Моделлаштириш назариясининг умумий қоидалари Физик моделлаштириш-бу … 7

Лойиҳалаш объектларининг тузилиши ва параметрлари

4.3. Лойиҳалаш объектларининг тузилиши ва параметрлари

Структура - бу элементлар ва уларнинг ўзаро боғлиқлиги.
Тизимли ёндашувга эга бўлган техник объект тартибли тўпламни ташкил этувчи ўзаро таъсирлашувчи элементлардан ташкил топган тизим сифатида қаралади.
Техник объектнинг тузилиши элементларнинг сифат ва миқдорий таркиби ва уларнинг ўзаро жойлашиши ёки ўзаро боғлиқлиги билан тавсифланади. Элементларнинг сифат жиҳатидан фарқи уларнинг физик хусусиятлари билан белгиланади. Миқдорий жиҳатдан элементларнинг физик хоссалари элементларнинг параметрлари деб аталадиган баъзи скалер катталиклар билан ифодаланади.
Техник тизимнинг тузилиши - бу мақсадга эришиш учун тизим элементлари ўртасидаги зарур ва етарли бўлган муносабатлари (алоқалар) мажмуи.
Техник объектнинг ишлаш хусусиятлари унинг физик хоссаларига ва ташқи муҳит таъсирига боғлиқ.
Объектнинг физик хоссалари унинг тузилиши ва у таркиб топган элементларнинг параметрлари билан белгиланади. Ташқи таъсирлар ташқи муҳитнинг физик хоссаларига ва унинг техник объект билан ўзаро таъсирининг хусусиятига боғлиқ. Ташқи муҳитнинг физик хоссалари ҳам унинг параметрлари билан белгиланади.
Параметр - бу объектнинг хусусиятини ёки иш режимини тавсифловчи қиймат. Бу ерда объект техник тизимнинг алоҳида елементи ва бутун тизим сифатида тушунилади. Таъкидлаш жоизки, техник тизимнинг параметрлари сифат ва самарадорлик кўрсаткичлари: ҳосилдорлик, иш тезлиги, юк кўтариш қобилияти, ўзига хос материал сарфи, ўзига хос энергия сарфи, ўлчовлар, оғирлик, ишончлилик кўрсаткичлари, ўтиш жараёнларининг сифат кўрсаткичлари ва бошқалар. Бу параметрлар техник объектнинг чиқиш параметрлари дейилади.

32. Аспектлар ва дизайн жараёнининг усуллари

4.4. Босқичлар, Аспектлар ва дизайн жараёнининг усуллари

Мураккаб техник тизимларни лойиҳалашда қуйидаги босқичлар ажратилади .
Дастлабки лойиҳалаш босқичи ёки тадқиқот ишларининг босқичи тизимларни қуришнинг асосий имкониятларини излаш, янги тамойиллар, тузилмалар, техник воситаларни ўрганиш ва энг умумий эчимларни асослаш билан боғлиқ. Ушбу босқичнинг натижаси - техник таклиф.
Ат дастлабки дизайн босқичида ёки тажриба дизайн ишлари, лойиҳанинг барча қисмлари батафсил ўрганиш амалга оширилади, техник эчимлар аниқлаштирилади ва батафсил этилади.
Ат иш лойиҳа босқичида , маҳсулот ишлаб чиқариш учун барча зарур ҳужжатлар ҳосил бўлади. Кейинчалик, прототип яратилади ва синовдан ўтказилади, синов натижаларига кўра дизайн ҳужжатларига керакли ўзгартиришлар киритилади, шундан сўнг амалга оширилади.
Дизайн босқичи - бу ҳар қандай дизайн босқичларининг ажралмас қисми бўлиб, улар операциялар ва процедураларни бажарилишига қисқартирилади ва жиҳатлардан бирига ёки иерархик даражага боғлиқ.
Объектнинг хусусиятларини тавсифини қисмларга ажратиш (парчаланиши) тавсифнинг бир қанча жиҳатларининг пайдо бўлишига олиб келади .
Функционал жиҳат ишлашнинг асосий тамойиллари, техник объектда содир бўладиган жисмоний ва ахборот жараёнларининг табиати билан боғлиқ.
Дизайн жиҳати функционал дизайн натижаларини амалга ошириш билан, яъни объектларнинг геометрик шакллари ва уларнинг космосдаги нисбий ўрнини аниқлаш билан боғлиқ.
Технологик жиҳат дизайн муҳандислиги натижаларини амалга ошириш билан боғлиқ, яъни у объектларни ишлаб чиқариш воситалари ва усулларини тавсифлаш билан боғлиқ.

32.