Ratsional ovqatlanish asoslari oziq-ovqat. Kimyosi fiziologik aspektlari

Mineral (noorganik) rang beruvchi moddalar:

Mineral (noorganik) rang beruvchi moddalarga mineral pigmentlar va metallar kiradi.

• Ko`mir ............................................... .............E152
• Daraxt ko`miri.................................. ...............E153
• Kalsiyni karbonatli tuzlari ............................. E170
• Titan doioksidi ...................................... ........E171
• Temir oksidi va dioksidi........................ ........E172
• Kumush ............................................. ...........E174
• Oltin.............................................. ................E175

Sintetik rang beruvchi moddalar

Sintetik rang beruvchi moddalar bir qancha afzalliklarga ega. Ular yorqin rang beradi, xar xil ta’sirlarga chidamli. Bularni xammasi suvda yaxshi eriydi.

• Tartrazin ..................................................... E102
• Xinol sariq ....................................... .......... E104
• Sariq 2G ...................................................... E107
• Sarik «Quyosh botishi» ........................... ....E110
• Azorubin, Karmuazin ................................. E122
• Ponso 4R, Punsoviy 4R ............................. E124
• Qizil 2G ....................................................... E128
• Indigokarmin .............................. *............. E132

Karotenoidlar (oziq-ovqat qo'shimchasi E160)

Oziq-ovqat qo'shimchasi E160 - karotenoidlar guruhiga kiruvchi tabiiy bo'yoq. Amaldagi xom ashyo va ishlab chiqarish usuliga qarab, E160 qo'shimchasi bir nechta kichik turlarga ega:

Karotinlar - E160a; Annatto ekstrakti - E160b; Paprika yog'li qatronlar - E160c; Likopin - E160d; Karotin aldegid - E160e; Karotin kislotasining etil efiri - E160f.

Karotenoidlar (oziq-ovqat qo'shimchasi E160)

E160 bo'yoqlar guruhi tabiiy yoki sun'iy kelib chiqishli bo`lishi mumkin. Qo'shimchalarni olish uchun asos ko'pincha o'simlik xom ashyosi hisoblanadi. Ushbu bo'yoqning sintetik analoglari ham mavjud. Oziq-ovqat qo'shimchasi E160 uglevodorod, sariq, to'q sariq rangli pigment bo'lib, oziq-ovqat mahsulotlarini mos rangga bo'yaydi. Karotenoidlarni turli o'simliklardan, asosan, to'q sariq va qizil gullardan olish mumkin: sabzi, qovoq, atirgul barglari, turli mevalar va sabzavotlar. E160 qo'shimchasini olishning asosiy usuli kimyoviy sintez va mahsulotlardan rang beruvchi moddalarni izolyatsiya qilishdir. E160 qo'shimchasi suvda erimaydi, lekin organik kelib chiqadigan erituvchilarda, yog'larda yaxshi eriydi. Bo'yoq yorug'lik va kislotaga chidamli. E160 oziq-ovqat qo'shimchasining asosiy xususiyatlari: Rang - yorqin to'q sariq; Hidi - hidsiz; Konsistensiya kukundir. Oziq-ovqat qo'shimchasi E160 oziq-ovqat mahsulotlarini sariqdan to'q sariq rangga bo'yash uchun ishlatiladi: margarin va sariyog'; mayonez, souslar; pishloqlar, shirinliklar; non mahsulotlari; tez tayyorlanadigan sho'rvalar; konsentrlangan ichimliklar. E160 bo'yog'i kosmetika sanoatida ham qo'llaniladi - u kremlar, yog'lar, terini parvarish qilish uchun toniklarga qo'shiladi.