|
Kishi gruppalar aktivligin bahalaw mezoni.
Ko’rsetkishler.
|
Maksimal baha
|
Gruppa jumisi na’tiyjesin bahalaw
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Ma’glumattin’ toliqliligi.
|
5
|
|
|
|
|
|
Prezentaciya siziqli ko’riniste ko’rsetiliwi
|
5
|
|
|
|
|
|
Gruppanin’ aktivlik da’rejesi(qosimsha kiritiw soraw-jawap beriw)
|
5
|
|
|
|
|
|
Bahalardin’ maksimal ko’lemi
|
5
|
|
|
|
|
|
Klaster
(Klaster-tutam,bog’lam)-ma’lumat kartasin tu’zish yo’li-barcha tu’zilmaning ahamiyatin markazlashtirish va aniqlash uchun bir asosiy omil a’trofida fikirlarni to’plash.
Bilimlarni aktivlashtirish tezlashtirish,fikirlash jaroyanida yangi mavzu boyicha o’z-aro bog’liq fikirlarin erkin va ochiq aytishga yordam beradi.
Klaster usili. 4-qosimsha
Anesteziya turleri
Premedikaciya
Ingalyacion
Uliwma awriwsizlandiriw
Búrkiw yamasa jaǵıw jolı menen anesteziya qılıw (kokain, dikain, sovkain)
Vishnevskiy boyınsha anesteziya, muzlatıw jolı menen anesteziya (xloretil)
Qabatmaqavat anesteziya (novokain, lidokain)
Jergilikli awriwsizlandiriw
Noingalyacion narkoz
Tema mazmuni
Qan ketiwi qan tamırları diywalidıń zaqım aliwi, qandayda bir kesellik nátiyjesinde dárz ketiwi yamasa onıń ótkezgishligi asıp ketiwi sebepli kelip shıǵadı.
Qan ketiw túrleri. Ziyanlanǵan tamırdıń xarakteri hám túrine qaray arterial, venoz, kapillar hám parenximatoz qan ketiwi parq etiledi.
Arterial qan ketiw. Qan ketiwdiń eń qáwipli túri bolıp, bul arterial qan tamırlar ziyanlanǵanında joqarı basım astında pulssimon borlat reńli qan otilib shıǵıwı menen xarakterlenedi. Bunda nawqasda qısqa múddet ishinde kóp muǵdarda qan joǵatlıǵi ushın ótkir az qanlılıq kelip shıǵadı hám geyde ólim júz beriwi múmkin.
venoz qan ketiw. Bul venoz qan tamırı jaralanganda júzege shıǵadı. Bunıń arterial qan ketiwden ayırmashılıǵı mınada, qan bir tegisde, anaǵurlım aste oqadi jáne onıń reńi qıp-qızıl boladı. Bunda oraylıq qan tamırınıń jaraǵa jaqın jayın basqanda qan aǵıwı toqtamaydi. Iri venoz tamırlar, sonday-aq, moyin salasındaǵı tamırlar ziyanlanǵanda ólim hawa emboliyası nátiyjesinde júz bolıwı múmkin. Bunda hawa „tiqini“ júrektiń oń yamasa ókpe arteriyaların bekitib qoyıp, gemodinamikaning keskin aynıwına alıp keledi. Ólim júrek-dıń reflektor toqtap qalıwı hám nápes orayınıń láńlanishidan júz beredi.
.
Kapillar qan ketiwi. Bul kapillarlarning jaralanıwınan júzege kelip, jaranıń júzeki qanashi menen xarakterlenedi. Qan kórinisi tárepinen arterial hám venoz qan arasındaǵı ortasha orındı iyeleydi. Kapillar qan ketiwi gemofiliya hám sepsisda qáwipli bolıp, ol qan jibisiwi- dıń tómenlewi menen kórinetuǵın boladı. Ádetde, kapillarlardan qan ketiwi óz-ózinen toqtap qalıwǵa beyim boladı.
Parenximatoz qan ketiwi. Bunday ishki aǵzalar — Gigar> talaq, ókpe, búyreklerdiń hámme tamırları arteriyalar, venalar, kapillar- lar) ziyanlanǵanda gúzetiledi hám nawqas turmısı ushın qáwipli esaplanadı. Bunday qan ketiwi tamırlar diywalidıń parenximatoz aǵza stromasi tárepinen tutıp turılıwı, a'zoda áyyemgioagulant elementlar sebepli tromb payda bolmasligidan óz-ózinen toqtap qalıwına beyimlik bolmaydı.
Qan ketiwi baslanǵısh (tamır ziyanlanǵan zamati) hám ekilemshi (qan toqtaǵannan azmaz ótkennen) operatsiyadan keyin ligatura jıljıtılıp ketkende yamasa jara daǵı irińleniw procesi sebepli tamır chiriganda boladı.
Qan ketiwi, sonıń menen birge sırtqı—qonning jaradan (teri, ishek) tısqarına aǵıwı hám ishki — qandayda bir jabıq boslıqqa (qarın, plevra, mıy), toqımalarǵa qan aǵıwına bólinedi. Qan aǵıwınıń keyingi túri kóbinese bawır, talaq sıyaqlı ishki aǵzalar ziyanlanǵanda gúzetiledi.
Ótkir qan ketiwi.
Ótkir qan joytıwdıń (ótkir az qanlılıq ) klinikalıq belgisi teri hám silekey perdelerdiń bır jola oqarib ketiwi menen xarakterlenedi. Bunda nawqastıń júzi solıb, kózi kirtayadi, arterial hám venoz basımı pasayadi, pulsi tezlashib, tolıqlıǵı tómen hám ipsimon boladı, nápes tezlashadi, bas aylanadı, a'zoyi denesi bosanıwadı, tashnalik, ' kóz aldınıń qarańǵılashuvi, oǵıwı hám geyde qusıw gúzetiledi. Sırtqı arterial qan ketiwde laplama qan pulsatsiyali aǵıs menen chiqa baslaydı hám demde ótkir az qanlılıqqa alıp keledi. Ótkir anemiya ushın tómendegi simptomlar : reń quwarıwı, tez hám kishi puls, qan basımınıń tómenlep ketiwi, bas aylanıwı, kóz tinishi, oǵıwı, qusıw hám esin jóǵatiw xos bolıp tabıladı. Bul barlıq ulıwma simptomlar miydiń ótkir qansızlanishi jáne onıń funksiyası buzılǵanlıǵınıń kórsetkishi esaplanadı. Arterial qan ketiwi mıy hám júrek-tamır sisteması funksiyasınıń aynıwı nátiyjesinde nawqastı tezlikte ólimge alıp keliwi múmkin. Sırtqı venoz qan ketiwi ushın qıp-qızıl reńli qandıń az-azdan oqib shıǵıwı xarakterli. Eger joqarı venoz basımǵa iye bolǵan qandayda bir iri vena ziyanlansa, qan joqarı basım menen shıǵıwı múmkin, lekin bul ádetde arterial aǵımnan óziniń pulsatsiyalanmasligi menen parıq etedi. Iri venalar jaralanıwı nátiyjesinde júrek hám mıy tamırlarında hawa emboliyası payda bolıwı múmkin, sol sebepli de bul qáwipli esaplanadı. Kapillar hám parenximatoz qan ketiwinde pútkil jara maydanı, hámme mayda tamırlar hám kapillarlarning qanashi júz beredi, onı toqtatıw júdá qıyın jáne bul kóbinese ótkir az qanlılıqqa alıp keledi.
4-qosimsha
Sorawlarga juwap
5- qosimsha
U’yge tapsirma:
Taza tema boyinsha internet mag’liwmat toplaw.
O’z betinshe jumis tapsirmasi:
Tema boyinsha referat tayarlaw.
A’debiyatlar dizimi:
Sh.I. Karimov. Xirurgik kasalliklar. Ò., Ibn Sino nomidagi nashriyot, 1992.
S.N. Muratov. Xirurgik kasalliklar va bemorlarni parvarish qilish. Ò., Ibn
Sino nomidagi nashriyot, 1989.
B.Ò. Òursunov. Xirurgik bemorlar parvarishi. Ò., Ibn Sino nomidagi nashriyot,
1993.A.J.Hamrayev, A.V.Alimov, T.S.A'zamxo‘jayev “Xirurgiya va reanimatsiya asoslari” Toshkent, Abu Ali ibn Sino nomidagi tibbiyot nashriyoti, 2002 yil
Do'stlaringiz bilan baham: |
