Hozirgi o’zbek


-в (-ув) қўшимчали шакл кам қўлланилади. Бу шакл отга кўчган: айтишув, келишув



Download 0,62 Mb.
bet60/94
Sana21.02.2022
Hajmi0,62 Mb.
#61819
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   94
Bog'liq
hozirgi ozbek tili

-в (-ув) қўшимчали шакл кам қўлланилади. Бу шакл отга кўчган: айтишув, келишув. Бу шаклдаги айрим сўзлар эса бутунлай от туркумга хос: ўқув, ёзув, учрашув каби.
Ҳаракат номининг барча шаклларида бўлишсизлик -маслик қўшимчаси ёрдамида ҳосил бўлади: учрашув-учрашмаслик, келишиш-келишимаслик, ўқимоқ-ўқимаслик каби.


Ҳаракатнинг миқдорий белгисини ифодаловчи модал шакллар
Феълдан англашилган ҳаркатнинг кучли ёки кучсизлигини, давомийлигини ифодаловчи шакллар миқдорий белги ифодаловчи шакллардир.
Қуйидаги қўшимчалар феълдаги ҳаракатнинг миқдорий белгисини ифода этади.
-ла, -гила, -ғила (-кила, -қила) қўшимчалари ҳаракатнинг такрорланишини, давомийлигини, кучлилигини билдиради: ишқала, қувла, савала.
-мсира (-имсира), -нқира (-инқира) қўшимчалари ҳаракатнинг кучсизлигини билдиради: кулимсира, тортинқира.
Феълнинг муносабат шакллари. Феълларнинг тасдиқ- инкор, замон, майл ва шахс-сон шакллари муносабат шаклларидир.
Тасдиқ-инкор шакли ҳаракатнинг бажарилиши ва бажарилмаслигини билдиради. Бажариладиган ҳаракатни билдирадиган феъллар тасдиқ феъли: ёзаман, ўқидим.
Бажарилмайдиган ҳаракатни билдириб, феълнинг бўлишсизлик шакллари орқали ҳосил бўлган феъллар инкор феълидир: бормабди, борган эмас, боргани йўқ.
Феъл замонлари
Феъл замонлари ҳаракатнинг нутқ сўзланиб турган пайтга муносабатини ифодалайди.
Ҳаракат нутқ сўзланиб турган пайтдан олдин нутқ сўзланиб турган пайтда ва нутқ сўзланиб турган пайтдан кейин бажарилиши мумкин.
Шунга кўра феълда учта замон бор.

  1. Ўтган замон

  2. Ҳозирги замон

  3. Келаси замон

Ўтган замон феъли ҳаракатнинг нутқ сўзланиб турган пайтдан олдин бажарилганини билдиради.
Ўтган замон феълининг қуйидаги шакллари мавжуд.


  1. Download 0,62 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   94




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish