Холдор Чиниқулов, Анвар Жўлиев

4-расм. Меркурий юзасининг 
кўриниши. 

---

20 
композитори Бетховен шарафига номланган бўлиб, унинг диаметри 
625 км.
Меркурий юзасидаги энг қизиқарли тафсилот - бу Иссиқлик 
текслигидир («лот. Caloris Planitia»). Бу кратер ўз номини энг 
―иссиқ узоқликка‖ яқинлиги туфайли олган. У кўндалангига 1300 
км. Эҳтимол, урилиш зарбасидан ушбу кратер ҳосил бўлган само 
жисмнинг ўлчами 100 км дан кам бўлмаган.
Венера 
 
Венера - Қуѐш тизимида Қуѐшдан узоқлиги бўйича иккинчи 
планета. Венера - ички планета бўлиб, ер осмонида Қуѐшдан 48° 
дан ортиқ узоқлашмайди (5-расм). 
Венера - осмонда ѐрқинлиги 
бўйича учинчи объект; унинг 
ялтироқлиги 
фақат 
Қуѐш 
ва 
Ойникидан кам. У башариятга 
қадимдан 
маълум 
бўлган 
планеталар жумласига киради.
Венерадан Қуѐшгача бўлган 
ўртача масофа 108 млн км. Унинг 
орбитаси айланага жуда яқин - экс-
центриситети 0,0068 га тенг. Қуѐш 
атрофида айланиш даври 224,7 
суткага тенг; ўртача орбитал тез-
лиги - 35 км/с. Эклиптика 
текислигига нисбатан қиялиги 3,4°.
Венера ўзининг ўқи атрофида орбитасининг текислиги 2° 
қияликда, шарқдан ғарбга қараб, яъни кўпчилик пранеталарнинг 
айланиш йўналишига қарама-қарши айланади. Ўз ўқи атрофида 
243,02 суткада бир марта айланиб чиқади.
Венеранинг ўлчамлари Ерникига анча яқин. Унинг радиуси 
6051,8 км , массаси - 4,87*10
24
кг, ўртача зичлиги - 5,24 г/см
3
. 
Эркин тушиш тезланиши 8,87 м/с
2
, иккинчи космик тезлиги - 10,4 
км/с.
Венера атмосферасининг зичлиги анча юқори. Венера Ерга энг 
яқин планета ҳисоблансада, унинг юзаси кейинги вақтлардагина 
ўрганила бошланди. Чунки унинг юзаси булутлар билан қопланган.