Davlatiy moliya

11-jadval 

Bo’lajak qiymat va murakkab foizlar 

Yillar 

Yil boshidagi omonat 

(dollar) 

Yozilgan foizlar 

(dollar) 

Yil oxiridagi 

omonat (dollar) 

1 

1000,00 

100,00 

1100,00 

2 

1100,00 

110,00 

1210,00 

3 

1210,00 

121,00 

1331,00 

4 

1331,00 

133,10 

1464,10 

5 

1464,10 

146,41 

1610,51 

Murakkab foizlar summasi 

610,51 

 

  Demak,  bo’lajak  qiymatini  quyidagi  formula  bo’yicha  bilish  (hisoblash) 

mumkin: 

FV =PV x (1+i)

n

 

Bu yerda,  

Bo’lajak qiymat koeffitsienti = (1+i)

n 

Agar 11-jadvalda keltirilgan ma’lumotlardan foydalanib, 14-rasmni vujudga 

keltiradigan bo’lsak, ko’ramizki o’sish qisman murakkab foizlar, qisman oddiy 

foizlar tufayli yuz bergan. Garchi oddiy foizlarning umumiy qiymati har yili bir 

xil  summaga  (100  dollar)  ko’paysa-da,  murakkab  foizlarning  umumiy  qiymati 

borgan sari katta summaga ortadi. Sababi, murakkab foizlar oldin yozil gan barcha 

foizlarning 10 foizi miqdorida hisoblanadi. 

  Yiliga  10%li  stavka  bilan  besh  yil  muddatga  qo’yilgan  har  qanday  pul 

summasining  bo’lajak  qiymatini  uni  (1610,51)  bo’lajak  qiymat  koeffitsientiga 

ko’paytirgan  holda  topish  mumkin.  Shunday  qilib,  yiliga  10%  miqdorida  qarz 

stavkasi  bilan  bankka  besh  yil  muddatga  qo’yilgan  500  dollarning  bo’lajak 

qiymati quyidagicha bo’ladi:   

500  dollar  x  1610,51  =  805,255  dollarga  teng.  Foiz  stavkasi  qanchalik 

yuqori,  pul  qo’yiladigan  muddat  qanchalik  uzoq    bo’lsa,  bo’lajak  qiymat 

---

225 

koeffitsienti shuncha katta bo’ladi. 12-jadval va 15-rasmda turli foiz stavkalari  va 

turli omonat muddati uchun ushbu o’zaro aloqadorlik ko’rsatilgan.