«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Strixnin
- yurak nervlari va muskullarini kuchli qo’zg’atib, yurak 
muskullarning qisqarish kuchi va amplitudasining oshuviga sabab 
bo’ladi. Bunda qorin bo’shlig’ida joylashgan qon tomirlar torayadi, 
teridagi qon tomirlar esa kengayadi. Ko’p miqdorlarda ishlatilsa 
qaltirash, teri sezuvchanligining oshishi, sanchiq belgilarini keltirib 
chiqaradi. Strixnin 0,1% li eritma holida sigir va otlarga 0,03-0,05 
(quruq modda hisobida), itlarga 0,001-0,002 g teri ostiga yuboriladi. Bir 
hafta davomida 3-4 martadan ortiq ishlatish mumkin emas, aks holda 
kumulyasiyalanishi va yomon oqibatlarga sabab bo’lishi mumkin.

---

44 
Atropin 
– 0,1% li eritma holida ( 0.02-0.04 gramm quruq modda 
hisobida) teri ostiga yuboriladi. Uning ta’sirida adashgan nerv uchlari 
falajlanadi, markaziy nerv tizimi va simpatik nerv tolalari kuchli 
qo’zg’aladi. Oshqozon-ichak giposekresiyasi yoki atoniyasida atropinni 
qo’llash mumkin emas. Bundan tashqari otlarda ximo- va koprotazlar 
va boshqa barcha hayvonlarda esa simpatik nerv tizimining parasimpatik 
nerv tizimidan ustunligi paytlarida ham qo’llash havfli. 
Adrenalin 
- juda kuchli ta’sir etadigan simpatikatrop dorilardan 
hisoblanadi. Uning ta’sirida yurakning ish rejimi kuchayadi, Kis flyag 
tuguni o’tkazuvchanligi oshib, yurak qo’zg’aluvchanligi tezlashadi. 
Ko’pincha yurakning tusatdan to’xtab qolgan paytlarida vena orqali 
0,1% li eritma holida katta hayvonlarga 3-5 ml miqdorda yuboriladi. 
Ushbu guruhga mansub dorilar qo’yidagi hollarda qo’llaniladi: 
-barcha turdagi yurak yetishmovchiliklari (pulsning va arteriya 
bosimining pasayishi, shish paydo bo’lishi yoki qon harakatining 
susayishi).
-kollaps va shok ( karaxtlik ) paytlarida; 
-yurak klapanlari nuqsonlarida; 
-qon bosimini oshirish, diurez va ter ajralishini kuchaytirish va 
boshqa maqsadlarda. 
Yurak glikozidlariga adonis, angishvonagul, marvaridgul va strofan 
preparatlari kiradi.