Davlatiy moliya

 

 

16-rasm. Moliyaviy kalkulyator 

Misollar: 

1. Siz 20 yoshdasiz va 45 yil muddatga yiliga 8%ga 100 dollar qo’yishni 

o’ylayapsiz. 65 yosh bo’lganingizda hisobingizda qancha pulingiz bo’ladi? Agar 

yillik foiz stavkasi 9% bo’lgan bankni topishga muvaffaq bo’lsangiz, u holda 65 

yosh bo’lganingizda pullaringiz qancha bo’ladi? 

 1-holat: 

Agar yillik foiz stavkasi 8 %ga teng bo’lsa, natija quyidagicha bo’ladi: 

FV = 100 dollar x1,0845 =3192 dollar 

2-holat: 

Agar yillik foiz stavkasi 9 %ga teng bo’lsa, natija quyidagicha bo’ladi: 

FV = 100 dollar x 1,0945= 4833 dollar 

 

Kreditlar va depozitlar bo’yicha foiz stavkalari, odatda, yillik foiz stavkasi, 

yoki Kreditlar va omonatlar bo’yicha foiz stavkalari, odatda, yillik foiz stavkasi 

---

228 

(annual percentage rate, APR) ko’rinishida ma’lum chastota bilan hisoblanadi, 

masalan, har oy. Hisoblash chastotasi turlicha bo’lishi mumkin, shunday ekan foiz 

stavkalarini taqqoslash usulini bilish juda muhim. Bu foizlar bir yilda bir marta 

hisoblanganda foiz stavkasiga ekvivalent samarali yillik foiz stavkasini (effective 

annual rate, EAR) hisoblab chiqish orqali bajariladi.  

Faraz  qilaylik,  Sizning  pullaringiz  yiliga  6%  miqdorida  yilli  foiz  stavkasi 

(APR)  hisobidan  har  oy  hisoblanadigan  foiz  ko’rinishida  daromad  keltiradi. 

Demak, foizlar hisobingizga har oyda belgilangan APR stavkasining 1/12 qismi 

miqdorida yoziladi. Shunday qilib, real foiz stavkasi oyiga 0,5 foizni tashkil etadi 

(yoki o’nlik ifodada 0,005 foiz). 

  

Yil boshida investitsiya qilingan gan har bir $ ga hisoblaganda yil oxiridagi 

bo’lajak  qiymatni  hisoblab  chiqish  orqali  EAR  ni  topamiz.  Bu  misolda  natija 

quyidagicha bo’ladi: