Моделлаштириш назариясининг умумий қоидалари Физик моделлаштириш-бу … 7

16. Бошқарув моделлари – бу ...

Бошқарув моделлари - инсон фаолиятининг турли соҳаларида мақсадли, самарали бошқарув қарорларини қабул қилиш учун ишлатиладиган вазиятли моделлар.

Умуман олганда қарор қабул қилиш мураккаблик жиҳатдан фикрлаш жараёни билан таққосланадиган жараёндир. Бироқ, амалиётда қарор қабул қилиш деганда уларнинг маълум бир тўпламидан айрим муқобилларни танлаш тушунилади ва умумий қарор қабул қилиш жараёни муқобил вариантларнинг кетма-кетлиги сифатида тақдим етилади.
Оптималлаш моделларидан фарқли равишда танлаш мезони аниқ ҳисобланади ва унинг екстремум шартларидан керакли ечим аниқланади, бошқарув моделларида вазифанинг турли ноаниқликлари билан муқобилларни таққослашга имкон берувчи ўзига хос оптималлик мезонларини киритиш лозим. Бошқарув моделларида оптималлик мезонининг тури олдиндан белгиланмайди. Бу моделларнинг асосий хусусияти.
Рўйхатга олиш моделлари-бу моделлаштириш объектида бевосита рўйхатга олиш учун мавжуд бўлмаган тадқиқотчига қизиқиш хусусиятлари ва фазилатларини рўйхатга олиш учун мўлжалланган моделлар.
Мураккаб динамик объектларни бошқариш масалаларини ҳал қилишда бошқарув объектининг жорий ёки келгусида бошқариш мақсадлари учун керакли хусусиятларини расмийлаштирилган ҳолда ифодаловчи маълумотнома ва башоратли моделлардан фойдаланилади.

17. Эталон модели нима?

Эталон модели -моделлаш (бошқариш) объектининг у ёки бу исталган (идеаллаштирилган) хусусиятларини тавсифловчи модель.

Башоратли моделлар - бу моделлаштириш объектининг келажакдаги ҳолатини ( келажакдаги хатти -ҳаракатини) аниқлаш учун мўлжалланган моделлар .
Симуляция моделлари-ташқи ва ички бузилишлар таъсирида тизим елементларининг тавсифлари, елементларнинг бир-бири билан ўзаро муносабатлари, ташқи таъсирлар, тизимнинг ишлаши алгоритмлари (ёки ҳолатларни ўзгартириш қоидалари) мажмуи.
Симуляция моделлари мураккаб тизимнинг ягона моделини яратиш мумкин бўлмаган ёки жуда қийин бўлганда яратилади ва қўлланилади ва мавжуд математик усуллар кўриб чиқилаётган муаммоларга қониқарли аналитик ёки сонли ечимларни олишга имкон бермайди. Аммо елементларнинг тавсифлари ва фаолият алгоритмлари мавжудлиги тизимнинг ишлаш жараёнини симуляция қилиш ва қизиқиш хусусиятларини ўлчаш имконини беради