O'zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi

Jismoniy tarbiya lahzalari (pauzalar, minutlar) jismoniy tarbiya jarayonining muhim tarmog‘i hisoblanadi. Barcha о‘quv yurtlarida, shuningdek akademik litsey, kasb-hunar kollejlari va о‘rta maxsus о‘quv yurtlaridagi fanlar bо‘yicha о‘quv jarayonlarida, ayniqsa nazariy fanlar ketma-ket о‘qitilganda, kompyuterlar ustida uzoq vaqt ishlash natijasida о‘quvchi yoshlarning kо‘p о‘tirishi, о‘ylanishi, mustaqil ishlarni bajarish jarayonlarida ularning toliqishi yuz beradi. Shu sababdan о‘qish jarayonlarida 3-4 daqiqa davomida 5-6 ta gimnastika mashqlarini (gavdani egish, burish, о‘tirib turish, qо‘llarni kо‘tarish va x.k.) bajarishga tо‘g‘ri keladi. Bunda fan о‘qituvchilari yoki faol о‘quvchi-tashkilotchi (sportchi) mashqlarni kо‘rsatib, birgalikda bajarishlarini ta’minlaydi. Mashqlar о‘tirgan joyida, bir-ikki qadam chetga chiqib bajariladi. Mashqlarni kamida 4-5 marotaba takrorlash zarur. Bunda jismoniy tarbiya darslarida bajariladigan turli hil mashqlardan foydalanish mumkin.

Darslar jarayonida uyushtiriladigan lahza mashqlarining asosiy maqsad va vazifalari shundan iboratki, harakatchanlikni ta’minlash, toliqishni chi-qarishdan iboratdir. Bunda nafas olish va qon aylanish tizimining tezlashishi sodir bо‘lib, tanadagi a’zolarning meyorli ishlashi va bosh miyaning dam olishini ta’minlaydi. Shu sababdan bunday mashqlar va tadbirlarni sog‘lomlashtiruvchi gimnastika deb atash odatiy tus olgan.