Çolpan’in köŞe yazilari (İnceleme-metiN)

3.2.36.
 
«Ko‘mak» Ishlari (1924) 
So‘ng vaqtda shahar va uyezd ijroqo‘m qoshida tuzilgan talabalarga «ko‘mak» 
hay’ati muvaffaqiyat bilan ishga boshladi. 
Hay’at o‘zi yaqindagina (29 dekabr 23-yilda) ishga kirishgan bo‘lsa ham, 16 – 18 
kun orasida birmuncha yordam to‘plab, talabalarimizga yaxshigina yordam berishga 
muvaffaq bo‘ldi. 
Shaharda boshlangan bu xayrli tashabbusga keng qo‘llik yordamga yetishgan yana 
o‘zimizning bechora, yo‘qsil, talangan qishloqlarimiz bo‘ldi. 
Qishloq – «Qaychi» mahallasi ham juda chekkada qolib ketgan, unutilgan bo‘lsa 
ham, ijtimoiy hayotning kam-ko‘stini to‘ldirishda katta fidokorliqlar ko‘rsatadur. Bu kun 
Andijonning shahar ichidagi maktablar bir qo‘lning besh barmog‘i qadar song‘a 
yetmagani holda, qishloq o‘z ta’minotida 40 lab maktab saqlaydur. Shaharning markazida 
o‘lturg‘an chiroyliq, oppoq binoga o‘rinlashkan maorif nazorati qishloq maktablariga 
hech narsa bilan yordam bera olmaydur. Bu haqiqat. Maorif nazoratining qishloq 
maktablariga bo‘lg‘an munosabati mazkur maktablarning maorif nazoratiga tobeligi 
bilangina o‘lchanadur. 
Zahi sharaf! 
* * * 
Mana «Ko‘mak» hay’atiga 17 – 18 kun orasida qishloqlardan kelgan yordamlar: 
Haqqulobod mahkumidan: 30 chirvon, 500 (yuz) 32 so‘m pul. 

---

352 
Qo‘rg‘ontepadan: 17 chirvon, 800 ming so‘m pul. 
Xakent(dan): 500 (yuz) 148 so‘m pul. 
Sultonoboddan: 9 chirvon, 500 (yuz) 22 so‘m pul. 
Oltunko‘ldan: 7 chirvon. 
Izboskantdan: 9 chirvon. 
Jaloloboddan: 9 chirvon. 
Bozorqo‘rg‘ondan: 12 chirvon. 
Barchasi: 88 chirvon, 205 ming so‘m pul. 
Bu puldan berilgan yordamlar: 
Qo‘qon, Farg‘ona va Toshkant talabalariga (ko‘pi komanda Qurslari talabalari): 
49,5 chirvon. 
Samarqand va Maskov talabalarining yo‘l sarflariga: 12 chirvon, 10.000. 13 so‘m 
pul. Barchasi 70,5 chirvon, 130.000 ming so‘m pul. 
* * * 
«Ko‘mak» hay’ati bu safargi kirimini reja bilan yaxshilab bo‘lub bera olmadi. 
Muning sababi qish o‘rtasida maktablar ta’til qilinib, shu munosabat bilan ko‘b 
talabalarning Andijonga kelib shoshilish yordam so‘rashlari bo‘ldi. Mundan keyin boshqa 
shaharlardagi bilim yurtlari bilan to‘g‘ri aloqa bog‘lab, andijonli talabalarning rejalik 
ta’minotlariga 
kirishmakchidur. 
Yordam qilg‘an qishloqlarimizg‘a qulluq, harakat qilib ishlagan hay’atga barakalla 
deyman.