Hozirgi vaqtda qishloq xo‘jalik ekinlari ekilgan tuproqning unumdorligini va ekinlarning hosildorligini azot, fosfor, kaliyli o‘g‘itlarsiz oshirishni tasavvur qilib bo‘lmaydi

Kirish
Hozirgi vaqtda qishloq xo‘jalik ekinlari ekilgan tuproqning unumdorligini va ekinlarning hosildorligini azot, fosfor, kaliyli o‘g‘itlarsiz oshirishni tasavvur qilib bo‘lmaydi. Qattiq kompleks o‘g‘itlarni ishlab chiqarish usullarini yaratish qishloq xo‘jalik ekinlarining hosildorligini oshirishga muhim hissa qo‘shadi. Shuning uchun ilmiy tadqiqotning asosiy maqsadi mahalliy, ya’ni Respublikamiz hududidagi xom ashyolarni qayta ishlab qishloq xo‘jalik ekinlarini oziqa moddalarga bo‘lgan ehtiyojini qondiruvchi mineral o‘g‘itlar olishning iqtisodiy tejamkor usullar yaratish asosiy dolzarb mavzu hisoblanadi.
Davlatimiz rahbari shu yil yanvar oyida parlamentga yo'llagan Murojaatnomada va Oliy Majlis palatalari qo'shma majlisida kimyo sohasiga alohida e'tibor qaratib, hukumat oldiga uni modernizatsiya qilish, ilm-fan va innovatsiyalarni keng joriy etish bo'yicha qator vazifalar qo'ygan edi.Yer shari yuzasining 10% ga yaqin qismiga qishloq xo‘jalik ekinlari ekiladi. Ekin maydonlarini bundan kengaytirishning iloji yo‘q hisobi. Ammo planetamiz aholisi to'xtovsiz o'sib bormoqda, ularni oziq-ovqat bilan ta ’minlash uchun hosildorlikni ancha oshirish zarur. Buning eng muhim yoʻllaridan biri mineral oʻg‘itlardan foydalanishdir. O‘g‘it bu - O‘simliklar oziqlanishini yaxshilashga va tuproq unumdorligini oshirishga mo'ljallangan modda.
Suyuq azotli o’g’itlar deb tarkibida o'simlikning rivojlanishi va tuproq unumdorligini oshirish uchun zarur boigan element saqlovchi, barqaror va yuqori hosil olish maqsadida foydalanadigan tuzlar va boshqa anorganik, sanoat va qazilma mahsulotlarga aytiladi. O‘simlik to'qimalarining hosil boiishi, uning o'sishi va rivojlanishida 70 dan ortiq kimyoviy element ishtirok etadi. Ulardan eng asosiysi uglerod, kislorod va vodorod boʻiib , o'simlik quruq massasining 90% ini tashkil etadi; 8-9% o'simlik massasini esa azot, fosfor, kaliy, magniy, oltingugurt, natriy, kalsiy tashkil etadi. Bu o'nta element mikro elementlar deyiladi.
Qolgan 1-2 %i bor, temir, mis, marganets, rux, molibden, kobalt va boshqalardan iboratdir. Bular o'simliklarga juda kam miqdorda (0,001%-0,0001%) kerak boiadi. Shuning uchun ularni mikroelementlar deyiladi.