Hozirgi vaqtda qishloq xo‘jalik ekinlari ekilgan tuproqning unumdorligini va ekinlarning hosildorligini azot, fosfor, kaliyli o‘g‘itlarsiz oshirishni tasavvur qilib bo‘lmaydi

1.1-rasm. Suyuq azotli o’g’itlar kristallanish haroratining P2O5 konversiya darajasiga bog‘liqligi:
1-kristallarning hosil bo‘lishi; 2-kristallarning yo‘qolishi.





1.2-rasm. Suyuq azot qovushqoqligining haroratiga bog‘liqligi,
P2O5 konversiya darajasi:
1 – 56,9%; 2 – 68,7%.
Suyuq azotli o’g’itlar zichligi 20OC haroratda 1,395-1,410 g/sm3 ni tashkil etadi hamda u o‘g‘itdagi ozuqa moddalari yig‘indisiga va boshlang‘ich xomashyo tarkibiga bog‘liq bo‘ladi. Ozuqa moddalari konsentratsiyasi
oshganda va boshlang‘ich superfosfat kislotadagi qo‘shimchalar miqdori ko‘payganda suyuq azotli o’g’itlar zichligi ortishiga olib keladi.
Suyuq azotli o’g’itlar eritmasi neytral reaksiyaga egadir. Azotning massa ulushi 10% bo‘lgan suyuq azotli o’g’iylarga pH ko‘rsatkichining 6,4-6,8 qiymatlari to‘g‘ri keladi. Suyuq azotli o’g’itlarga olish uchun ishlatiladigan kislota turiga bog‘liq holda bu kattalik ma’lum darajada o‘zgarishi mumkin.

Vaholanki, suyuq azotli o’g’itlarg tarkibida erkin ammiak bo‘lmaydi, eritma ustidagi NH3 ning muvozanatdagi parsial bosimi juda kichik bo‘ladi. pH = 6,4-6,8 intervalida ammiakning muvozanatdagi bug‘ bosimi, Pa hisobida quyidagicha bo‘ladi: Harorat, OC

Suyuq azotli o’g’itlarni saqlash jarayonida polifosfatlarning parchalanishi va ularning ortofosfatlarga aylanishi sodir bo‘ladi. Konversiya darajasini kamayishiga olib keladigan bu jarayon gidroliz, deb ataladi. Gidroliz tezligiga pH, harorat va konversiyaning boshlang‘ich darajasi sezilarli darajada ta’sir ko‘rsatadi. Eritma pH qiymati qanchalik kichik va uning harorati yuqori bo‘lsa, polifosfatlar gidrolizi shunchalik tez sodir bo‘ladi. Lekin pH>6 va harorat 40OC dan katta bo‘lmasa, gidroliz tezligi sezilarsiz darajada bo‘ladi (5.3-rasm). Shuning uchun 10:34:0 turidagi suyuq azotli o’g’itlarni xossasi yomonlashmagan holda uzoq vaqt saqlanishi mumkin.

2.