Hususiy kapital hisobi va auditi

Obligatsiyalarni aksiyalariga almashtirish yo’li bilan qoplanishini hisobda aks ettirilishi

Bir nechta hollarda, xususan emitent o’zining qarz majburiyatlarini bajara olmaganda obligatsiya egalariga ularni oddiy aksiyalarga almashtirish yo’li bilan ta’sischilar tarkibiga kirishni taklif qilishlari mumkin.
Mazkur jarayon jamiyat buxgalteriya hisobida quyidagicha aks ettirilishi:
a) belgilangan muddatda jamiyatning aksiyalariga almashtirilishi kerak bo’lgan obligatsion qarzlarni joylashtirilishi:
Debet 5110 - «Hisob-kitob schyoti» schyoti;
Kredit 6830 - «To’lanadigan obligatsiyalar» schyoti;
Kredit 7830 - «To’lanadigan obligatsiyalar» schyoti;
b) belgilangan muddatda obligatsiyalar emitentning aksiyalariga almashtirish yo’li bilan qoplanishi:
Debet 6830 - «To’lanadigan obligatsiyalar» schyoti;
Debet 7830 - «To’lanadigan obligatsiyalar» schyoti;
Kredit 6600 – “Ta’sischilarga bo’lgan qarzni hisobga oluvchi schyotlar”;
v) obligatsiyalarga almashtirish yo’li bilan joylashtirilgan qo’shimcha aksiyalar summasiga ustav kapitalining ko’payishi sabab ta’sis hujjatlariga o’zgartirishlar kiritish va uni davlat ro’yxatidan o’tkazish talab etiladi. Ta’sis xujjatlari davlat ro’yxatidan o’tkazilgandan so’ng mazkur jarayon quyidagicha hisobda aks ettiriladi:
Debet 6600 – “Ta’sischilarga bo’lgan qarzni hisobga oluvchi schyotlar”;
Kredit 8300 – “Ustav kapitalini hisobga oluvchi schyotlar”.
Aksiyalarni almashtirish yo’li bilan joylashtirilgan aksiyalarning nominal qiymati bilan aksiyaga almashtirilgan obligatsiyaning nominal qiymati o’rtasidagi farq emissiya daromadini o’zida namoyon etadi.
Olingan emissiya daromadining summasi quyidagi yozuv bilan aks ettiriladi:
Debet 6600 – “Ta’sischilarga bo’lgan qarzni hisobga oluvchi schyotlar”;
Kredit 8410 - «Emissiya daromadi» schyoti.

2-BOB. XUSUSIY KAPITAL MANBALARI AUDITINING TASHKILIY USLUBIY JIXATLARI