Hujayra va gen ingenerligi

Grizin ishlab chiqarish. Grizin antibiotigi-streptotrisinlar guruhiga taalluqli bo’lib, u Act.griseus zamburug’ining mahsuli hisoblanadi. Antibiotik kulrangsimon oqish rangda bo’lib, juda gigroskopik, suvda va organik erituvchilarda tez eriydi. Grammusbat va grammanfiy bakteriyalarga, mikroskopik zamburug’larga nisbatan faolligi yuqori. Toza holdagi grizin preparatining faolligi yuqori darajada bo’lib, 1000 ed (mg/l) gacha yetadi.
Ozuqa preparati sifatida kormogrizin 5, 10, 40 shakllari ishlab chiqarilmoqda, ular sariq rangdan, to’q jigar ranggacha bo’ladi va 1 g tayyor preparatda 5, 10, 40 mg toza holdagi antibiotik saqlaydi.
Grizin ishlab chiqarish texnologiyasi yuqorida keltirib o’tilgan antibiotiklar tayyorlash texnologiyalariga o’xshab ketadi. Ekish materialini kolbalarda, ekish uskunasida va fermentyorlarda o’stirish uchun bir xildagi ozuqa muhiti komponentlari qo’llaniladi (%):

• 
  Kraxmal-1.5-1.8;
  
• 
  Makkajo’xori uni-2.0;
  
• 
  Osh tuzi-0.2;
  
• 
  Ohak-0.3;
  
• 
  Ammoniy nitrat-0.5;
  
• 
  Kaliy digidrofosfat-0.02.
  

Kolba va ekish uskunalarida o’stirish davomiyligi 26-28^oC haroratda 24 soatni tashkil etadi. Yuqorida keltirilgan komponentlardan tashqari sanoat asosida o’stirishda qo’llaniladigan ozuqa muhiti tarkibidan quyidagi komponentlar chiqadi (%):

• 
  Magniy sulfat-0.05;
  
• 
  Ammoniy sulfat-0.6;
  
• 
  Ammoniy nitrat-0.7;
  
• 
  Ko’pik bosuvchi vositalar-0.2.
  

Fermentyorda o’stirish davomiyligi 26-28^oC haroratda doimiy aralashtirish va aeratsiyada 48-60 soatni tashkil etadi. Kultural suyuqlik fermentatsiyadan so’ng 50^oC haroratda vakuum ostida bug’lantiriladi va bunda uning hajmini 3-4 marotaba qisqartirishga erishiladi. Shundan so’ng bug’lantirilgan suyuqlik purkab quritgich moslamasiga yo’naltiriladi va namligi 10% atrofida bo’lgunicha quritiladi. Quritgich kamerasining kirish harorati 150^oC ni, chiqish harorati esa 65^oC ni tashkil etadi.
Chorvachilik uchun tayyorlangan grizin preparatlari yoki ozuqa grizinlari tarkibidagi antibiotikning miqdoriga qarab farqlanadi (g/kg): ozuqa grizin-5, ozuqa grizin-10 va ozuqa grizin-40.
Subtilin. Subtilinni Bacillus subtilis kulturasi sintez qiladi, kimyoviy tarkibi polipeptiddir. Grammusbat va grammanfiy mikroorganizmlarga nisbatan, shular qatorida kislotaga chidamli basillalarga ham faol ta’sir ko’rsatadi. Sabzavotlarni konservalashda subtilindan foydalanish mumkin. Ba’zan esa termik ishlov berishni birmuncha pasaytiradi, oqibatda konserva tarkibidagi vitaminlar miqdorini saqlab qolish va uning mazasani yo’qotmaslik imkonini beradi.
Nizin-yuqori molekulali peptid bo’lib uni, Streptococcus lactis sintezlaydi. Nizindan tibbiyot amaliyotida foydalanilmaydi, undan tomat, ko’k no’xat, guruch, karam va boshqa mahsulotlarni konservalashda foydalaniladi. Pishloq saqlashda ham samarali natija beradi. Antibiotik bir qancha termofil spora hosil qiluvchi bakteriyalar taraqqiyotini to’xtatadi. Odam uchun zararli emasligi bilan harakterlanadi. O’simlikshunoslik, oziq-ovqat va konservalashda antibiotiklar qo’llanganda, ular doimiy ravishda mutaxassislar va tegishli organlar nazorati ostida bo’lishlari shart. Shunday qilib, antibiotiklarni o’rganish va ulardan amalda foydalanishga fan va amaliyotning ko’p sohasidagi mutaxassislar qiziqib kelishmoqda.