O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti q. X. Abdurahmonov, sh. R. Xolmo‘minov

1.2-jadvalning davomi

---

30 
AQSHda shakllangan personalni boshqarish tamoyillari amerika-
liklarning o‘z davlatlarini “katta imkoniyatlar mamlakati” deb hisobla-
nadigan tamoyili negizida asoslangan. Ya’ni, Amerika Qo‘shma Shtat-
larida har bir xodimga agar u kuch-g‘ayratini ayamasa, o‘zining kasbiy 
mahorati va bilimini oshirib borsa, albatta muvaffaqiyatga erishadi, 
degan qat’iy ishonch singdirilgan. Bunday sharoitda faqat o‘z kuchiga 
ishonadigan, kichikroq bo‘lsa-da o‘z shaxsiy korxonasiga ega, ishchan 
va malakali xodim tadbirkorlikning “eng maqbul modeli” hisoblanadi. 
Yevropa Ittifoqiga a’zo mamlakatlar uchun esa personalni 
boshqarishga davlatning qonunchilik yordamida aralashuvi nisbatan 
kengroqdir. Xususan, personalni yollash, xodimlarni ishdan bo‘shatish, 
ishchilar va ish beruvchilar o‘rtasidagi munosabatlar qonun orqali 
muvofiqlashtirib boriladi. Bu mamlakatlarda ish haqi to‘lash, 
xodimlarning salomatligi, mehnat xavfsizligi, ish vaqti miqdoriga 
amaldagi qonunchilik tomonidan juda qat’iy talablar qo‘yilgan. 
Xususan Yevropa Ittifoqi Iqtisodiy Rivojlanish tashkiloti 
tomonidan qabul qilingan “Ijtimoiy harakat” dasturi orqali qit’a 
mamlakatlarida personalni boshqarishga o‘z qonunchilik ta’sirini 
kuchaytirib bormoqda. 
Personalni boshqarishga davlatning aralashuvi Yevropada faqat 
qonunchilik bilan chegaralanib qolmaydi. Bu mamlakatlarda tashqi 
bozor uchun yuqori malakali xodimlarni tayyorlash sarf-xarajatlari 
davlat tomonidan qoplanadi. Shu sababli Iqtisodiy Rivojlanish tashki-
loti ma’lumotlariga ko‘ra Yevropada malakali ishchi kuchi dasturlari 
uchun davlat sarf-xarajatlari AQSHga nisbatan sezilarli darajada ko‘pdir. 
Yevropada Shimoliy Amerikaga qaraganda mulkchilik shakllarida 
Korxona jamoasining 
maqsadlari va natijalari 
Mijozlar 
Xodimlar 
Tashkiliy tuzilma 
Asosiy yo‘nalish