Хорижий экспертларнинг марказий осиёдаги сув


Марказий Осиёдаги трансчегаравий дарёлар рўйхати 170



Download 56,08 Kb.
bet14/14
Sana03.07.2022
Hajmi56,08 Kb.
#734962
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
Daryolar

Марказий Осиёдаги трансчегаравий дарёлар рўйхати 170
No
Дарёларнинг номи
Узунлиги
Кесиб ўтувчи мамлакатлар
Дарёларнинг
асосий ирмоклари Кофирнигон, Вахш, Сурхондарё, Панж
Amygapë
1415 км (Ваҳжир-Воҳон
дарё билан ҳисоблаганда -
2540 км)
Тожикистон, Афғонистон, Ўзбекистон, Туркманистон
2272 км (Норин билан ҳисоблаганда
3018 км)
Cupgapë
(Бартанг,
Помир) Норин, Қорадарё, Чирчиқ ('Чоткол)
Қирғизистон, Қозоғистон, Тожикистон, Ўзбекистон
Зарафшон
877 км (шундан 300 км қисми Тожикистон ҳудудида)
Тожикистон, Ўзбекистон
Чу
1067 км (шундан 600 км — Қозоғистон
да, 467 км — Қирғизистонда)
Қирғизистон, Қозоғистон
Талас
661 км
Қирғизистон, Қозоғистон
Асса
Или
1439 км (шундан Қозоғистондаги қисми - 815 км)
Хитой, Қозоғистон
Муриоб
978 км
Афғонистон, Туркманистон
Абуқайсар,
Кушан, Кушка
аре
10 Маълумотлар интернет манбалари асосида тайёрланди. Амударе, Син ва Зарафшон дарёларига оид маълумотлар Ўзбекистон Миллий энциклопедия дан олинди. Қаранг: Узбекистон Миллий энциклопедияси. Давлат илмий нашр 2000. 1-жилд. – Б. 293; 3-жилд. – Б. 672; 7-жилд. – Б. 640.

Тежен (Афғонис
тондаги номи Гери
pyg)
1150 км
Афғонистон,
Эрон, Туркманистон
Жомруд
Иртиш
4248 км
(шундан Қозоғистондаги қисми – 1835 км)
Хитой, Қозоғистон,
Россия
Бартанг ва Помир Панж дарёсининг ирмоқлари, Чотқол эса Чирчиқ дарёсига қуйилади.


Илова 4.
Марказий Осиёдаги энг баланд тўвонлар рўйхати17
Қурилган санаси (йили)
Дарё ҳавзаси
Гидроиншоот |
номи /ЖойNo лашган мамла
Kam
Роғун Тожикистон
Хомашё тури
Тўвон Сув Фойдаланиш
| баландлиги | сивими режими
| (млн. м3)
(м)
1976 йилда бошланган
Вахш/ Амударё
Бетон, тош-тупроқ
Энергетика, суғориш
335
13 800
1983
Вахш/ Amygapë
Тош-тупроқ
уйма
Суғориш, энергетика
300
10 500
Нурек Тожикистон Қамбарома -1 Қирғизистон
243
3. І
2012 йилда бошланган
Норин/ Cupgapë
Тош-тупроқ
Энергетика
275
4 650
Тўхтагул Қирғизистон
1978
Норин/ Сирдарё
Бетонгравитацион
Энергетика,
суғориш
215
19 500
Чорвоқ Узбекистон
1975
Чирчиқ
/
Тош-тупроқ
Энергетика,
суғориш
168
2 006
Андижон Ўзбекистон
1983
Kopagapë/ Cupgapë
Бетон
Суғориш, энергетика
121
1 900
БМТ Европа иқтисодий комиссиясининг маълумотлари асосида тайёрланди. Қаранг: Безопасность плотин в центральной Азии: создание потенциала и региональное сотрудничество /Серия публикаций по водным проблемам No 5. — Европейская экономическая комиссия Женева: ООН Нью-Йорк и Женева, 2007 год.


Кўрпасой Қирғизистон
1983
Норин/ Сирдарё
Энергетика
113
370
Бетонгравитацион
Бетонгравитацион
Бухтарма Қозоғистон
1960
Иртиш
Энергетика транспорт
90
49 800
Отбоши Қирғизистон
1970
Шағалли-тош
қотирма
Энергетика
Норин/ Cupgapë
Вахш/ Амударё
Сангтуда-1 Тожикистон
1989 йилда бошланган
Тош-қатлама
Энергетика
258
1989
Тош-қатлама
Суғориш, энергетика
125
Бойпазин Тожикистон
Тошкўмир Қирғизистон
Вахш/ Амударе Норин/ Сирдарё
2001
Бетонгравитацион
Энергетика
140
244
УстьКаменогорск Қозоғистон
630
1952
Иртиш
Энергетика,
транспорт, сув таъминоти
Бетон
70
Энергетика
Қамбарома-2 Қирғизистон
Қурилиш тугамаган
Тош-тупроқ
14.
Норин/ Cupgapë
Вахш/ Амударё
75
30
Энергетика
Тош-қатлама
15.
Сангтуда-2 Тожикистон
Лойиҳа
17 500
567
Усой тўғони (Сарез кўли) Тожикистон
1911 йилда злзила оқи- Мурғоб/ bamuga naŭ- Amygape
до бўлган
Тош-тупроқ
тиқин

