Hayrat ul-abror

www.ziyouz.com
кутубхонаси
108
Tavakkal qilmasa yurish sust bo‘lsa ham, maslaxatsiz, dabdurustdan tavakkal qilma. Kengash 
vaqtida baxs yuz bersa, xafa bo‘lma. Shu bilan birga juda uzun kengashning ham keragi yo‘q.
Mo‘ljallangan ishingga kuching yetsa, uni bir nafas ham vaqtidan o‘tkazma. Bog‘dagi gulning jilvasi 
sahar vaqtidadir; kech qolsang, uni bolalar terib olgan bo‘ladi.
O‘z ishingga qancha berilmagin, uni Tangri ishi bilan qo‘shib olib bor. Odil nasihatchi beg‘araz 
bo‘ladi; bilib qo‘y, bunday odamning bahosi yo‘q. U xato qilsa, uni do‘stlik bilan tuzat. Xato qilmaslik 
Tangrigagina xos.
Urush kuni dushmanga yuzlanganda qoida bilan oldin saflarni tuz. Jangda xatosiz, aniq hujum qil; 
bilki, kishining o‘limi taqdiriga bog‘liq. Ajal shomida kishi uyida yotmaydi; umri bo‘lsa go‘rga tushib 
o‘ltirmaydi. Alam qilib turganda ikki qadam orqaga yurguncha, harakat qil, olg‘a qarab bir qadam bos. 
Garchi zafar Xudoning marhamatidan bo‘lsa ham, harakatni buning mo‘tabar sabablaridan deb bil.
Sen sipoh tortib, shunday harakat qilki- xalqning duosi seni o‘z panohiga olsin. Shunga intilki, jang 
yuz berganda xalqning oh shabadasi ko‘zingga changni urmasin. O‘chli dushmanning mingta o‘qi 
xalqning bir oh o‘qichalik yarador qilolmaydi. Jangda begona odamlarni yengsang, buning shukronasiga 
ularni o‘ldirishga harakat qilma.
Bu nomada men nimalarni yozgan bo‘lsam, hammasiga shoh
145
ning ishlari men uchun qo‘llanma 
bo‘ldi. Agar ishda shohga o‘xshash bo‘lsang, «Bola otaning ko‘rinishidir»,- degani bo‘ladi. Uning 
qadami bo‘yicha qadam bossang, yo‘lda ko‘p ranju pushaymonlik ko‘rmaysan. Bolani murid, otani esa 
pir deb bil; har ishida uning buyrug‘ining ta’siri bo‘ladi. Baxt va qarib yurishni istasang, bu pir oldida 
hech ayb ish qilma.
LXI
 
Xoja Muhammad Porsodan haj ahli duo qilishni so‘ragani va o‘g‘li Xoja Abu Nasr (otasi) 
Xoja Muhammad Porsoning iltimosi bilan duo qilgani
Pok Xoja janoblari Alloh yo‘lida «Qudsiya» va «Fasl ul-xitob» degan asarlarini yozganlar. Osmon 
monand gumbazda u kishining kavushlarining izlari qolgan bo‘lib u kishining laqabi «Porso»
164
ekanligi 
bejiz emas.
Garchi o‘zlari asr yagonasi bo‘lsalar u kishining o‘g‘li kimsan - Xoja Abu Nasr edi. Tasavvuf yo‘li 
- faqrda otasi poklarning podshosi - pokiza tabiati bo‘lsa, bu pokiza tabiat podshoning o‘g‘li edi.
Kunlarning birida Muhammad Porso Makkaga boradigan bo‘lib qoldi. Xoja Abu Nasr ham shu ishga 
jazm qildi. Otasi yo‘lboshchilik taraddudida bo‘lsa o‘g‘li unga eng yaqin sirdosh maxram bo‘ldi. U 
cho‘lda ketayotib, bir qadam bossa, bu ham unga ergashib, izma-iz, qadam-baqadam borardi. Bir necha 
kun davomida ular choini bosib o‘tib, (nihoyat) maqsad manziliga ham yetib bordilar.
Kelgan xalq xaj qilishning asosiy qoidalarini to‘la bajarib, tavof qilish orqali yaxshiyomon murshid 
soliklar, hatto kelolmaganlar o‘rnida farishtalar ham oliy maqomlarga erishdilar. (Tasavvuf yo‘lini 
tutgan) foniylar ham, qolgan amaldorlar ham o‘z tilaklarini bildirishib, Alloh qoshida ularning barcha 
tilaklari mustajob bo‘ldi.
145
Шoҳ - Султoн Ҳусaйн Бoйқaрo. 
164
Пoрсo - xудoжўй.

---

Алишер Навоий. Ҳайратул-аброр (насрий баёни)