Hayvonlar morfologiyasi

Orqa oyoq bo‘g‘imlari
Orqa oyoqda tos suyagi dumg‘aza suyagi bilan qo‘shilib, bo‘g‘im hosil qiladi. YOnbosh – dumg‘aza bo‘g‘imi – articulatio sacroiliaca suyaklarining qanoti bir – biri bilan birlashib, kam harakat bo‘g‘im hosil qiladi, lekin bularda ham bo‘g‘im kapsulasi - capsula articularis bo‘ladi. Bu bo‘g‘imning pastki yuzasini dumg‘aza yon suyagining pastki payi - ligamentum sacroiliacum ventrale birlashtiradi. YUqorigi yuzasida dumg‘aza yon suyagining kalta va uzun paylari - ligamentum sacroiliacum dorsale et brevae bo‘lib, ular yon suyakni dumg‘aza suyagining elka o‘simtasi bilan bog‘laydi. Bulardan tashqari, dumg‘aza suyagini tos suyagining o‘qi va quymich suyaklari bilan bog‘lovchi pay bo‘lib, u tos suyagining eng keng payi - ligamentum sacrospinosum et tuberosum s.ligamentum latum hisoblanadi. Bu keng payda ikkita teshik bo‘lib, ulardan qon va nerv tomirlari o‘tadi.
Tos – son bo‘g‘imi - articulatio coxafemoralis oddiy ko‘p o‘qli bo‘g‘imlar tipiga kiradi, bu bo‘g‘im tos suyagining chuqurchasi bilan son suyagining boshi birikishi natijasida hosil bo‘ladi. Son suyagining boshi yaxshi joylashishi uchun tos suyagi chuqurchasining cheti tog‘ay bilan to‘lgan bo‘ladi, bunga lab - labium glenoidale deyiladi. CHuqurcha kesigining ustidan ko‘ndalang pay - ligamentum transversum acetabuli o‘tadi. Bu bo‘g‘imning ustini ham kapsula - capsula articularis o‘rab oladi. Son suyagining boshini chuqurcha bilan birlashtiradigan yumaloq pay - ligamentum teres femoris bor.
Tos – son bo‘g‘imining asosiy vazifasi bukish – yozish va ma’lum darajada aylantirish - circumductio harakatlarini hosil qilishdan iborat. Bu bo‘g‘imning tuzilishi hamma hayvonlarda bir xil lekin otlarda yana bitta qo‘shimcha pay - ligamentum accessorium bo‘ladi, bu pay qov suyagidan son suyagining boshi tomon o‘tib birlashadi.
Tizza bo‘g‘imi - articulatio genus murakkab bo‘g‘im bo‘lib, u yuqoridan son, pastdan boldir suyaklari va tizza qopqog‘i qo‘shilishidan son – boldir va son tizza bo‘g‘imlari - articulatio femoropatillaris bo‘ladi.