Harbiy-texnik instituti konstitutsiyaviy huquq

3-§. Shaxsiy erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqi 
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida inson huquqlari va 
erkinliklarining daxlsizligi kafolatlanadi. Shaxs huquqlari va qonuniy 
manfaatlarini cheklashga faqat O‘zbekiston Respublikasining qonunlarida 
belgilangan asoslar va tartibdagina yo‘l qo‘yiladi.
Sud-huquq islohatlarini yanada chuqurlashtirish O‘zbekistonda amalga 
oshirilayotgan keng qamrovli demokratik o‘zgarishlarning asosiy 

---

184 
yo‘nalishlaridan biri bo‘lib, hisoblanadi. Ushbu islohatlarning asosiy 
maqsadi barcha uchun teng, adolat hukmron bo‘lgan, shaxs, uning huquq 
va erkinliklarini himoyasida turadigan sud-huquq tizimini yaratishdan ibo-
rat. 
Erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqi – bu har bir inson tug‘ilishi 
bilan qo‘lga kiritadigan, har kim erkin, o‘z ixtiyori bo‘yicha harakat 
qilishi, o‘zganing shaxsiy erkinligi va daxlsizligiga ziyon etmaydigan 
tarzda yurish-turishni tanlash imkonini beruvchi huquqdir. Shaxsning 
erkinligi jamiyatdagi axloq me’yorlari doirasidan chiqmasligi va qonun 
asosida bo‘lishi kerak, ya’ni shaxs har qanday harakatni qonun va qonun 
hujjatlarida man etilmagan va huquqiy ko‘rsatmalarga zid kelmagan 
taqdirda, amalga oshirish mumkin.
Har bir inson shaxsiy hayot daxlsizligi huquqiga ega bo‘lib, ushbu 
huquq Konstitutsiyaning bir qator normalari bilan, shu jumladan, shaxsiy 
daxlsizlik, telefon so‘zlashuvlari, xat va xabarlar, yozishmalar daxlsizligi 
huquqlarining huquqiy tartibga solinganligi bilan himoyalanadi. 
Har bir insonga shaxsiy va ijtimoiy hayot xosdir. Insonning shaxsiy 
hayotini biz uning yakka o‘ziga tegishli huquqlari, fikrlari, ishlari, yakka tarti-
bda o‘zi uchun muhim qarorlarni qabul qila olishi sifatida ta’riflashimiz mum-
kin. Ijtimoiy hayot esa – shaxsning jamiyatdagi mavqei va o‘rnini belgilash 
bilan bog‘liq bo‘lib, unda shaxs boshqalar bilan muloqatga kirishishi, fikr al-
mashishi, hissiy tuyg‘ularni boshidan o‘tkazishi tushuniladi. 
Fuqarolarning shaxsiy va ijtimoiy hayotini ba’zan bir-biriga qarama-
qarshi qo‘yishadi. Amalda esa inson hayotining har ikki sohasi ham uyg‘unlik 
bilan o‘zaro aloqaga kirishib muayyan yaxlitlikni tashkil etadi. Insonga yakka 
qolish, o‘z yaqinlari bilan muloqotga kirishish imkoniyati yaratilmasdan, un-
ing faol va samarali ijtimoiy faoliyatini tasavvur qilib bo‘lmaydi. 
Shaxsiy hayotni ijtimoiy manfaatlarga bo‘ysundirish, hamda shaxsiy 
hayotni individualizm sarqiti sifatida tushunish totalitar tizimning o‘ziga xos 
xususiyat sifatida namoyon bo‘lgan va aynan shu negizda davlat va jamiyat-
ning shaxs bilan munosabatlari qurilgan. Hozirgi paytda esa insonlarga turli 
tumanlik xos bo‘lib, ularning har biri o‘z dunyoqarashi va huquqiy onggi, 
ijtimoiy-siyosiy bilimlarga ega. 
Shaxsiy hayotning sir saqlanish huquqi – insonni kuzatishga, ta’qib qi-
lishga, uning shaxsiy hayotiga aralashishga, uning telefon va boshqa 
so‘zlashuvlarini eshitib turilishiga yo‘l qo‘yilmasligi haqidagi konstitutsiyaviy 

