Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚНИ

Таълимни бошқариш тизими (LMS) 
LMS бир томондан фойдаланувчиларнинг ўқув дастурлари ва курслар 
мазмуни билан танишиш ва фойдаланиш имконини берувчи қобиқ бўлса, 
иккинчи томондан у таълим администраторига ўқув жараёнининг барча 
этапларини тез ва самарали назорат қилиш имконини беради. Бу холат 
тизимга кириш имкониятларини чекланишлари орқали юзага келтирилади.
Масалан, 
ходимлар 
шахсий 
регистрациядан 
ўтадилар 
ва 
фойдаланувчининг шахсий номи ва паролга эга бўладилар. Улар ёрдамида 
фойдаланувчилар ўқув ресурслари ҳамда айнан ўзининг ютуқларини 
кўрсатувчи статистикани кўриш имконига эга бўладилар. LMS 
фойдаланувчининг номини, у ўтган курсларни, ҳар бир курснинг 
бошланиш ва тугаш вақтини, ўқишни бошлашдан олдинги ва ўқиш 
тугагандан кейинги балларни қайд қилади. 

---

723 
Администратор эса ўқув контентига кириш ҳуқуқларини назорат 
қилади, 
эшитувчилар 
гуруҳларини 
ташкиллаштиради, 
курсларни 
ишлашини кузатади, олинган балларни ҳисоблайди, камчиликларни таҳлил 
қилади ва фойдаланувчилар таълимини янада яхшилаш ва ривожлантириш 
учун режалар тузади. 
Бундан ташқари LMS администраторга бутун ўқув жараёни бўйича 
ҳисоботни ишлаб чиқишга имкон берадики, бу ўз навбатида таълимга 
бўладиган инвестицияларнинг самарадорлиги ҳақида хулоса чиқариш 
имконини беради. LMS ўқув жараёнини бошқаришнинг инструменти 
сифатида турли тузувчилар таклиф қилаётган тайёр курсларни ишлатиш 
имконига эга бўлиши лозим. Бу мақсадда махсус интраоперабеллик 
стандартлари, яъни ўқув Web-контентни яратиш учун техник 
спецификациялар мажмуаси ишлаб чиқилган. Булардан SCORM (Sharable 
Content Object Reference Modeаl) стандарти машҳур ва кенг тарқалган, 
бундан ташқари ISM, AICC стандартлари ҳам қўлланилади. 
Демак, тўлақонли фаолият кўрсатиш учун электрон таълимнинг барча 
модуллари бир хил стандартда ишлаши ва қўлланиб турилиши лозим экан. 
Бир қанча LMS тизимларни келтирамиз:
Россия Федерациясиники: 
1. 
Competentum, http://www.competentum.ru 
2. 
WebTutor, http://www.websoft.ru 
3. 
RedClass, http://www.redcenter.ru 
4. 
eLearningServer, http://www.learnware.ru 
5. 
Naumen, http://www.naumen.ru 
Ғарб давлатлари LMS тизимлари: 
1. 
IBM 
Lotus 
Workplace 
Collaborative 
LearninglearneXact, http://www.learnexact.mesi.ru 
2. 
Elearning Now, http://www.academyit.ru 
3. 
Sitos, http://www.bitmedia.cc