Hozirgi o`zbek adabiy tili (Sodda gap sintaksisi)” fanidan O`quv uslubiy мajmua

Мавзу: Gaplarning emotsionallikka ko’ra turlari.
1-TOPSHIRIQ. Quyidagi nazorat savollari asosida mavzu bo’yicha egallagan bilimlaringizni yodga oling.

1. 
   Gaplar emotsionallikni ifodalashiga ko’ra qanday turlarga bo’lib o’rganiladi?
   
2. 
   Qaysi tilshunos olimning undov gaplar tadqiqiga oid asarini bilasiz?
   
3. 
   Undov gaplar qanday axborotni aks ettiradi?
   
4. 
   Undov gaplar sintaktik jihatdan qanday shakllanadi?
   
5. 
   Undov gaplar qanday grammatik vositalar yordamida hosil qilinadi?
   

2-TOPSHIRIQ. Berilgan misollardan undov gaplarni ajratib ko’chiring.

1. Odamlar kasal bo’laveribdi, ulardan qanchasi o’laveribdi-yu, sen bu dorilarni bosib yotaveribsan-da, insofsiz! (I.Sulton) 2. Hayotning mangu, borliqning boqiyligiga butkul ishonaman! (O.Matchon) 3. G’ishtin yo’laklarda Marat birdan "Tog’a!" deya oldinga intildi. (A.Muxtor) 4. - Iya, - dedi u, bir ho’kizga, bir odamlarga qarab, – Rosa bopladi-ku! Xo’sh-xo’sh, yana nima deysan. (M.Ismoiliy) 5. Ra'noda achchiqlanish namoyishi bor edi. (A.Qodiriy) 6. Otaqo’zi uydan chiqqan Shukurovni ko’rib, xaxolab kuldi. (O.Yoqubov) 7. Ovchining ro’barasida turgan kiyik o’zidan boshqani o’ylay oladirmi, begim? (Cho’lpon) 8. - Hormang, rais!.. - Shukurov tez yurib kelib Otaqo’zi bilan ko’rishdi. (O.Yoqubov) 9. Ey, yosh bolamisiz! Nega yig’laysiz? Kap-katta odam... (A.Qahhor) 10. Vaholanki, fotihaga borganim uchun sizdan rahmat eshitishim kerakmi? (O’.Usmonov) 11. O!.. O!.. Hazratim mo’yqalam tekizishlari bilan suratga yana fayz kirdi. (P.Qodirov)