---

185 
qoidalardan kelib chiqadi va uni cheklashga qaratilgan harakatlar faqat qonun-
da belgilangan hollarda va tartibda amalga oshirilishi mumkinligi tushuniladi. 
Shaxsiy daxlsizlik huquqining barcha tarkibiy qismlari huquqning turli 
sohalarini o‘zida mujassamlashtirgan yagona kompleks huquqiy institutni 
tashkil etadi. Shaxsiy hayot daxlsizligi institutining asosiy qismlari 1948-yil 
10-dekabrda BMTning Bosh Assambleyasida qabul qilingan «Inson huquqlari 
Umumjahon Deklaratsiyasi»da ham o‘zining aksini topgan, uning 
12-moddasida «Hech kim uning shaxsiy yoki oilaviy hayotiga aralashishga, 
uning turar-joyi, yozishmalari daxlsizligiga, sha’ni va qadr-qimmatiga nis-
batan tajovuzlarga duchor qilinishi mumkin emas. Har kim bunday tajovuz 
yoki aralashishlardan qonuniy himoya qilinish huquqiga ega»
43
– deyilgan. 
Aynan shunday qoidalar fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro 
Paktda (BMT., 1966-y. 8-modda), Inson huquqlari va asosiy erkinliklarini 
himoya qilish to‘g‘risidagi Yevropa Konvensiyasida (Rim, 1950-y.) va 
O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida ham o‘zining aksini topgan
44
. 
Fuqarolarning shaxsiy hayoti daxlsizligi printsipini ro‘yobga chiqarilish-
ida bir necha istisno holatlar, ya’ni qonunda belgilangan hollarda va chega-
ralarda davlatning inson hayotiga kirib borishiga yo‘l qo‘yadi. Bunday zaruri-
yat, quyidagi sohalarda: 1) jinoyatlar va boshqa huquqbuzarliklarga qarshi ku-
rash sohasida; 2) epidemiya yoki tabiiy ofat sharoitlarida; 3) harbiy yoki 
favqulotda holatlarda yuzaga keladi. 
Inson huquqlari ustuvorligi va davlatning jinoyatlarni ochish bo‘yicha 
faoliyati manfaatlarining o‘zaro munosabatiga qarashlar ilgaridan yuristlarning 
fikrini o‘ziga jalb qilib kelgan muammo hisoblanadi, hamda jinoyatga oid 
davlat siyosatida, qonunlardagi o‘zgarishlarda, olimlar va insonlarning
fikr-mulohazalarida o‘zining aksini topadi. 
Mamlakatimiz Konstitutsiyasiga muvofiq odil sudlov faqat sud tomoni-
dan amalga oshiriladi va hech bir shaxs sud hukmisiz aybdor deb topilishi 
mumkin emas. 
Sud vakolatlari ta’sir doirasini kengaytirish lozimligini, sud prokurorga 
nisbatan shaxs huquq va erkinliklarini muhofaza qilishning ishonchli kafolati 
ekanligidadir. Chunki sud hokimiyatning mustaqil tarmog‘i sifatida idoraviy 
manfaatlar bilan cheklanmagan, jinoyatlarni ochilishi darajasi uchun javobgar 
43
Қаранг
: 
Инсон
ҳуқуқлари
бўйича
халқаро
шартномалар
: 
тўплам
. – 
Т
., 2004. – 
Б
. 33. 
44
Қаранг
: 
Международные
конвенции
по
защите
прав
человека
и
борьбе
с
преступностью
. – 
Т
., 
1995. – 
С
. 41.; 
Сборник
документов
Совета
Европы
в
области
защиты
прав
человека
и
борьбы
с
пре
-
ступностью
. – 
М
., 1998. – 
С
. 37.; 
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституцияси
. – 
Т
., 2018. – 
Б
. 7-8. 

