Vrach faoliyatining huquqiy asoslam

Tanosil yoki OlV-infektsiyasi (OITS)
 
kasalliklarini tarqatish
0 ‘zR Ж   113-moddasida ko‘zda tutilgan jinoyatning subyekti 
aksariyat holatlarda tanosil  kasalligi bilan  og‘rigan  bemorlar yoki 
OlV-infektsiyasi bilan zararlangan (odam immuntanqisligi virusini 
yuqtirgan) shaxslar bo‘lib, ular tomonidan o ‘z kasalliklarini bilgan 
holda,  boshqa shaxslarga tanosil  kasalligi  yoki  OlV-infektsiyasini 
yuqtirishi yoki yuqtirish xavfi ostida qoldirishi tushuniladi.  Bunda 
tanosil  kasalligining  turi,  xususiyatlari,  shu  jumladan  davolash 
imkoniyatining  mavjudligi  va  oqibatlari  jinoyatga  huquqiy  baho 
berishda inobatga olinmaydi.
Keyinroq,  2010  yilda  ushbu  moddaga  tibbiy  xodimlaming 
javobgarligini ko‘zda tutuvchi o‘zgartishlar kiritildi. Ushbu holatda 
boshqa  shaxsga  OIV-infektsiya/OITS  yuqtirish  kasb  yuzasidan 
xizmat  vazifalarini  lozim  darajada  bajarmaslik  oqibatida  sodir 
bo'lishi ko‘zda tutiladi.  Shunday qilib,  0 ‘zR Ж   113-moddasining 
beshinchi  bandida nazarda tutilgan jinoyat obyekti  sifatida bemor, 
subyekti esa asosan tibbiy xodimlar, shu jumladan vrachlar va o‘rta 
tibbiy xodimlar bo‘lishi mumkin. Ushbu-moddaning, shu jumladan 
qabul  qilingan  o ‘zgartirishning  mohiyati  OIV-infektsiya/OITS 
tarqalishini oldini olishga qaratilgan.
Shuningdek,  ushbu  masalaga  1999  yilda  maxsus  qabul 
qilingan  “Odam  immun  tanqisligi  virusi  (OlV-infektsiyasi) 
chaqiradigan kasalliklaming profilaktikasi to‘g ‘risida” 0 ‘zbekiston 
RespublikasiningQonuni bag‘ishlanganliginita’kidlashlozim. Unga 
muvofiq,  OIV-infektsiya/OITS  profilaktikasi  bilan  shug‘ullanish 
davlat  tasarrufiga  molik  (4-modda)  va  qonunchilikka  mos  tarzda

---

davlat byudjeti, maqsadli fondlar, yuridik va jismoniy shaxslaming 
ixtiyoriy  badallari,  boshqa  moliyaviy  manbalar  hisobidan 
moliyalashtiriladi  (5-modda).  Ushbu  Qonunda  OIV-infektsiyasi/ 
OITS kasalligi bilan og‘riganlar,  ularning oila a’zolarini huquqlari 
va ijtimoiy  ta’minoti  (9-modda),  OIV-infektsiyasi  yuqtirganlar va 
OITS bilan kasallanganlar huquqlarining kafolatlanishi (10-modda) 
masalalari alohida keltirilgan
Qonunning  alohida  bir-moddasi  (11-modda)  o ‘z  kasb 
vazifalarini  bajarish  davrida  odam  immuntanqisligi  virusi  bilan 
zararlanish  xavfi  mavjud  bo‘lgan  tibbiy  xodimlami  ijtimoiy 
himoyalash  masalasiga  bag‘ishlangan.  Jumladan,  ushbu  toifaga 
mansub  bo‘lgan  tibbiy  xodimlarga  alohida  imtiyozlami  berish 
ко‘zda tutilgan.
Qonunga 
muvofiq 
OIV 
yuqtirgan 
0 ‘zbekiston 
Respublikasining  fuqarolari  qon,  biologik  suyuqliklar,  a’zo, 
to'qimalarini  berish uchun  donor bo‘lishi  mumkin  emas  va tibbiy 
nazoratda bo‘lishi talab etiladi.  OIV-infektsiyasi chet el fuqarosida 
aniqlangan holatlarda,  ular qonunchilikda ko‘zda tutilgan tartibda 
deportatsiya qilinishlari mumkin (6-modda).