Менежмент. Маркетинг

Ijtimoiy mas’uliyat nima?

Ijtimoiy mas’uliyat muammosiga o‘tamiz. Bir tomondan, etika tushunchasi singari, jamiyat oldidagi kompaniyaning mas’uliyati konsepsiyasi juda sodda: bu degani, kompaniya yomonni yaxshidan ajratishi lozim va jamiyatda qabul qilingan axloqiy me’yorlarga mos xolda ish tutishi lozim. Ijtimoiy mas’uliyatning rasmiy ta’rifi tashkilot raxbariyatining kompaniya farovonlik darajasini oshiradigan va xam jamiyatning, xam kompaniyaning manfaatlariga javob beradigan qarorlar qabul qilish va xarakatlarni amalga oshirish mas’uliyatini nazarda tutadi.

Ta’rif murakkab emas, lekin uni amaliyotda qanday amalga oshirish mumkin, chunki xar birimiz jamiyat uchun kompaniya xatti-xarakatlarining ma’qullik darajasini xar xil tushunadi? Ijtimoiy mas’uliyat tushunchasi ezgulik va yovuzlikning turlicha talqinlarini o‘z ichiga oladi. Masalan, bank raxbariyatining payli investitsiya fondining mablag‘larini past foizli 90 kunlik depozitga qo‘yilishi to‘g‘risidagi qarori etik jixatdan to‘g‘rimi, axir bunda bank ko‘proq foyda oladiku? Keskin raqobat kurashini olib boruvchi kompaniyalarga nazar boqsak-chi? Ulardan kuchligi ikkinchisi bankrot bo‘lgani uchun ijtimoiy mas’uliyat sezadimi? YOki A. N. Robins, Manville, eastern Airlines va Texaso kabi kompaniyalarni oling, bularning barchasi ta’minotchilar, kasaba uyushmasi yoki raqobatchilar oldidagi moliyaviy majburiyatini bajarishdan qochish uchun o‘zlarini bankrot deb e’lon qildilar (yuridik nuqtai nazardan bu xol qonuniy xisoblanadi). Bu misollar ijtimoiy mas’uliyatli xatti-xarakatni aniqlash qanchalik murakkabligini ko‘rsatmoqda. Bulardan tashqari, tashkilotning atrof-muxitga o‘tkazayotgan ta’sirini xam xisobga olish lozim.