---

186 
emas, hamda faqat qonunga bo‘ysunadi va sud muhokamasining tartib-
qoidalari doirasidagina ish tutadi. 
Yuqoridagilarga xulosa qilib, mamlakatimizda shaxs manfaatlari ustun-
ligi tan olingan sharoitlarda, shaxsning Konstitutsiyaviy huquq va erkinliklari 
faqat sud tomonidan cheklanishi mumkinligini huquqiy tartibga solinishi inson 
va uning erkinliklari oliy qadriyat degan prinsipning amalda ro‘yobga 
chiqarilishiga xizmat qiladi deb o‘ylaymiz. 
Shaxsiy erkinlik daxlsizdir. Shaxs daxlsizligini davlat va uning 
hokimiyat tuzilmalari tomonidan ta’minlanadigan shaxs erkinligining 
kafolati sifatida tushunish lozim.
Hozirgi zamon rivojlangan demokratik davlatlarida hech bir inson 
sudning maxsus qarorisiz yoki prokurorning ruxsatisiz hibsga olinishi va 
qamoqda saqlanishi mumkin emas. Jinoyat qilganlikda ayblanib, ushlab 
turilgan yoki qamoqda saqlanayotgan shaxslar ayrim davlatlarda garov 
evaziga, sud hukmiga qadar ozodlikda yurishi mumkin. Bu holat ham 
insonning erkinlik va shaxsiy daxlsizligini ta’minlashga qaratilgan 
choralardan biri hisoblanadi. 
Erkinlik va shaxsiy daxlsizliklar qonun bilan kafolatalanadi va faqat-
gina qonunda belgilangan tartibda vakolatli davlat organlari tomonidan 
cheklanishi mumkin. Bunday organlar qonunga asosan shaxsni hibsga ol-
ishi, qamoqda ushlab turishi va ozodlikdan mahrum etishi vakolatiga ega. 
Fuqarolik va siyosiy huquqlar bo‘yicha Xalqaro paktning 
9-moddasida ushbu huquq kafolati quyidagicha belgilab berilgan: “Jinoiy 
ayblov bilan qamalgan yoki ushlangan har bir shaxs zudlik bilan sudya 
yoki qonun bo‘yicha sud hukmronligini amalga oshirish huquqi bo‘lgan 
boshqa mansabdor shaxs huzuriga keltiriladi va ayblanayotgan shaxs 
oqilona muddatda ishi sudda ko‘rilishi yoki ozod qilib yuborilishi huquqi-
ga ega”
45
. 
O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonunlariga muvofiq 
shubha qilinayotgan yoki ayblanayotgan shaxsni qamoqqa olish xaqidagi 
sanksiya sudlar tomonidan beriladi. Ushlab turish, qamoqda saqlash, 
ozodlikdan mahrum qilish, ma’muriy, jinoiy-prosessual, jinoiy huquqlarda 
aniq belgilab qo‘yiladi. Qonunchilikda ozodlikni noqonuniy cheklashga 
qarshi bir qator choralar qo‘llaniladi. 
45
Ўзбекистон
Республикаси
ва
инсон
ҳуқуқлари
бўйича
халқаро
шартномалар
/ 
Масъул
муҳаррир
А
.
Х
.
Саидов
. –
Тошкент
: “
Адолат
”, 2002. –
Б
.69. 

---

187 
Shaxsiy daxlsizlik, shaxs erkinligi huquqi faqat tegishli instantsiya 
sudining,ya’ni birinchi, apellyatsiya, kassatsiya va nazorat 
instantsiyalaridagi sudning qarori asosidagina cheklanishi mumkin. 
Huquqlari muhofaza qilinayotgan subyektlarga O‘zbekiston 
Respublikasining fuqarolari, xorijiy fuqarolar va mamlakatimiz hududida 
doimiy yoki vaqtincha yashayotgan fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni 
kiritish lozim. 
Shaxsiy erkinlik va daxlsizlik to‘g‘risidagi konstitutsiyaviy normalar 
jinoyat-protsessual qonunchiligida rivojlantiriladi va to‘ldiriladi. Masalan, 
Jinoyat–protsessual kodeksining 18-moddasi 2-qismida: “Hech kim sud 
qaroriga asoslanmagan holda hibsga olinishi yoki qamoqda saqlanishi 
mumkin emas”
46
, deb belgilangan. Uning 3-qismida esa sud va prokuror 
qonunga xilof ravishda ozodlikdan mahrum etilgan yoki qonun yoxud sud 
hukmida nazarda tutilganidan ortiq muddat hibsda ushlab turilgan yoki 
qamoqda saqlangan har qanday shaxsni darhol ozod qilishi shartligi qat’iy 
belgilangan. Ushbu moddaning 4-qismida fuqarolarning shaxsiy hayoti, 
ularning turar joylari daxlsizligi, o‘zaro yozishmalari, telegraf aloqalari va 
telefon orqali so‘zlashuvlarining sir saqlanishi qonun bilan qo‘riqlanishi 
haqidagi norma mustahkamlab qo‘yilgan. 
Noqonuniy ushlab turish nima ekanligini aniqlash uchun, eng avvalo, 
qanday ushlab turish qonuniy hisoblanadi, ana shuni aniqlab olish kerak. 
Jinoyat-protsessual kodeksining 220-moddasiga binoan ushlab turish, 
jinoyatni sodir etishda gumon qilinayotgan shaxsni uning jinoiy faoliyat 
bilan shug‘ullanishiga barham berish, qochib ketishining, dalillarni 
yashirishi yoki yo‘q qilib yuborishining oldini olish maqsadida qisqa 
muddatga ozodlikdan mahrum qilishdan iboratdir. Ushlab turish jinoyat 
ishi qo‘zg‘atilgunga qadar ham, ish qo‘zg‘atilganidan keyin ham amalga 
oshirilishi mumkin. Ish qo‘zg‘atilganidan keyin ushlab turishga faqat su-
rishtiruvchining, tergovchining yoki prokurorning qaroriga binoan yo‘l 
qo‘yiladi. 
Jinoyat-protsessual ushlab turishning asosiy maqsadi va uning 
mohiyati – erkinlikni cheklashning vaqtinchaligidir. Qonunga muvofiq 
inson erkinligini qisqa vaqtga cheklash, faqat ushlangan shaxsning 
jinoyatga haqiqatan ham aloqadorligi yoki aloqador emasligini aniqlash 
maqsadida amalga oshiriladi.
46
Ўзбекистон
Республикасиниг
Жиноят
прцессуал
кодекси
. - 
Т
., 2018. 

