100.Чингизийлар ўртасидаги ички кураш ва унинг Чиғатой улусига таъсири. XIII аср бошларида Мовароуннаҳр, Еттисув ва Шар.Туркистонда Чиғатой улуси ташкил топди. Бу давлат XIV 40-йилларигача яшади. Бу даврида Чиғатой улусида ички ахлоқ ниҳоятда ёмон солиқларнинг кўпайишига маҳаллий аҳолини ёмонлаштирилди. Ҳатто 1238 йил Чиғатой Маҳмуд Ялавочнинг амалидан четлаштириб Мовароуннаҳрдан чиқариб юборилди. Унинг ўрнига ўғли Маъсудбек ноиб ва ижарадор қилиб тайинлади. Мўғуллар ўртасида айниқса кураш Буюк хон даврида авж олди. Мунқа даврида аҳвол янада оғирлашди. Натижада XIV асрдан 40-йилларида Чиғатой улуси 2 га бўлиниб кетади. Унинг Шарқий қисмида Шарқий Туркистон ва Еттисувда мўғулларнинг Дуғлот амирлиги, Ғарбий қисмида эса Мовароуннаҳр амирлиги ташкил топди.
101.Кебекхоннинг маъмурий пул ислоҳотлари.XIV асрнинг биринчи ярмига келиб, Чиқатой улусида мўғулларнинг ўтроқлашув жараёни кучайиб мўғул зодагонларининг ката қисми савдо доиралари Билан яқинлашиб, ислом маданияти таъсирига берилиши кучайиб борди.Мовароуннаҳр маданий ўлкаси Билан яқин алоқа ўрнатиб, ўтроқ ҳаёт кечиришга интилган Чиғатой хонларидан бири бу Кебекхондир. (1309,1318-1326) Мовароуннаҳрга кўчиб келиб ўз қароргоҳини Насаф шаҳри ёнида барпо этди.Кейинчалик бу Сарой ўрнида Янги Қарши шаҳри юзага келди.Кебекхон давлатни идора этиш, унинг маъмурий тузимини қайта ташкил этиш иқтисодий ҳаётни тартибга солиш мақсадида 2 хил маъмурий ва молиявий ислоҳот етказди.Маъмурий ислоҳотга кўра маҳаллий тузилмалар туманларга вилоятларга айлантирилди. Маҳаллий ҳокимлар маликлар садрларнинг ўринлари. Туркий мўғул уруғ бошлиқлари қўлига ўтди ноиблик эса меросий бўлиб қолди. Бу ислоҳот давлатни бир мунча мустаҳкамлашда ўзининг ижобий самарасини берди.
102.Чиғатой улусининг парокандаликка учраши. XIII аср бошларида Мовароуннаҳр, Еттисув ва Шар.Туркистонда Чиғатой улуси ташкил топди. Бу давлат XIV 40-йилларигача яшади. Бу даврида Чиғатой улусида ички ахлоқ ниҳоятда ёмон солиқларнинг кўпайишига маҳаллий аҳолини ёмонлаштирилди. Ҳатто 1238 йил Чиғатой Маҳмуд Ялавочнинг амалидан четлаштириб Мовароуннаҳрдан чиқариб юборилди. Унинг ўрнига ўғли Маъсудбек ноиб ва ижарадор қилиб тайинлади. Мўғуллар ўртасидаги кураш айниқса Гуюк хон даврида авж олди. Мунқа даврида аҳвол янада оғирлашди. Натижада XIV асрдан 40-йилларида Чиғатой улуси 2 га бўлиниб кетади. Унинг Шарқий қисмида Шарқий Туркистон ва Еттисувда мўғулларнинг Дуғлот амирлиги, Ғарбий қисмида эса Мовароуннаҳр амирлиги ташкил топди.