Mavzu: Fe’lning tuzilish jihatdan turlari va yasalishi



Download 151,5 Kb.
bet8/10
Sana07.01.2022
Hajmi151,5 Kb.
#326975
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
ona-tilidan-mustaqil-ish (1)

8 – amaliy mashg’ulot.

Mavzu: Sintaktik aloqa vositalari
1-ish turi. Quyidagi savol va topshirqlarni bajarib, bilimingiznii tekshirib ko’ring.

1. Sintaktik aloqa nima?

2. Sintaktik aloqa vositasi sifatida so’z formalarining ahamiyati nimada?

3. Ko’makchi, bog’lovchi va bog’lamalarning so’zlarni bir-biriga bog’lashdagi o’rnini izohlang. Misollar keltiring.

4. Gap bo’laklarining odatdagi va o’zgargan tartibi haqida ma’lumot bering.

5. Intonatsiyaning sintaktik aloqani ifodalashdagi ahamiyati nimada?



2- ish turi. Gaplarni o’qing.Sintaktik aloqalarni ifodalashga xizmat qilayotgan egalik affikslari, kelishik affikslari, shaxs-son affikslarini aniqlang.
1. Men kinoga bordim. 2. Akamning hovlisi - keng. 3. U azoblarga uzoq vaqt chidash berdi, shuning uchun ham o’z baxti va o’zini o’ragan barcha go’zalliklarning qadriga astoydil yeta olardi. (X.K.Andersen.) 4. Uyda hech kim yo’q, oyim ishdan qaytmaganga o’xshaydi. (X.T.) 5. Xorunbekning ovozini hech kim eshitmadi, shekilli. (Mirmuhsin.) 6. U kunlarni tiklar xayolim, Yodga kelar barcha-barchasi . Odamlar, siz mening hayotim, Har biringiz umrim parchasi. (E.V.) 7. Ko’chaning boshida Salimboyvachcha ko’indi. (O.) 8. Men sizning taklifingizga ko’nayin, ammo ko’nishning va rizolikning zaruri qizingizda emasmi? (A.Q.) 9. Bu qasrlarning har biri shu asr ziynati edi. (A.N.) 10. Boburiylar ittifoq bo’lsa, ularga hech kim bas kelolmaydi. (P.Q.)
3- ish turi. Berilgan rasm asosida bog’lanishli matn tuzing. Matndagi sintaktik aloqa vositalarini belgilang.
4- ish turi. Yordamchi so’zlarning sintaktik aloqani ifodalashdagi ahamiyatini izohlang.
1. Men tadbir va urush bilan Eronni yo’lbarslar changalidan qutqarib qoldim. (Firdavsiy.) 2. Odamni yuzaga chiqaradigan ham, qaro yerga kirgizadigan ham farzand ekan. (R.T.) 3. Qoqqan qoziqday qaqqayib turgandan ko’ra yaxshi bo’ldi. (R.T.) 4. Saltanat bu gapni Azizga aytishni ham, aytmaslikni bilmasdi. (O’.U. )
5- ish turi. O’qing. So’z birikmalarini aniqlang. Yordamchi so’zlar vositasida tuzilgan so’z birikmalarinigina ko’chirib, turini ayting.
1. U hamisha oldinga, kamolot sari intildi. Xo’sh, kamolotning o’zi nima ? Kamolot ulkan mehnat va insonga nisbatan chuqur mehr- muhabbatdir. Kamolot kishining o’z iste’dodini yuksaltirishi va bilimini boyitishdir. Eng muhimi shuki, kishi o’zi orttirgan bilimini boshqalar bilan o’rtoqlashmog’i lozim. (L.Bat.) 2. Karimjon bilan ikkalamizga ayvonga joy qilib berishdi. Mayin shamol daraxt yaproqlari bilan so’zlashayotgan kabi, uzoqdan soy shivirlaydi. Qo’rg’onning orqasida bulbul xonish qiladi.Gullarning yoqimli isi dimoqqa uradi. Uyqum o’chib , notanish yellarning sehrli tungi manzarasini tomosha qilib yotdim (S.Yunusov.)
6- ish turi. O’qing. Affikslar yordamida, yordamchi so’zlar vositasida, shuningdek, intonasiya orqali tuzilgan so’z birikmalarini ikkitadan ko’chirib, birikma hosil qilishda ishtirok etgan vositalar tagiga chizing.
1. Iroda insonning qudrati, sevishi va sevilishi, nafrati va quvonchi, vafosi va ishonchi demakdir.(J.Abd.) 2. Navoiy keksa do’stiga Xorazmiyning ’’ Muhabbatnoma”si bilan sandal daraxti po’stlog’ining shirasidan tayyorlangan qimmatbaho dori hadya etdi. (L.Bat.) 3.Turli millatdan tashkil topayotgan bu ulkan oila Qizilqumda haqiqiy do`stlik qasrini o`rnatmoqda edi .(J.Abd.) 4. Davlat ishlarida siz kabi olijanob zotlar qancha ko’p bo’lsa, yurtimiz shunchalik tez ravnaq topgusidir.(L.Bat.) 5. Tepaqo’rg’onda yangragan karnay-surnay ovozlari butun kengliklar sari parvoz qildi. (J. Abd.) 6. Kulgi bir nafas tinmasa ham, vaqt juda sekin o’tmoqda edi. (O.Yo.)

Download 151,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish