Hayot faoliyati

II.7. Changga qarshi kurash chora-tadbirlari
Chang kasalliklarining oldini olish maqsadida quyidagi chora-tadbirlar amalga oshiriladi:

1. 
   qonuniy tartibdagi choralar;
   

2. 
   changning hosil bo'lishi va tarqalishiga qarshi chora-tadbirlar;
   

3. 
   shaxsiy muhofaza chora-tadbirlari.
   

O'zbekiston Respublikasi mehnat qilish qonunlari Kodeksiga asosan, ishlab chiqarish changlarining ta’siri bo'lishi mumkin bo'lgan ishga kirishdan oldin tibbiyot ko'rigidan o'tkaziladi. O'pka sili va uning o'pkadan tashqaridagi turlari, yuqori nafas yo'llari va bronxlar kasalligi, yurak-tom ir tizimining organik kasalliklari va boshqalar bilan og'rigan kishilar changli ishlarga qabul qilinmaydilar.

20 yoshgacha bo'lgan shaxslar changli ishlarga qo'yilmaydilar, chunki pnevmokonioz yoshlarda tezroq rivojlanadi va kattalardagiga nisbatan og'irroq o'tadi.
U m um an sanoat korxonalari, xonalari va sexlari havo m uhitidagi changlar bu zonalarda ishlayotganlar sog'ligiga xavf solmasligini ta’minlash maqsadida chang miqdorining yo'l qo'yiladigan oxirgi darajasi (YQOD) sanitar-gigienik m e’yorlari belgilangan hujjatlar mavjud. Eng ko'p tarqalgan va xavfli changlarning YQOD i SN 245-71 va GOST 12.1.005-76 «Ishchi zonasining havosi. U m um iy sanitariya-gigiena talablari» da keltirilgan. Eng zararli changlarga eng past miqdor belgilangan (4-jadval). Jadvaldan ko'rinib turibdiki, tarkibida 70% dan yuqori

44

kremniy (II) oksidi bo'lgan changlar uchun YQOD I m g/m dan oshmasligi kerak. Kamroq zararli changlar uchun u kimyoviy tarkibiga qarab 2 dan 10 m g/m atroflda bo'ladi.