Vrach faoliyatining huquqiy asoslam

Shartnoma asosida tibbiy yordam ko‘rsatish
So‘nggi  yillarda,  ayniqsa  sogiiqni  saqlashning  xususiy 
tizimida shartnoma asosida tibbiy xizmat ko‘rsatish amaliyoti keng 
tarqalmoqda.
Fuqarolik  qonunchiligigi  muvofiq  ikki  yoki  bir  necha 
shaxsning  (jismoniy,  yuridik)  fuqarolik  huquqlari  va  burchlarini 
vujudga keltirish,  o ‘zgartirish yoki  bekor qilish haqidagi kelishuv 
shartnoma  deyiladi  ( 0 ‘zR  FK  353-modda).  Fuqarolar  va  yuridik 
shaxslar  shartnoma  tuzishda  erkindirlar.  Shartnoma  ko‘zda 
tutilgan, 
shuningdek  qonunda  ta ’qiqlanmagan  harakatlami 
bajarish  maqsadida  ham  tuzilishi  mumkin.  Shartnoma  tuzishga 
majbur  qilishga  yo‘l  qo‘yilmaydi,  qonunchilikda  ko‘zda  tutilgan 
holatlar bundan mustasno  ( 0 ‘zR FK  354-modda).  Demak, nafaqat 
shartnoma,  balki  uning  huquq  va  majburiyat  ko‘rinishidagi 
mazmuni ham tomonlaming erkin ixtiyorini aks ettirish lozim.
Shartnoma bo‘yicha taraf o ‘z burchlarini bajarganligi uchun 
haq olishi yoki unga boshqa muqobil to ‘lov to‘lanishi lozim bo‘lsa, 
bunday  shartnoma  haq  evaziga  tuzilgan  shartnoma  bo‘ladi.  Aks 
holda shartnoma haq talab etmaydigan deb hisoblanadi  ( 0 ‘zR FK 
355-modda).
Turli  xil,  shu  jumladan  tibbiy  xizmatlar  ko‘rsatishda  haq 
evaziga shartnoma tuziladi. Bunga muvofiq ijroji buyurtmachining 
topshirig4iga  bilan  ashyoviy  shaklga  ega  bo‘lmagan  xizmatni

---

bajarish  (muayyan  harakatlami  qilish  yoki  muayyan  faoliyatni 
amalga  oshirish),  buyurtmachi  esa  bu  xizmat  uchun  haq  to'lash 
majburiyatini oladi ( 0 ‘zR FK 703-modda).
Buyurtmachi  o‘ziga  ko‘rsatilgan  xizmatlar  haqini  haq 
evaziga xizmat ko‘rsatish shartnomasida ko‘rsatilgan muddatlarda 
va  tartibda  to‘lashi  shart.  Agarda  ijrochi  na  o ‘zi  na  buyurtmachi 
aybdor  bo‘lmagan  holda  (masalan,  tasodifiy  holatlar  vujudga 
kelgani  sababli)  xizmatni  bajara  olmagan  taqdirda  buyurtmachi 
ijrochiga uning harajatlarini to‘lashi shart, bunda ijrochining xizmat 
(xizmatlar) ko‘rsatishdan ozod qilinishi munosabati bilan olgan yoki 
olishi mumkin bo‘lgan foydasi chegirib qolinadi. Buyurtmachining 
aybi  bilan  xizmatni  bajarish  mumkin  bo‘lmay  qolgan  taqdirda, 
agar qonun hujjatlarida yoki shartnomada bashqacha tartib nazarda 
tutilgan boim asa, xizmatlar bahosi butunlay to‘lanishi kerak ( 0 ‘zR 
FK 705-modda).
Ijrochi  haq  evaziga  xizmat  ko‘rsatish  shartnomasini 
umuman yoki  tegishli  darajada  bajarmagan  hollarda  u  keltirilgan 
zararni  buyurtmachiga  batamom  to‘lashi  shart,  lekin  bu  to‘lov 
shartnomasida  nazarda  tutilgan  xizmatlar  bahosining  ikki 
baravaridan ortiq bo‘lishi mumkin emas ( 0 ‘zR FK 706-modda).
Qonun  haq  evaziga  xizmat  ko‘rsatish  shartnomasini  bekor 
qilish  imkonini  beradigan  ma’lum  bir  holatlarni  nazarda  tutadi. 
Xususan, buyurtmachi xizmatlarning belgilangan bahosini batamom 
to‘lash  sharti  bilan  haq  evaziga  xizmat  ko‘rsatish  shartnomasini 
bekor  qilishni  talab  qilishga  haqli,  shartnoma  ijrochining  aybi 
tufayli bekor qilingan holatlar bundan mustasno.
Ijrochi  shartnoma  bekor  qilinishi  tufayli  buyurtmachiga 
etkazilgan zaraming hammasini to‘lash sharti bilangina haq evaziga 
xizmat ko‘rsatish shartnomasini bekor qilishni talab qilishga haqli, 
shartnoma buyurtmachining aybi bilan bekor qilingan hollar bundan 
mustasno ( 0 ‘zR FK 707-modda).

---