---

188 
Ushlab turish asoslarining qat’iy tartibda belgilab qo‘yilishi hozirgi 
zamon qonunchiligida ustuvor ahamiyatga ega bo‘lib, u shaxsning huquq, 
erkinlik va qonuniy manfaatlarining yana bir kafolatlanishi shakli 
hisoblanadi. 
Shaxsni qonunga xilof ravishda ushlab turish va hibsga olish qonuniy 
yoki qonunga xilof ekanligini aniqlash uchun JK 234-moddasining
1-qismiga ko‘ra shaxs erkinligini qisqa muddatga cheklash uchun asos 
bo‘lgan holatlarni har tomonlama tahlil qilish talab qilinadi
47
. 
Shunday qilib, ushlab turish asoslarining qonunda aniq belgilanishi 
yagona maqsadni, ya’ni shaxsning noqonuniy ravishda ushlanishining 
oldini olishni ko‘zlaydi. Shu maqsadda JPKning 220-235-moddalarida
48
hamda O‘zbekiston Respublikasining “Jinoyat ishini yuritish chog‘ida 
qamoqda saqlash to‘g‘risida”gi Qonunida
49
ushlab turishning jinoiy-
protsessual tartibi belgilangan. 
JPK 226-moddasi 1-qismida ushlab turish ushlangan shaxs ichki 
ishlar organiga yoki huquqni muhofaza qiluvchi boshqa organga 
keltirilgan vaqtdan boshlab qirq sakkiz soatdan ortiq davom etishi mumkin 
emasligi belgilangan. JPK 237–moddasi mazmuniga ko‘ra jinoyatni sodir 
qilishda gumon qilingan va ushlab turilgan shaxsni hech qanday shartlarsiz 
qo‘yib yuborish uchun uning shaxsini tasdiqlovchi hujjat asos bo‘ladi.
Ushlab turilgan shaxsni ozod qilish uchun asoslar qatoriga jinoyat 
sodir qilishda gumonning tasdiqlanmaganligi ham kiradi. Jinoyat 
kodeksining 234–moddasi 1-qismida shaxsning aybsizligini oldindan bila 
turib, noqonuniy ushlash uchun javobgarlik subyektlari sifatida 
surishtiruvchi, tergovchi, prokuror belgilangan.
Sudyaning oldindan bila turib, adolatsiz hukm, hal qiluv qarori yoki 
ajrim chiqarishi ham uning tegishli javobgarlikka tortilishi uchun sabab 
bo‘ladi. Qamoqqa olish jinoiy jazo hisoblanmay, balki odil sudlovni 
ta’minlash uchun ko‘maklashuvchi protsessual majburlov chorasi bo‘lib,
u eng oxirgi zaruriyatda qo‘llaniladigan usul hisoblanadi. Qamoqqa olish 
ehtiyot chorasi sifatida ayblanuvchi, sudlanuvchi surishtiruvdan, dastlabki 
tergovdan va suddan bo‘yin tovlashining hamda uning bundan keyingi 
jinoiy faoliyatini oldini olish, uning ish bo‘yicha haqiqatni aniqlashga xalal 
47
Ўзбекистон
Республикасиниг
Жиноят
кодекси
. – 
Т
., 2018.
48
Ўзбекистон
Республикасиниг
Жиноят
прцессуал
кодекси
. – 
Т
., 2018.
49
Ўзбекистон
Республикасининг
“
Жиноят
ишини
юритиш
чоғида
қамоқда
сақлаш
тўғрисида
”
ги
қонуни
// 
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
. 2011. –
№
40. – 409-
модда
. 

