorliklarimizni,  so„nggi ikki  asr 

mobaynida  olib  borilgan  arxeologik  qazishmalar  natijasida  topilgan  noyob  oltin  va 

kumush buyumlar, bebaho osori atiqalarimizni – barcha nodir boyliklarimizni boshqa 

davlatlar kabi misqollab, asrab-avaylab saqlab kelib, bu eksponatlar bir joyga yig„ilsa, 

hech ikkilanmay aytish mumkinki, dunyoda tengi yo„q muzey vujudga kelgan bo„lur 

edi. 


Bugun biz  YuNESKO  xalqaro tashkiloti qaroriga  binoan  Termiz  shahrining 2500 

yillik  to„yini  o„tkazar  ekanmiz,  Vatanimizning  janubiy  sarhadlaridan  topilgan  mana 

shunday dalillar asosida Surxon vohasida yashagan odamlarning qanday buyuk, ulug„ 

tarixni  boshidan  kechirgani,  kerak  bo„lsa,  qanday  betakror  madaniyatga  ega 

bo„lganini katta g„urur va iftixor bilan ta‟kidlaymiz. 

Haqiqatan  ham,  bu  ko„hna  o„lkadagi  Teshiktosh  va  Zarautsoy,  Jarqo„ton  va 

Sopollitepa,  Xolchayon va  Dalvarzintepa kabi  o„nlab  manzillardan  topilgan  ibtidoiy 

odam makonlari, qadimiy yodgorliklar, antik san‟at asarlari shundan dalolat beradi. 

Haqiqatan ham, mana shu bepoyon hududlarda, azim Jayhun bo„ylarida miloddan 

avval va uning ilk davrlaridayoq Baqtriya va Kushon kabi ulkan davlatlarning mavjud 

bo„lganini o„zimiz tasavvur etganda bunga yana bir bor ishonch hosil qilamiz. 



 

497 


Haqiqatan ham, azaldan Mag„rib-u Mashriqni o„zaro bog„lab kelgan, qadim savdo 

karvonlari  o„tadigan  Buyuk  ipak  yo„li  chorrahasida  joylashgan  bu  tuproqda  necha 

ming  yillar  mobaynida  turli  din  va  madaniyatlar  –  zardushtiylik  va  buddaviylik, 

nasroniylik va musulmonlik an‟analari yonma-yon yashab kelganini hisobga olsak, bu 

zaminning tarixi naqadar ko„hna ekaniga iqror bo„lamiz. 

Hatto,  bir  zamonlar  Termiz  shahri  buddaviylik  markazlaridan  biri  bo„lgani,  bu 

ta‟limot Xitoy va Yaponiyaga ayni shu yerdan tarqalgani haqida ilmiy qarashlarning 

mavjudligi ham bejiz emas. 

Bugungi  qutlug„  sana  munosabati  bilan  bunyod  etilgan,  sobiq  ittifoq  hududida 

yagona  bo„lgan  muhtasham  Arxeologiya  muzeyidagi  ko„plab  tarixiy  ashyolar, 

me‟morlik  va  haykaltaroshlik  san‟ati  namunalari,  devoriy  rasmlar,  uy-ro„zg„or 

buyumlari,  turli-tuman  taqinchoqlar  ham  ana  shu  haqiqatning  tarixiy  tasdig„i  bo„la 

oladi. 

Aziz do„stlar, birodarlar, shu o„rinda e‟tiboringizni bir masalaga qaratmoqchiman. 

Ya‟ni,  bu  qadimiy  vohaning,  Termiz  shahrining  ko„hna  va  beqiyos  kechmishini 

isbotlab, tasvir qilib beradigan dalillarni ko„rganda, odamda beixtiyor shunday savol 

tug„iladi:  nega  shunchalik  uzoq  tarixga  ega  bo„lgan  bu  shaharning  yubileyi  sho„ro 

zamonida biron marta ham nishonlanmagan?  

Buning sababi bitta: u ham bo„lsa, mustabid tuzum davrida hukm surgan, bizning 

boy  tariximizni  tan  olmaslik,  mensimaslik,  uni  shu  tarixning  haqiqiy  egalaridan 

yashirishga bo„lgan urinishlardir. 

