Organik kimyo fanidan Mustaqil ishi Tekshirdi: Tursunov. D bajardi: Sayfullayev. S. M shahrisabz-2021 Mavzu: Sikloalkanlar Reja

Laboratoriyada metan quydagi usullarda olinadi:

1. Aluminiy karbidga suv tasir ettirib :

   
   

2. Natriy asetatni o’yuvchi ishqor yoki natron oxagi bilan aralashmasini qizidirib :

   
   

3. Metan CO va CO₂ oksidini 250 – 400 ^OCda nikel katalizatori ishtirokida H₂ bilan qaytarib olinadi:

   
   

1856 – yilda Bertlo birinchi marta metanni H₂S va CS₂ aralashmasini nayda qizdirilganda mis ustidan o’tkzib hosil qildi.

1897 – yilda 1200 ^OCda to’g’ridan – to’g’ri C ga H₂ ta’sir ettirib metan olish yo’li topildi :

Bu reaksiyada Ni katalizatoridan foydanilganda reaksiya 475^oCda borishi va metanning unumi anchagina ortishi keyinroq aniqlandi.

Sanoatda metan:

1. tabiiy gazdan olinadi;

   
   

2. uglerod (II) oksid va vodoroddan sintez qilib;

   
   

Metan - rangsiz, hidsiz gaz, suvda juda kam, spirtda bir muncha yaxshi eriydi, metan havodan deyarli ikki marta yengil.