Hozirgi vaqtda qishloq xo‘jalik ekinlari ekilgan tuproqning unumdorligini va ekinlarning hosildorligini azot, fosfor, kaliyli o‘g‘itlarsiz oshirishni tasavvur qilib bo‘lmaydi

Mavzuning dolzarbligi: O‘simliklar bu elementlardan uglerod, kislorod va vodorodning ko‘p qismini havo va suvdan olsa, qolganlarini tuproqdan oladi. O‘simlik olgan elementlarining ko‘pgina qismi tuproqqa qaytmaydi, hosil bilan olib ketiladi Natijada ekiladigan yeriarda o ‘simlik oziqasi taqchilligi paydo bo'ladi, tuproq unumdoriigi kamayib ketadi. Agar ana shu yo‘qotilgan elementlar o‘mi tuproqqa o'g'it solish bilan to'ldirib turilmasa, hosildoriik keskin kamayib ketadi. Shuning uchun ham o ‘g‘it ishlab chiqarishga katta e’tibor beriladi. Oʻg‘it ishlatish tufayli qishloq xo‘jalik ekinlarining hosildorligini 50-60% gacha oshirish mumkin bo ‘ladi.
Tadqiqod obyekti: Azotli oʻgʻitlar ishab chiqarish zavodlari, ekin maydonlari.
Tadqiqod predmeti: kondensatsiya, neytralizatsiya, texnologik hisobi
Ishning maqsad va vazifasi: Suyuq azotli o’g’itlarning qishloq xoʻjalik ekinlariga ta’sirini oʻrganish hamda azotli oʻgʻitlar ishlab chiqarishda iqtisodiy tejamkorlikni oshirish yoʻllarini oʻrganish.
Kurs ishining tuzilishi: Kirish, III bob (Asosiy qism, Texnologik qism, Hisobiy qism), xulosa, foydalanilgan adabiyotlar.


1.1 Suyuq azotli o’g’itlar tarkibi va fizik-kimyoviy xossalari
Suyuq azotli o’g’itlar arkibida azot va fosfor yoki azot, fosfor va kaliy (to‘la suyuq o‘g‘it suyuq azotli o’g’itlar birikmalari, ba’zan esa ularda mikroelementlar, pestitsidlar va o‘simliklarni o‘stiruvchi moddalar (stimulyator) qo‘shimchasi tutgan suvli eritmalar yoki suspenziyalar ko‘rinishida bo‘ladi. Qattiq o‘g‘itlarga nisbatan suyuq o‘g‘itlar – suvda va sitratli eritmalarda eruvchanligining yaxshiligi; tayyorlanish usullarining soddaligi; kapital va ishlatish xarajatlarining kamligi; zaharli chiqindilarning yo‘qligi; ularni yuklash, tushirish va tashishni to‘la mexanizatsiyalashtirish mumkinligi; ulardan qishloq xo‘jaligida foydalanishda mehnatning 2-3 marta kamligi; tuproqda bir tekisda taqsimlanishi va boshqa bir qator afzalliklarga egadir. Lekin suyuq o‘g‘itlarga qo‘yiladigan asosiy talablardan biri – saqlash va ishlatishda qiyinchiliklar kelib chiqmasligi uchun ulardagi tuzlarning kristallanish harorati past bo‘lishi kerak.
Suyuq azotli o’g’itlar uchun fosforning manbasi sifatida ekstraksion ortofosfat yoki, aniqrog‘i, polifosfat kislota xizmat qiladi, uni gazsimon ammiak bilan neytrallanadi. Kerakli darajadagi N:P2O5:K2O nisbatga erishish uchun eritmaga karbamid, amoniy nitrat va kaliy tuzlari, ko‘pincha kaliy xlorid qo‘shiladi. Kaliy xlorid SUYUQ AZOTLI O’G’ITLAR dagi boshqa komponentlarga nisbatan oz eriydi, shuning uchun to‘la suyuq o‘g‘itlardagi ozuqa elementlarining N + P2O5 + K2O yig‘indisi 30% dan oshmaydi. Kaliy xlorid o‘rniga kaliy karbonat yoki gidroksid qo‘shish orqali bu kattalik miqdorini oshirish o‘g‘it tannarxining keskin ortishiga olib keladi.
Tarkibida kondensirlangan fosfatlar bo‘lmagan hamda ammoniy nitrat va kaliy xlorid qo‘shish orqali termik fosfat kislotani NH3:P2O5 1,6 molyar nisbatigacha neytrallashdan olingan 1:1:1 markali suyuq o‘g‘it 0OC da kristallantirilmagani holda tarkibida 17% gacha ozuqa elementlar