Моделлаштириш назариясининг умумий қоидалари Физик моделлаштириш-бу … 7

3. Идеал моделлаштириш-бу …

Идеал моделлаштириш-бу объектни тадқиқ қилиш ўрганилаётган объектнинг керакли хоссалари ва хусусиятларини ўйлаб топиладиган аналоги ёрдамида амалга ошириладиган моделлаштиришдир.
Идеал моделларга мисоллар геометрик нуқта, математик маятник, идеал газ, чексизлик ва бошқалар.
Идеал моделлаштиришнинг икки тури мавжуд: - расмийлаштирилмаган (интуитив); - расмийлаштирилган.
Расмийлаштирилмаган моделлаштириш фикрлашнинг турли шакллари: ҳис-туйғу, сезги, образли тафаккур, тушунча, евристика каби мантиқий методлар ва ҳақиқатни топиш қоидалари мажмуаси ёрдамида маколалар (тасвирлар, моделлар) қурилишини ўз ичига олиши мумкин. Расмийлаштирилмаган моделлаштиришда модель шакллантирилмайди, балки унинг ўрнига воқеликнинг айрим хира руҳий акс(образ)ларидан фойдаланилади, бу эса мулоҳаза юритиш ва қарор қабул қилиш учун асос бўлиб хизмат қилади.
Объект ҳақидаги ноаниқ (интуитив) ғояларга мисол қилиб тажриба ва интуицияга асосланган вазиятни ноаниқ тасвирлашни келтириш мумкин.
Образли моделлаштиришни айрим кўргазмали элементлардан қурилган (эластик шарлар, суюқлик оқимлари, жисмларнинг тражекториялари ва бошқалардан) моделларни расмийлаштирилган моделлаштиришга киритиш мумкин.. Образли моделларни таҳлил қилиш ақлан амалга оширилади ва образларнинг ўзаро таъсири қоидалари аниқ расмийлаштирилгандаги ҳолатда расмийлаштирилган моделлаштиришга тааллуқли бўлиши мумкин. Моделлаштиришнинг бу тури фикрий тажрибада қўлланилади.

4. Идеал моделлар деганда нимани тушанасиз?

Идеал моделлаштиришнинг икки тури мавжуд: - расмийлаштирилмаган (интуитив); - расмийлаштирилган.
Расмийлаштирилмаган моделлаштириш фикрлашнинг турли шакллари: ҳис-туйғу, сезги, образли тафаккур, тушунча, евристика каби мантиқий методлар ва ҳақиқатни топиш қоидалари мажмуаси ёрдамида маколалар (тасвирлар, моделлар) қурилишини ўз ичига олиши мумкин. Расмийлаштирилмаган моделлаштиришда модель шакллантирилмайди, балки унинг ўрнига воқеликнинг айрим хира руҳий акс(образ)ларидан фойдаланилади, бу эса мулоҳаза юритиш ва қарор қабул қилиш учун асос бўлиб хизмат қилади.
Объект ҳақидаги ноаниқ (интуитив) ғояларга мисол қилиб тажриба ва интуицияга асосланган вазиятни ноаниқ тасвирлашни келтириш мумкин.
Образли моделлаштиришни айрим кўргазмали элементлардан қурилган (эластик шарлар, суюқлик оқимлари, жисмларнинг тражекториялари ва бошқалардан) моделларни расмийлаштирилган моделлаштиришга киритиш мумкин.. Образли моделларни таҳлил қилиш ақлан амалга оширилади ва образларнинг ўзаро таъсири қоидалари аниқ расмийлаштирилгандаги ҳолатда расмийлаштирилган моделлаштиришга тааллуқли бўлиши мумкин. Моделлаштиришнинг бу тури фикрий тажрибада қўлланилади.