Моделлаштириш назариясининг умумий қоидалари Физик моделлаштириш-бу … 7

Технология нима?

3.6. Технология
Технология ( юнонча тéчне - санъат, маҳорат, кўникма ва юнонча логия - ўрганиш) - керакли натижага эришиш усуллари ва воситалари мажмуи; берилганларни керакли нарсага айлантириш усули.
Технология - кенг маънода - иқтисодий ресурслардан товарлар ва хизматлар ишлаб чиқариш учун ишлатилиши мумкин бўлган билимлар кўлами. Технология - тор маънода - маҳсулот ишлаб чиқариш жараёнида материалларни, энергияни, ахборотни айлантириш, материалларни қайта ишлаш ва қайта ишлаш, тайёр маҳсулотни йиғиш, сифатни назорат қилиш, бошқариш усули. Технология усуллар, техникалар, иш режими, амаллар ва процедуралар кетма -кетлигини ўз ичига олади, у ишлатилган воситалар, асбоб-ускуналар, қурилматар, ишлатиладиган материаллар билан чамбарчас боғлиқ.
Замонавий технологиялар илмий-техник тараққиёт ютуқларига асосланган ва маҳсулот ишлаб чиқаришга қаратилган: моддий технология моддий маҳсулотни, ахборот технологиясини (АТ) - ахборот маҳсулотини яратади. Технология шунингдек, ишлаб чиқариш усуллари ва воситаларини ишлаб чиқадиган ва такомиллаштирадиган илмий фан. Кундалик ҳаётда технология одатда ишлаб чиқариш жараёнларининг тавсифи, уларни бажариш бўйича кўрсатмалар, технологик талаблар ва бошқалар деб аталади. Технология ёки технологик жараённи кўпинча ишлаб чиқариш жараёнининг асоси бўлган қазиб олиш, ташиш ва қайта ишлаш амаллари деб ҳам аташади. Ишлаб чиқаришда техник назорат ҳам технологиянинг бир қисмидир. Технологияни ишлаб чиқиш (яратиш) тегишли соҳалардаги технологлар, муҳандислар, конструктор (лойиҳачи), дастурчилар ва бошқа мутахассислар томонидан амалга оширилади.

32. Техника ва технологиянинг ўзаро боғлиқлиги

3.7. Техника ва технологиянинг ўзаро боғлиқлиги

Техниканинг ривожланиши шундан иборатки, унинг ривожланишининг биринчи босқичида техник тизимлар ва объектлар мураккаблашади-вазифалар мураккаблашади, техник тизимлар бажарадиган функциялар сони ортади.
Аммо яқинда техник қурилмаларнинг минимал ёки ҳатто нол иштироки билан амалга ошириладиган технологик жараёнлар пайдо бўлиш тенденцияси кузатилди. Масалан, суюқлик ва газлар механикасидаги назарий ютуқлар нефтни фракцияларга дистиллаш техникасини тубдан соддалаштиришга имкон берди. Ген муҳандислигининг ютуқлари қишлоқ хўжалик экинлари томонидан атмосфера азотининг мустақил ассимиляциясини ҳақиқатга айлантиради. Бундай заводларнинг ривожланиши техник боғланиш билан таъминланмайди ва шунга қарамай, у функционал жиҳатдан азотли ўғитлар саноатига тенг келадиган технологик жараён бўлади.
Айтишимиз мумкинки, идеал техник тизим - бу оғирлиги, ҳажми ва майдони нолга тенг бўлган тизим, лекин ишни бажариш ва унга юкланган вазифаларни ҳал қилиш қобилияти сақланиб қолади (камаймайди). Бошқача қилиб айтганда, идеал техник тизим - бу тизим йўқ, лекин унинг функцияси сақланиб қолганда.

32.