Bir  so„z  bilan  aytganda,  bu  holni  tarixiy  adolatsizlik,  asrlar  davomida  bizning 

xalqimiz, milliy madaniyatimizga nisbatan olib borilgan g„arazli siyosatning natijasi, 

deb baholash lozim. 

Bunga  yana  bir  sabab  shuki,  janubiy  chegaralarda  joylashgan  Termiz  shahriga, 

avvallari  Rossiya,  keyinchalik  esa  SSSR  imperiyasining  olis  va  chekka  bir  hududi 

deb,  bu  yerda  qanday  madaniyat,  qanday  taraqqiyot  izlari  bo„lishi  mumkin,  deb 

bepisand qarab kelindi. 

Faqat biz ozodlik va erkinlikka erishgandan keyingina Surxonning haqiqiy tarixini 

ochib berish, tiklash va o„rganish masalasiga tom ma‟noda katta e‟tibor qaratildi. 

Har  qarich  tuprog„i  qancha  sir-sinoatga,  betimsol  boyliklarga  ega  bo„lgan  bu 

zaminning nafaqat yurtimiz tarixiga, balki dunyo sivilizatsiyasiga qo„shgan munosib 

hissasini  yoritib  berish  maqsadida  olib  borilayotgan  ulkan  ishlarni  endilikda  butun 

jahon ahli tan olmoqda. 

Bugungi  imkoniyatdan  foydalanib,  asrlar  qa‟rida  ko„milib  yotgan  ana  shu 

haqiqatni  yuzaga  chiqargan,  Termiz  shahri,  butun  Surxon  vohasining  tarixini  aks 

ettiradigan  osori  atiqalar  va  yodgorliklarni  izlab  topish,  ularni  har  tomonlama 

o„rganish, jahon bo„ylab targ„ib etish borasida sidqidildan mehnat qilgan zahmatkash 

olimlarimizga,  Yaponiya,  Germaniya,  Fransiya,  Rossiya  kabi  mamlakatlardan  kelib, 

bu  yerda  tadqiqot  ishlari  olib  borayotgan  arxeologlarga,  ularni  qo„llab-quvvatlagan 

tashkilotlarga,  avvalo,  YuNESKO  xalqaro  tashkilotiga  o„zimizning  chuqur 

minnatdorligimizni bildiramiz. 




 

498 


Hurmatli yurtdoshlar! 

Termiz  deganda,  avvalo,  uning  shonli  voqealarga  boy  kechmishi,  qahramonlik 

tarixi ko„z o„ngimizga keladi. 

Necha  asrlar  mobaynida  Termiz  harbiy-mudofaa  qal‟asi  bo„lib,  g„oyatda 

mas‟uliyatli bir vazifani o„tab kelgani barchamizga ayon. Yurtimizga janub tomondan 

kimki  bostirib  kelmasin  –  Doro  yoki  Makedonskiy  bo„ladimi,  Chingizxon  yoki  arab 

istilochilari  bo„ladimi  –  Termiz  qal‟asi  hamisha  yov  yo„liga  qalqon  bo„lgan, 

dushmanga qarshi mardona kurashgan. 

«Avesto»da «bayrog„i  – tug„i baland erlar yurti» deb ta‟riflangan Surxon vohasi, 

bu qal‟a shahar o„zining ko„p ming yillik tarixi davomida kimlarni ko„rmagan, qanday 

sinov va to„fonlarni boshdan kechirmagan? 

Uning bosqin-u istilolar tufayli necha bor vayronaga aylanib, kultepalar uzra necha 

bor qayta tiklangani tarixdan ma‟lum. 

Lekin,  qat‟iy  ishonch  bilan  aytish  lozimki,  shu  yerni  muqaddas  makon  deb,  ona 

yurt deb bilgan mard va jasur ajdodlarimiz yovlarga hech qachon bo„yin egmagan. 

Shu  ma‟noda,  «Alpomish»dek  qahramonlik  dostonining  aynan  shu  yerda 

yaratilgani ham aslo tasodif emas. 

