Hozirgi o’zbek

Эгаси (шахси) маълум гап. Кесими орқали эгаси топиладиган гаплар эгаси маълум гап дейилади. Бундай гапларнинг кесими I ва II шахс шаклида бўлади. Биргалашиб дарс тайёрлаймиз. Бу ишни уддалайсиз.
Эгаси (шахси) номаълум гап. Кесими орқали эгаси аниқ кўрсатилмайдиган гаплар шахси номаълум гап дейилади. Бу хилдаги гапларда ҳаракат кимлардир томонидан бажарилади лекин уни аниқлаб бўлмайди. Шахси номаълум гапларни кесими III шахснинг кўплик шаклида ёки феълнинг биргалик нисбатида бўлади. Масалан, Бу ишни бажармай қўймайдилар. Айтганларингни сўзсиз бажаришади.
Эгаси (шахси) умумлашган гап. Мазмунан ҳар учала шахсга қаратилган гаплар эгаси умумлашган гап дейилади. Эгаси умумлашган гапларнинг кесими буйруқ майлида бўлади. Аввал ўйла, кейин сўйла. Етти ўлчаб, бир кес. Ҳурмат қилсанг, ҳурмат кўрасан. Кўпинча халқ мақоллари эгаси умумлашган гап шаклида бўлади.
Эгасиз (шахссиз) гаплар. Умуман эгаси бўлмайдиган, гап маъносидан ҳам англашилмайдиган гаплар эгасиз гаплар дейилади. Эгасиз гапнинг кесими икки ёки ундан ортиқ сўзлардан таркиб топиб, кесим таркибида бўлади, бўлмайди, тўғри келади, борилади каби сўзлар иштирок этади. Масалан, Энди кўпроқ ўқишга тўғри келади. Бу сувни ичса бўлади. Ойни этак билан ёпиб бўлмайди. (Мақол).
Тракибида эгаси бўлмаганлиги учун шахси номаълум гаплар, атов гап ва сўз гаплар эгасиз гапга киритилган.
Атов гап. Бош келишикдаги от ёки отлашган сўз билан ифодаланиб, мавжудликни билдирадиган гаплар атов гап дейилади. Бундай гапларда фикрнинг нисбий тугалланганлиги оҳанг орқали юз беради. Атов гаплар битта сўздан ёки иккита сўздан (аниқловчили) ташкил топиб, ундан кейин шу гапни тўлғазувчи иккинчи гап келади. Кеч. Водийга қоронғулик чўккан. (О.Ё.) Атов гапларда ҳис-ҳаяжон кучли бўлса, атов гаплардан кейин, ундов белгиси қўйилади. Кўклам! Нега шамол келмас юксак тоғлардан? (/./.)