Hujayra va gen ingenerligi

Sanoat sharoitida antibiotiklar olish
Antibiotiklarni tibbiyotda, qishloq xo’jaligida va xalq xo’jaligining boshqa sohalarida keng qo’llanilishi, bu biologik moddalarni katta hajmda ishlab chiqarish vazifasini qo’ydi. Bu ulkan vazifa katta quvvatga ega bo’lgan antibiotika sanoatini yaratish orqali yechildi. Antibiotiklarni sanoat asosida ishlab chiqarish jaroyoni bir qancha ketma –ket keladigan bosqichlardan iborat.
- yuqori mahsuldor shtamm –produtsent yaratish;
- antibiotik hosil qiluvchi shtammning eng ko’p miqdorda mahsulot chiqarish uchun mo’tadil sharoit yaratish;
-antibiotikni ajratish va tozalashni muvofiqlashtirilgan usulini yaratish;
-tayyor preparatni yaratish va uning sifatni nazorat qilish;
Har bitta bosqich maxsus mutaxassis bilan taminlanishi kerak (genetik mikrobiolog ,texnolog va boshqalar).
Antibiotika sanoati hozirgi vaqtda katta quvvatga ega bo’lgan yaxshi taraqqiy qilgan soha,ko’pchilik mamlakatlarda bu soha farmatsevtika sanoati Davlat aksionerlik jamiyatiga qaraydi.Ayniqsa,u AQSHda,Angliyada,Germaniyada,Yaponiyada,Fransiyada,Italiyada,Xitoyda keng taraqqiy etgan.Masalan AQSHda har yili 100 millionlab dollarga sotiladigan miqdorda antibiotiklar ishlab chiqariladi.
Antibiotiklarni sanoat usulida tayyorlash-murakkab,ko’p bosqichli bo’lib qancha texnologik ketma-ketlikni o’z ichiga oladi.
-antibiotikni sintezlaydigan kultura-shtammni o’stirish uchun muhit tayyorlash va ekish uchun yetarli mahsulot tayyorlash;
-antibiotik biosintezi ushun mo’tadil sharoit yaratish;
-kultural suyuqllika birlamchi ishlov berish;
-antibiotik moddani ajratish va uni tozalash;
-tayyor mahsulotni ajratish,tozalosh va dori shaklida sotishga tayyorlash.
Antibiotiklarni qo’llash
Antibiotik modda xalq xo’jaligining turli sohalarida hamda ilmiy tadqiqot laboratoriyalarida ishlatiladi. Ular, tibbiyotda, qishloq xo’jaligida, oziq-ovqat va konserva sanoatida ishlatiladi, biologik tadqiqotlarda esa maxsus ingibitorlar sifatida qo’llaniladi.
Tibbiyotda- antibiotiklardan ko’plab yuqumli kasalliklarni davolashda keng qo’llanilib kelmoqda, bu kasalliklarning ayrimlari ilgari davolab bo’lmaydi deb hisoblanar yoki o’lim bilan tamom bo’lar edi. Bu kasalliklar qatoriga sil kasalligining (tuberkulyoz) ayrim shakllari ayniqsa, miningit sili kiritilib u antibiotic qo’llanilmasdan oldin 100% o’limga olib kelardi. Shuningdek vabo kasalligi (chuma), Osiyo xolerasi, qorin tifi, pnevmoniya va boshqa kasalliklarni ham davolanishi qiyin bo’lgan kasalliklar sifatida keltirish mumkin. Ba’zi bir antibiotiklar xavfli o’smalar rivojlanishini chegaralash va qator viruslar faolligini to’xtatish xususiyatiga egadir.
Hozirgi vaqtda 100 yaqin antibiotiklardan tibbiyot amaliyotida qo’llanilib kelinmoqda.