Холдор Чиниқулов, Анвар Жўлиев



Download 6,59 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/286
Sana01.03.2022
Hajmi6,59 Mb.
#476869
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   286
Bog'liq
Умумий геология

5-расм. Верена юзасининг 
кўриниши. 


21 
Агар булутлар бўлмаганда ҳам атмосферасининг зичлиги туфайли 
юзасини кўриб бўлмасди.
Венера атмосфераси асосан карбонат ангидрит (96 %) ва азот-
дан (деярли 4 %) ташкил топган. Сув буғи ва кислород унда жуда 
кам (0,02 % ва 0,1 %). Юзасидаги босим 93 атм, ҳарорати - 737 К га 
етади. Бу Қуѐшга икки марта яқин бўлган Меркурий юзасидагидан 
ортиқ. Венердаги бундай юқори ҳароратнинг сабаби бўлиб, зич 
карбонат ангидритли атмосфера ҳосил қиладиган иссиқхона 
эффекти саналади. Венера атмосферасининг зичлиги сув 
зичлигидан 14 марта кам. Планетанинг секин айланишига 
қарамасдан атмосферасининг иссиқлик инерцияси шу даражада 
кучлики, кундузги ва оқшомги ҳарорат орасида ўзгариш 
кузатилмайди.
Ультрабинафша нурларда булут қопламаси экваторга қараб 
чўзилган ѐруғ ва қора қамбарларнинг нақшларидан иборат.
Внерада атмосфера босими 100 атм га яқин бўлиб, унда газлар 
зичлиги Ердагидан қарийиб 100 марта ортиқ.
Венера юзасида кенг тепаликлар мавжуд. Уларнинг орасида 
энг йириклари Иштар ери ва Афродита ери бўлиб, ўлчамлари 
бўйича ердаги материклар билан таққослаш даражасида. Планета 
юзасида кўплаб кратерлар кузатилади. Эҳтимол, улар Венера 
атмосфераси унча зич бўлмаган даврларда ҳосил бўлган. Планета 
юзасининг 90 % базальт лаваси билан қопланган.
 
Ер 
 
Ер - Қуѐш тизими планеталари орасида Қуѐшга яқинлиги 
бўйича учинчисидир (6-расм). Ер гуруҳидагидаги планеталарнинг 
энг йириги ва ҳозирги кунда планеталараро жисмлар орасида тирик 
мавжудотлар мавжудлиги маълум бўлган ягона планета 
ҳисобланади. Ер бундан 4,5 млрд йил илгари вужудга келган ва 
бундан кейинроқ ўзининг ягона табиий йўлдоши - Ойга эга бўлган.
Ер Қуѐш атрофида эллиптик орбита бўйлаб тахминан 30 
км/cек (106 000 км/соат) ва ўз ўқи атрофида экваторда 465 м/сек 
(1674 км/соат) тезлик билан айланади. Аммо унинг орбита бўйича 
тезлиги доимий эмас: июлдан бошлаб у тезлашаб боради, январдан 
эса яна секинлашади.


22 
Ер қатламли тузилишга эга. У 
қаттиқ 
силикатли 
қобиқларга 
(пўстлоқ ва мантия) ва металли 
ядрога эга. Ядронинг ташқи қисми 
суюқ, ички қисми эса қаттиқ 
(Ернинг 
тузилиши 
тўғрисида 
кейинги 
бобда 
батафсил 
маълумотлар берилган).

Download 6,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   286




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish