Analitik kimyo

Ishni bajarish tartibi. Polyarograf va uning datchigi asbobning yo‘riqnomasida ko‘rsatilgan tartibda ishga hozirlanadi. 100 ml hajmli darajalangan o’lchov kolbasiga tekshiriladigan ionlar aralashmasi solinadi, unga 20 tomchi 0,5 % li jelatina eritmasi tomiziladi, so‘ngra eritma ammiakli bufer aralashma yordamida kolbaning belgisigacha suyultirilib tayyorlanadi. Tayyorlangan eritmadan quruq elektroliz -yorga 30 ml solinib, undagi erigan kislorodni yo‘qotish uchun eritmaga 0,5 g quruq natriy sulfit qo‘shiladi. 5 daqiqadan so‘ng elektrolitik bo‘g‘in kalomel yoki kumush xloridli elektrod bilan tutashtiriladi. Simob tomchisining tomish tezligi tanlanganidan so‘ng (bu amal oldindan qilinib qo‘yilgan bo’lishi kerak), bo‘g‘inga katod potensiali noldan boshlab beriladi. Bo‘g‘inga beriladigan potensialni ulash bilan bir vaqtda oldindan tayyorlab qo‘yilgan KSP-4 yoki shunga mos potensiometrning diagramma tasmasini harakatlantiruvchi mexanizm ulanadi. Agar tekshiriladigan aralashmaga to‘rtta ionni ham kiritgan bo’lsak, polyarogrammada shularga mos to’lqinlar paydo bo’ladi. Polyarogramma yordamida har bir ionning yarim to’lqin potensiali topiladi. Bu topilgan qiymatlarni quyidagilar bilan taqqoslang: kadmiy: E_1/2=0,81 V; nikel: E_1/2= 1,09 V; rux: E_1/2= 1,36 V.

Miqdor analizi. Miqdor aniqlashlari uchun standartlar, qo‘shimchalar yoki darajalash chizmasi usullaridan foydalanish mumkin. Agar sifat analizi uchun tuzilgan polyarogrammalardan foydalanishga to‘g‘ri kelsa, standartlar usulidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Buning uchun har bir ionning kimyo -viy toza birikmasidan standart eritma tayyorlanadi va shu standart eritmalarning polyarogrammalari tuzilib, ularning balandliklari aniqlanadi. So‘ngra o’lchangan balandliklar asosida

formula yordamida (bu yerda, c_x — aniqlanadigan va c_o — standart eritma konsentratsiyalari; h_x— aniqlanadigan va h_o—standart eritma polyarogrammalari balandliklari) har bir kationning konsentrat- siyasi aniqlanadi. Miqdor analizida aniqlanadigan va standart eritmalar polyarogrammalari bir xil sharoitda tushirilishi kerakligiga alohida e’tibor beriladi. Darajalash chizmasi usuli ko‘p sonli analizlar uchun qoilanilsa, maqsadga muvofiq, chunki darajalash chizmasi hosil qilish uchun bir necha konsentratsiyali standart eritmalar tayyorlanib, ularning polyarogrammalari olinadi, shu polyarogram- malar asosida darajalash chizmasi tuziladi. Bu esa talay vaqtni oladi.