Ana  shu  kurashlar,  jang-u  jadallar  natijasida  bu  shaharning  nomi  necha  bor 

o„zgargani,  hatto  bir  zamonlar  u  bosqinchi  hukmdorlar  nomi  bilan  atalganini  ham 

yaxshi bilamiz. 

Afsuski,  «Termiz»  so„zining  lug„aviy  ma‟nosi  va  kelib  chiqishi  hali-hanuzgacha 

noma‟lum  bo„lib  kelmoqda.  Lekin,  bu  xususda  turli  fikr  va  qarashlar  mavjudligini 

ham aytib o„tishimiz kerak. 

Qadimiy  yodgorligimiz  «Avesto»da  u  «Tarmida»  deb  atalsa,  arab  manbalarida 

«Tarmiz», ya‟ni «daryo bo„yidagi shahar» ma‟nosini anglatadi. 

Buyuk  shoir  Abulqosim  Firdavsiy  esa  o„ninchi  asrda  shaharni  uning  bugungi 

nomiga yaqin shaklda – «Tirmiz» deb tilga oladi. 

Ammo,  bizning  faxr-u  g„ururimiz  boisi  shundaki,  qanday  nom  bilan  atalgan 

bo„lmasin,  qanday  bosqin  va  ofatlarga  duch  kelmasin,  Termiz  elining,  Surxon 

xalqining o„zligi, iymon-e‟tiqodi, iroda va matonati, eng muhimi, o„z yurtiga sadoqati 

aslo o„zgarmadi.  

Buyuk  muarrix  Sharafiddin  Ali  Yazdiy  o„zining  mashhur  «Zafarnoma»  asarida 

Termiz  aholisining  mo„g„ul  bosqinchilariga  qarshi  fidokorona  kurashini  tasvirlar 

ekan, bu shaharni «Madinat ur-rijol», ya‟ni «Mardlar shahri» deb ataganida ham teran 

ma‟no mujassam. 

Takror  aytaman,  tarixning  o„zi  Termiz  shahri,  uning  qahramon  xalqi  zimmasiga 

asrlar davomida yurtimiz tinchligi va ozodligi yo„lida metin qal‟a-qo„rg„on bo„lishdek 

og„ir va mas‟uliyatli vazifani yuklagan. 

Bugun  biz  iftixor  bilan  e‟tirof  etamizki,  Termiz  shahri  bu  muqaddas  vazifani 

hamisha va hozirgi murakkab, tahlikali davrda ham sharaf bilan ado etib kelmoqda. 

Muhtaram do„stlar! 



 

499 


Jahon sivilizatsiyasi beshiklaridan biri bo„lgan bu shavkatli shaharni yetti iqlimga 

ma‟lum-u mashhur etgan uning shonli tarixi, qadim-qadimdan shakllanib kelayotgan 

boy madaniyati, beqiyos obidalari, desak, xato bo„lmaydi, albatta. 

Lekin  Termizni  Termiz  qilgan,  uning  shuhratini  olam  uzra  ziyoda  etgan,  bu 

vohaning har qarich tuprog„ini oltinga aylantirgan – mana shu yurtning mard va tanti, 

olijanob odamlaridir. 

Bu  qadimiy  diyorda  yashab  o„tgan  benazir  alloma  Hakim  Termiziy,  islom 

dunyosida  olti  buyuk  muhaddisdan  biri  sifatida  tan  olingan  Imom  Iso  Termiziy, 

mumtoz  shoir  Sobir  Termiziy,  muarrix  Samandar  Termiziy  kabi  o„nlab  ulug„ 

ajdodlarimiz,  aziz-avliyolarimizning  mo„tabar  nomlarini  xalqimiz  hurmat-ehtirom 

bilan tilga oladi. 

Sohibqiron  Amir  Temur  bobomizning  aynan  mana  shu  Termiz  atrofida  o„zining 

piri  buzrukvori  Sayyid  Baraka  hazratlaridan  hokimiyat  ramzi  bo„lgan  bayroq  va 

jangovar nog„orani qabul qilib olgani ham bu tuproqning nechog„li xosiyatli ekanini 

ko„rsatib turibdi. 

Bugungi  kunda  ham  shu  tabarruk  tuproqni  ulug„lab,  quyosh  jaziramasi,  garmsel 

shamollariga 

bardosh 


berib, 

qiyinchiliklarni 

yengib 

mehnat 


qilayotgan, 

Vatanimizning  janubiy  sarhadlarida  afg„on  mojarosi  tufayli  yigirma  yildan  ziyod 

davom etgan notinch va tahlikali vaziyatda ham mardlik va matonatini namoyon etib, 

tom ma‟noda shu yurtning fidoyisi bo„lib yashayotgan Surxon eli, Surxon xalqiga har 

qancha tasannolar aytsak arziydi. 

Aziz yurtdoshlar! 

Bu voha tuprog„i, Surxon yeri nainki qadimiy, ayni paytda g„oyat unumli, serhosil 

va barakali ekanida ham o„ziga xos hikmat bor. 

Men bu zaminning xosiyatlarini ilgari ham ko„p marta aytganman, lekin bugungi 

tantanada yana bir bor bu haqda to„xtalib o„tsak, o„rinli bo„ladi, deb o„ylayman. 

Bu  yerda  ko„p-ko„p  qishloq  xo„jalik  ekinlarini  –  paxtadan  tortib  subtropik 

mevalargacha,  g„alladan  tortib  sabzavot  va  poliz  mahsulotlarigacha  –  barcha-

barchasini o„stirish mumkin. 

Ayniqsa,  bu  zaminning  so„lim  tabiati,  Vaxshivor  va  Bobotog„,  Sangardak  va 

Xonjizza,  Boysun  va  Oltinsoyning  fusunkor  manzaralari  har  qanday  odamni  maftun 

etadi. 


Yoki  Surxon  vohasining  bag„riga  jo  bo„lgan  noyob  tabiiy  boyliklarni,  ravon 

yo„llar, aloqa tarmoqlari, muxtasar aytganda, samarali ishlash uchun asos bo„ladigan 

shart-sharoit va imkoniyatlarni olaylik. 

Endi  o„zingiz  ayting,  aziz  birodarlar,  bu  vohada  shunday  boy  tarix,  shunday 

unumdor yer bo„lsa, shunday go„zal va betakror tabiat, shunday mehnatkash, mard va 

olijanob  xalq  bo„lsa,  bu  yurtning  kelajagi  buyuk  bo„lmasligi  mumkinmi?  Bu  yerda 

odamlar baxtli, erkin va farovon yashamasligi mumkinmi? 

Ishonchim  komilki,  butun  xalqimiz  qatori  Surxon  eli  ham  ana  shunday  hayotga 

nihoyatda munosib va shunday turmush darajasiga albatta erishadi. 

Bunga ishonch bildirish uchun barcha asoslarimiz bor. 




 

500 


Bu  asoslardan  biri  shundan  iboratki,  butun  yurtimiz  kabi  Termiz  shahriga  ham 

Ollohning  nazari  tushgan,  uni  doimo  o„z  panohida  saqlab,  yomon  ko„zlardan,  balo-

qazolardan o„zi asrab keladi. 

Bu  yerga  musulmon  dunyosining  ulug„  allomalari  va  piri  buzrukvorlarimizning 

muborak  poyqadamlari  tekkan  va  ularning  barchamiz  uchun  tabarruk  xoklari  shu 

tuproqqa ko„milgan. 

Yana bir  asos shundan  iboratki, bu  zaminda  yashayotgan barcha insonlarning  o„z 

yurti, o„z eliga bo„lgan mehr-muhabbati, sadoqati cheksiz va mustahkam. 

Bugun  biz  yangi  jamiyat  qurish  yo„lida  qanday  jarayonlarni  boshimizdan 

kechirayotgan  bo„lsak,  qanday  qiyinchilik,  g„ov-to„siqlarni  yengib,  o„z  oldimizga 

qo„ygan yuksak marralarga yetish, buyuk kelajagimizni qurish uchun qanday mehnat 

qilayotgan  bo„lsak,  bu  ishlar  zamirida  Surxon  ahlining  ham  g„ayrat  va  shijoati, 

mardlik-matonati, fidoyiligi mujassam ekani shubhasiz. 