Илова 6.
Марказий Осиёдаги энг йирик гидроиншоотлар тавсифи
Энг йирик тўконлар
Нурек ГЭСи ТожикисTOHнинг Вахш дарёси ОҚимида пойтахт Душанбе шаҳридан 75 км узоқликда Хатлон вилоятида қурилган энг йирик гидроэнергетик иншоотдир. Тўғонининг баландлиги 300 метр бўлиб, дунёда биринчи ўринни эгаллайди. Сув омборининг сув cИРИми — 13 800 млн. м”, умумий саҳни - 98 км, узунлиги эса - 70 км.ни ташкил этади. Унинг лойиҳаси 1950 йилларда ишлаб чиқилган, қурилиш ишлари 1961 йилда бошланиб 1972 йилда тугатилган ва 1979 йилда ишга туширилган. Ҳар бирининг қуввати 330 МВт дан иборат 9 та агрегатдан иборат ГЭСнинг электр ишлаб чиқариш қуввати 3000 МВт.га тенг.
Станция Тожикистонда ишлаб чиқариладиган жами электр энергиясининг 75 фоизини етказиб беради. У Шўроб, Нурек, Бойпазин, Сангтуда-1 ва Сангтуда-2 ГЭСлари билан биргаликда Вахш гидроэнергетик иншоотлар каскадини ҳосил қилади. Вахш каскадининг умумий қуввати 9 млн. кВт, бир йилда ишлаб чиқариладиган электр энергияси 35 млрд. кВт/соатни ташкил этади.
Нурек фаол сейсмик ҳудудда жойлашган. Бу ердаги ерости силкинишлари 9-11 баллгача етиб боради. ГЭС сув омборини сув билан тўлдириш даврида унинг фаоллиги янада ошганлиги

кузатилган: радиуси 5 км бўлган ерости силкинишлари сони 10 мартадан зиёдга кўпайган. Ҳудуднинг йиллик ўртача ҳарорати + 14 °C, энг юқори ҳарорат кўрсаткичи июлда +40°C, энг куйи кўрсаткич январда — 26°С даражани кўрсатади.


ГЭС агрегат турбиналарининг генератори Россиянинг "УралЭлектротрома" заводида ишлаб чиқарилган. Тўғон қурилишининг асосини тош-тупроқ ташкил этади.
Тўхтагул ГЭСи Норин дарёсининг юқори оқимида Қирғизистоннинг Уш вилояти ҳудудида 1962—1975 йиллар давомида қуриб битказилган. 1974 йилдан унинг сув омборига сув йиғила бошлади. У сув омборининг сув сивими — 19,5 км, узунлиги — 65 км, чуқурлиги эса — 69-180 метр бўлган Марказий Осиёдаги энг йирик гидротехник иншоотдир. Унинг ёрдамида 0,5 млн. гектар ерни суғориш имконияти мавжуд.
Тўғонининг баландли
ги 215 метр бўлиб, асосан бетондан қурилган. Ҳар бирининг қуввати 300 МВт.дан иборат 4 та гидроагрегатдан ташкил топган ГЭСнинг электр ишлаб чиқариш қуввати 1200 МВт.га тенг. Гидроэлектр станция йилига 4,4 млрд. кВт/соат электр энергиясини ишлаб чиқаради.
Гидроузелдан йилига Тяньшандан оқиб келувчи 8,5-23 млрд. м” сув оқиб ўтади. Тўхтагул сув омбори, жумладан, Қамбарота-1 ГЭСи қурилаётган район 7,7 балли фаол тектоник ҳудуд ҳисобланади.

Роғун ГЭСи Тожикистондаги Вахш дарёси каскадининг энг юқори қисмида, яъни ТАДЖИКИСТАН унинг олтинчи пOFОна


хр.Петра Первого сида, пойтахт Душанбе шаҳридан 110 км узоқЛикда қурилмоқда.
Рогун ГЭСни қуриш ишлари 1960 — 1970-йилларда лойиҳалаштирилган,
РОГУНСКАЯ Гэс қурилишга тайёргарлик ишлари 1976 йилда бошланган. 1987 йилда тўғоннинг пойдевори Тош-тупроқ асосида кўтарилган ва 40 метрга базўр етган. Собиқ Иттифоқ парчалангандан сўнг қурилиш ишлари тўхтаб қолди. 1993 йилда табиий офат туфайли унинг пойдевори сезиларли емирилган. 2003 - 2004-йилларда Тожикистон Ҳукумати кенг жамоатчиЛикнинг қаршилигига қарамай қурилиш ишларини янгидан бошлади.
335 метрли дунёдаги энг баланд тўғоннинг сув омборида 13,3 млрд. м сув йиғиш режалаштирилмоқда. Баландлиги 5000-7000 метргача бўлган ўсувчи Жанубий Тяньшан-Помир-Олой ТОЕ тизмасининг Ҳисор-Қоқшол ва Илакси-Вахш тектоник силЖишлар районида қурилаётган Роғун ГЭСи "тирик сейсмоген ҳудуд"да, яъни Тяньшан ва Помир тоғларини ажратиб турувчи табиий тон ёринлари бўлинмасида жойлашган. Бу ҳудуднинг Қоратов, Сарез ва Хайит пунктларида 1907, 1911 ва 1949 йилларда 7-7,5 балл оралиғидаги ер силкинишлари қайд этилган.
Download 56,08 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish