Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua


-MA’RUZA MAVZU: ADIABAT, IZOXOR, IZOTERMIK JARAYONLAR



Download 4,79 Mb.
bet17/182
Sana11.04.2022
Hajmi4,79 Mb.
#543693
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   182
Bog'liq
маъруза-мажмуа

4-MA’RUZA


MAVZU: ADIABAT, IZOXOR, IZOTERMIK JARAYONLAR.


4. Adiabat, izoxor, izotermik jarayonlar.
4.1. Izoxorik jarayon.
4.2. Izoborik jarayon.
4.3. Izotermik jarayon.
4.4. Adiabat jarayon.


4.1. Izoxorik jarayon.

Izoxorik jarayonga yopiq idishda gazning isishi yoki sovishi misol bo’la oladi.


O’zgarmas hajmda kechadigan jarayonga izoxorik jarayon (du=0, yoki u=const) deb aytiladi. Jarayon egri chizig’i izoxora deb aytiladi. 1-rasmda jarayonning pu va ts diagrammalari tasvirlangan.
Ideal gazning holat tenglamasi:
PU=KT dan
U=const uchun
P/T = R/U =f(u)=const
Izoxorik jarayonda bosimlar nisbatan absolyut temperaturalar nisbatlariga teng bo’ladi, ya’ni bosim o’zgarishi bu jarayondagi absolyut temperatura o’zgarishiga to’g’ri proporstionaldir.
R1/R2=T1/T2 (4.1)



4.1-rasm. Gaz holatini izoxorik jarayonda o’zgarishining pv - vaTs - diagrammalari

Izoxorik jaaryonda gaz hajmining o’zgarishi dv=v1-v2=0u2 , bo’lganligidan


A=U1S Pdv=0 (4.2)
Ya’ni, izoxorik jarayonda gaz ish bajarmaydi. Termodinamikaning birinchi qonunini dA=0. Hol uchun yozamiz:
(4.3)
sig’im o’zgarmas bo’lganda:
(4.4)
Demak, tizimga berilgan dq issiqlik issiqlik miqdori shu tizim ichki energiyasining o’zgarishiga sarflanar ekan.
Sig’im o’zgaruvchan bo’lganda:
(4.5)
1-rasmdan ko’rinib turibdiki, izoxorik jarayon bosim ortishi bilan kechsa, demak tizimga issiqlik keltiriladi va ishchi qismning ichki energiyasi va temperaturasi ortadi.
Agar izoxorik jarayonda bosim kamaysa, u holda issiqlik olib ketiladi va ichki energiya holda temperatura kamayadi.
Izoxorik jarayon uchun entropiyaning o’zgarishini quyidagi tenglamadan aniqlaymiz.

lekin u=const uchun ln u2/u1=0.
Shuning uchun
(4.6)
Demak, izoxorik jarayonda gaz ish bajarmaydi. Unga uzatilgan dq issiqlik miqdori termodinamik tizim ichki energiyasining o’zgarishiga sarflanadi.

Download 4,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   182




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish