Hayvonlar morfologiyasi

Sinovial suyuqlik somon rangidagi yopishqoq bo‘lib, mashq qilgan yirik bo‘g‘imlarda birmuncha ko‘p bo‘ladi.
Ayrim sinovial bo‘g‘imlar ichki kapsuladan yo‘g‘onlashgan yordamchi pay hosil bo‘ladi.
Bir nechta sinovial bo‘g‘imlar bir yoki bir nechta intraartikulyar bo‘g‘im bo‘shlig‘ini hosil qiladi. Bu tizza bo‘g‘imida uchrab, ikkita yarim oysimon meniski va pastki jag‘ va kalla suyagi o‘rtasidagi bo‘g‘im ko‘rinishida bo‘ladi. Bo‘g‘imlarning bunday tuzilishi ularning harakat ko‘lamini oshiradi, amortizator sifatida emirilishni kamaytiradi.
Ikkita xochsimon pay joylashgan bog‘lam tizza bo‘g‘imida turg‘unlikni ta’minlab turadi. Yirik va o‘rta zotli itlarda fizik mashqlar davomida ularning birgalikda aylanishi natijasida uzilishi kuzatilishi mumkin. Buning oqibatida bo‘g‘imning turg‘unligi yo‘qoladi va oqsash yuzaga keladi. Oldingi xochsimon paylar birmuncha ko‘p shikastlanadi va tizza bo‘g‘imida jarrohlik muolajalarini o‘tkazishda ushbu muammoni echishga to‘g‘ri keladi³.
Bo‘g‘imlar
Bo‘g‘im - articulatio s.diarthrosis tana suyaklarining ko‘pchilik qismida uchrab harakatchanligiva harakatning engil o‘tishini ta’minlashi bilan farq qiladi. Har qaysi suyakning bo‘g‘imga kiradigan uchlari gealin tog‘ay bilan qoplangan bo‘ladi. U bo‘g‘im tog‘ayi - cartilago articularis deyiladi. Bu tog‘ay suyaklarining bir – biriga tegib ishqalanishini kamaytiradi.
Bo‘g‘imlarning butun ustki tomonini biriktiruvchi to‘qimadan hosil bo‘lgan parda shaklidagi kapsula urab oladi. Bo‘g‘im kapsulasining ichidan sinovial suyuqlik bo‘lib u harakat vaqtida ishqalanishni kamaytiradi va doimo suyaklarni namlab turadi. Bo‘g‘im kapsulasi ikkta pardadan: tashqi fibroz va ichki – sinovial pardadan iborat bo‘ladi.
Kapsulaning fibroz qavati - stratum fibrosum uyak pardasining davomi bo‘lib, bir suyakdan ikkinchisiga o‘tadi.
Sinovial qavat - stratum synoviale siyrak biriktiruvchi to‘qimalardan to‘zilgan, unda qon va nerv tomirlari jukda ko‘p bo‘ladi. Bu qavat suyakga qo‘shiladi, tashqi yuzasida bo‘shliq bo‘ladi. Burtib chiqishi natijasida ba’zi bo‘g‘imlarda sinovial (burza) halqachalar hosil bo‘ladi. Ular suyakga yaqin paylar va muskullarning ostidan joylashib ishqalanishni kamaytiradi.