Qapcha ilon

Ko`paytirish. Yevropa parvarishxonalarida ko`paytiriladi.

Muhofaza choralari. Ovlash taqiqlangan. SITESning 1-Ilovasiga kiritilgan.

42.	Yo`rg`a tuvaloq Houbara (McQueen’s) Bustard Chlamydotis undulate (Jacquin, 1784) ssp. macqueenii (J.E.Gray, 1832)
Maqomi 2: Janubiy Palearktika turining zaif, qisqarib borayotgan, ko`chmanchi Eron-Turon kenja turi. TMXI Qizil ro`yxatiga kiritilgan. Tarqalishi. Qizilqum cho`li. O`zbekistondan tashqarida: Qozo-g`iston, Turkmaniston, Tojikiston, Kavkazorti, Misr, G`arbiy Osiyo, Oltoy, Mo`g`uliston (uyalash), G`arbiy Osiyo janubi, Hindiston (qishlash). Shimoliy Afrika, Kanar orollarida - boshqa kenja turlari. Yashash joylari. Cho`llarning barxanli, sho`rxok qismi (uyalash), vohalardan tashqari barcha tekisliklar (uchib o`tish). Soni. 1,5-3 ming donasi uyalaydi (har bir kv. km. da 0,05-0,4 dan), 20 mingga yaqini uchib o`tadi. 1960-yillarda soni va areali qisqargan; 1980-yillardan boshlab qisqarishi keskinlashgan. Yashash tarzi. Bahorgi uchib kelishi - fevral-martda. Aprel-mayda yerga 2-5 ta tuxum qo`yadi va 21-24 kun bosib yotadi; poloponlari iyun-iyulda ucha boshlaydi. Kuzgi uchib o`tishi - avgust-noyabrda. O`t va o`t uruni, umurtqasizlar, mayda kemiruvchilar va sudralib yuruvchilar bilan oziqlanadi. Cheklovchi omillar. Qo`riq yerlarning o`zlashtirilishi (1960-yillardan), brakonerlik. uchib o`tish va uyalash davrida qurol va lochinlar yordamida ruxsatsiz ovlash (1980-yillardan), tuxumi va poloponlarini yig`ish. Ko`paytirish. O`zbekiston parvarishxonalarida ko`paytirish bo`yicha tadqiqotlar olib borilmoqda. Isroil, Saudiya Arabistoni parvarishxonalarida ko`paytiriladi. Muhofaza choralari. Ovlash taqiqlangan. Qarnabcho`l buyurtmaxonasi va "Jayron" ekomarkazida muhofaza ostiga olingan. SITESning 1-Ilovasiga kiritilgan.
43.	Oqbovur