Hurmatli do„stlar! 

Biz  bugun  shod-u  xurramlik  bilan  nishonlayotgan  Termiz  shahrining  muborak 

to„yi,  avvalambor,  tariximiz  va  buyuk  ajdodlarimiz  xotirasiga  nisbatan 

qalblarimizdagi hurmat va ehtirom tuyg„usining yana bir bor namoyon bo„lishi bilan 

ibratlidir. 

Bunday  tantana,  bunday  marosimlar  yurtimizda  yashayotgan  har  bir  inson, 

ayniqsa,  unib-o„sib  kelayotgan  yoshlarimizni  boy  madaniy  merosimizni  qadrlash, 

asrab-avaylashga, bu bebaho boylik bilan chin yurakdan iftixor qilishga o„rgatadi. 

Eng  muhimi,  bizlarning  qanday  qadimiy  tarix,  qanday  o„lmas  madaniyatga  ega 

ekanimizni,  kimlarning  avlodlari,  qanday  ulug„  zotlarning  vorislari  ekanimizni 

anglashga da‟vat etadi. 

Mana  shu  unutilmas  lahzalarda,  shu  maydonda  turib  atrofimizga,  Termizning 

bugungi go„zal qiyofasiga bir nazar tashlaylik. 

Bu qadimiy shaharda keyingi yillarda barno etilgan muhtasham binolar, yangi uy-

joylar, zamonaviy litsey va kollejlar, sport inshootlari, obod va ravon yo„llar, so„lim 

bog„-rog„lar, ko„rkam favvoralar – bularning barchasi bunyodkor elimizga xos yuksak 

fazilatlarning,  mustaqillik  bizga  bergan  cheksiz  imkoniyatlarning  amaliy  namoyoni 

emasmi? 

Ayniqsa,  mana  shu  ulug„  to„y  sharofati  bilan  ko„hna  Termizning  har  tomonlama 

yashnab-yasharib,  navqiron  bir  shaharga  aylanib  ketganini  ko„rib  quvonmaydigan 

odam bormi? 

Ishonchim  komilki,  Imom  Termiziy,  Hakim  Termiziy,  Sulton  Saodat,  Qirqqiz 

yodgorlik  majmualarining  tubdan  qayta  ta‟mirlangani,  Temir  yo„l  bekati,  Birja 

markazi, Arxeologiya muzeyi, amfiteatr, yangi stadionlar va suzish havzalari, boshqa 

o„nlab  inshootlar  nafaqat  Termiz  shahri,  balki  butun  Surxon  vohasining  chiroyiga 

chiroy qo„shib turibdi, desam, bu fikrni sizlar ham qo„llab-quvvatlaysizlar. 

Men,  fursatdan  foydalanib,  mana  shu  savobli  ishlarni  amalga  oshirgan  mohir 

quruvchi va ustalarimizga, muhandis va me‟morlarga, Termizning obod bo„lishiga o„z 

hissasini qo„shgan barcha insonlarga chin qalbimdan tashakkur bildiraman. 




 

501 


Qadrli do„stlarim, vatandoshlarim! 

So„zimning oxirida ilgari ham aytgan bir gapimni takrorlamoqchiman: men go„zal 

Surxon  vohasini,  uning  ko„rkam  bog„lari,  baland  tog„larini,  yashil  archazorlari, 

bepoyon  dasht-u  dalalarini,  shu  zaminda  yashayotgan  aziz  yurtdoshlarimni,  butun 

Surxon  ahlini  yaxshi  ko„raman,  sizlarga  o„zimning  eng  ezgu  tuyg„ularimni  izhor 

etishdan hamisha baxtiyorman. 

Mardlar,  bahodirlar  na  polvonlar  diyori  bo„lgan  bu  tabarruk  tuproqdan  hech 

qachon fayz-u baraka arimasin. 

O„tmishi sharafli, kelajagi buyuk Termiz dunyo turguncha tursin. 

 


Download 6,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   403   404   405   406   407   408   409   410   ...   467




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish