Жавоблар ўзбекистон тарихининг фан сифатидаги ўрни

95.Бухоро ва Самарқанднинг босиб олиниши.Урганч қамали. 1220 йилнинг февралида Чингизхон Бухорога етиб боради.Бухородаги мудофа кучларига ихтиёриддин қўшлу, Инончихон, Хамид Пура, Суюнчхон ва Тўрахонлар бошчилик қилсада фикрлар бир жойдан чиқмаганлиги сабабли айримларининг сотқинликлари туфайли шаҳар мағлубиятига учрайди.Шаҳардаги тало-тарожларнинг олдини олиш мақсадида, Бухоро қозиси Бодриддин Қорихон ва Имомзода Рукмиддинлар Чингизхондан нафақат сўраб аҳоининг жуда кўп қисмини қирғиндан сақлаб қоладилар. Самарқанд мудофасига эса Султон Муҳаммаднинг тоғаси Тўғайхон бошчилик қилади.Оз вақтлик қамалдан сўнг ўз кучига ишонмаган тоғаси, ҳам шаҳар дарвозасини очиб беради.Натижада мўғуллар шаҳарлик бош сув иншооти бўлиш Қўрғошин новосини бузиб ташладилар.Навбатдаги ҳукм улкан Хоразмга қаратилади ва Урганч шаҳри қамал қилади. Ўша пайтда Урганчнинг тақдири Узлоншоҳ Оқшоҳлар қўлида бўлса ҳам улар ҳам қочиб кетади ва Урганч тақдири қўрқоқ хумартанинг қўлида қолади.У ҳам шаҳар дарвозаларини очиб бериб таслим бўлишдан нарига ўтмайди.Шундан кейин шаҳар ичкарисида Нажмиддин Кубро босқинчилигида душманга қарши истехлолчилик кўринишлари бошланиб кетади ва бу буюк зот ҳам «Ё-ҳаёт, ё-шарафли ўлим» шиори остида душманга ташланиб ҳалок бўладилар.
96.Хоразмшоҳ қўшинларининг мағлубияти ва уни сабаблари. Хоразмшоҳ Муҳаммад қўшинлари асосан қанғлилар, қипчоқлар ва туркманлардан ташкил топган эдилар.Туркон хотун туфайли Дашти Қипчоқ ва Каспий денгизнинг Шимолий ҳудудларида яшаб юрган маданий жиҳатдан орқада бўлган қабилалар Хоразмшоҳ Муҳаммад қўшинида лашкарбошчилик ва вилоятлар ҳокимлиги лавозимларини эгаллаб олган бўлиб, улар фақат Туркон хотун буйруғи қулоқ солар эдилар.Мўғуллар босқини арафасида Хоразмшоҳ қўшинлари сони Улуғбекни Тўрт улус тарихи асарида ёзилишича 400 минг кишини ташкил қилган.Мўғуллар қўшини эса 200 минг киши бўлди холос.Хоразмшоҳ мўғуллар ҳужуми арафасида мамлакатни мудофаа қилиш ўрнига тантанаю дабдабабозлик мантиқ айну широтча муккасидан кетади.Ҳар қандай зафарларни ўз шахсиятига боғлайди.Рақибини куч қудратича етарли баҳо Бера олмайди.Хоразмшоҳ маддоҳлар ва иғвочарлар сўзига кириб ўз мустақиллигини йўқотади. Иродасиз бўлиб қолади.Ақлий аниқлиги туфайли давлат ишларини издан чиқарди.Хоразмшоҳ Чингизхон босқини кун тартибида қўйилган вақтда 1218 йилда Хоразмшоҳ саройда улкан анжуман машварат чақирилди. Саройнинг энг обрўли оқсоқоллари бу аснода ўз фикрларини билдирдилар.Жумладан Шаҳобиддин ал-Хивақий мамлакатнинг барча 400 минг кишилик лашкарларини Сайхун яқинида тўплаб, ҳолдан тойган мўғул лашкарларича фавқулодда ҳужум уюштиришни таклиф қилади.Хоразмшоҳ бу тўғридан тўғри фикрни рад этади ва ўзбошимчалик қилади.Натижада улкан хоразмшоҳлар давлати мўғуллар босқинига дучор бўлади.