Harbiy-texnik instituti m. X. Rustambayev

NOTA BENE ! 

Ayb 

jinoyatning belgisi sifatida shuni anglatadiki, birinchidan, shaxs 

o‘zi sodir qilgan ijtimoiy xavfli qilmishi va uning natijasida kelib chiqqan 

ijtimoiy xavfli oqibat uchun aybi mavjud bo‘lgan taqdirdagina jinoiy 

javobgarlikka tortiladi, ikkinchidan, aybsiz holda zarar yetkazganlik uchun 

shaxs jinoiy javobgarlikka tortilmaydi. 

 

Ijtimoiy xavfli qilmishning huquqqa xilofligi  uni sodir qilgan 

shaxsning ana shu qilmishga nisbatan ruhiy munosabati mavjud bo‘lishini 

talab qiladi, ya’ni jinoyatni qasddan yoki ehtiyotsizlik orqasida sodir 

qilish. Ayblilik belgisining mavjud emasligi jinoyat ijtimoiy xavfliligining 

formal belgilari mavjud bo‘lganda ham qilmishda jinoyat tarkibi mavjud 

emas deb baholanishi mumkin. Buning sababi jinoiy javobgarlikka tortish 

asosi hisoblangan jinoyat tarkibining muhim elementi –  subyekt 

tomonning mavjud emasligida ifodalanadi. 

(«Ayb» tushunchasi haqida mazkur tom VII bobining «Ayb 

tushunchasi va shakllari» deb nomlanuvchi 3-§ da batafsil tushuntirilgan.) 

Javobgarlik muqarrar bo‘lgan holatlarda ayblilik JK moddalarida 

javobgarlik asosi sifatida keltirilgan. O‘zbekiston Respublikasining jinoyat 

to‘g‘risidagi qonun hujjatlari aybsiz javobgarlikka yo‘l qo‘ymaydi (JK 9-

moddasi). 

Har qanday ijtimoiy xavfli va huquqqa xilof qilmish jinoiy