---

189 
beradigan urinishlariga yo‘l qo‘ymaslik, hukmning ijro etilishini 
ta’minlash maqsadida qo‘llaniladi. 
Sud-huquq tizimini yanada liberallashtirish, insonning 
konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarini cheklash bilan bog‘liq protsessual 
majburlov choralarini qo‘llashga sanksiya berish huquqi sudlarga 
bosqichma-bosqich va izchil o‘tkazilishini ta’minlash maqsadida, 
shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining fuqarolarni sud 
orqali himoya qilish huquqini belgilovchi 19, 25 va 44-moddalariga 
muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2005-yil 8-avgustdagi 
“Qamoqqa olishga sanksiya berish huquqini sudlarga o‘tkazish 
to‘g‘risida”gi Farmoni
50
asosida jinoyat sodir etishda gumon qilinayotgan 
yoki ayblanayotgan shaxslarni qamoqqa olishga sanksiya berish huquqi 
2008-yil 1-yanvardan e’tiboran sudlar vakolatiga o‘tkazildi.
Qamoqqa olishning yangi tartibi O‘zbekiston Respublikasi 
Konstitutsiyasining 19-moddasida nazarda tutilgan jinoyat protsessining 
sudga qadar bo‘lgan bosqichlarida fuqarolarning uzviy huquq va 
erkinliklarini cheklashning qonuniyligi va asoslanganligi ustidan sud 
kontrolini amalga oshirishning haqiqiy kafolati bo‘lib, jinoyat protsessida 
shaxs maqomining yanada mustahkamlanishiga xizmat qildi va dastlabki
tergov organlarining huquqni qo‘llash faoliyatida qonuniylikni qaror 
topishiga xizmat qildi.
O‘zbekiston Respublikasining 2012-yil 18-sentabrdagi “Sud-huquq 
tizimini yanada isloh qilish munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasi-
ning ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish 
to‘g‘risida”gi Qonuni
51
bilan shaxsning erkinligini cheklashning 
tartibi yanada rivojlantirilib, ayblanuvchini lavozimidan chetlashtirish
va shaxsni tibbiy muassasaga joylashtirish protsesual majbulov choralarini 
qo‘llash sudning ruxsati asosida amalga oshirilishi belgilangan.
Bundan tashqari ushbu institut O‘zbekiston Respublikasining 
2014-yil 4-sentabrdagi “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun 
hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi Qonuni
52
bilan 
JPKda yangi uy qamog‘i ehtiyot chorasining joriy etilishi va u sudning
ruxsati bilan qo‘llanilishi tartibining o‘rnatilganligi bilan o‘zining 
rivojlanishini davom ettirdi.
50
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Қамоққа
олишга
санкция
бериш
ҳуқуқини
судларга
ўтказиш
тўғрисида
” 
ги
Фармони
// 
Халқ
сўзи
газетаси
, 2005 
йил
9 
август
. 
51
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
, 2012 
й
., 38-
сон
, 433-
модда
52
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
, 2014 
й
., 41-
сон
. 507-
модда

---

190 
O‘zbekiston Respublikasining 2017-yil 29-martdagi “Fuqarolarning 
huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini ta’minlashga 
doir qo‘shimcha chora-tadbirlar qabul qilinganligi munosabati bilan 
O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va 
qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi Qonuni
53
ga asosan murdani 
eksgumatsiya qilish va pochta-telegraf jo‘natmalarini xatlab qo‘yish tergov 
harakatlarini o‘tkazishga ruxsat berish huquqi ham sudlarga o‘tkazilgan. 
Yuqorida keltirilgan qonun hujjatlari bilan mamlakatimizda shaxs 
huquqlarining faqat sud tomonidan cheklanishining ishchan mexanizmini 
shakllantirilgan deb e’tirof etishga asos bor.
Bugungi kunda «habeas corpus act» instututi sudga qadar ish yuritish 
bosqichlarida gumon qilinuvchining ushlab turilishi qonuniyligini tek-
shirish, lozim hollarda uning muddatini uzaytirish, ushlangan gumon qi-
linuvchi va ayblanuvchiga nisbatan qamoqqa olish yoki uy qamog‘i tar-
zidagi ehtiyot chorasini qo‘llash yoki uni qo‘llashni rad etish, bu ehtiyot 
chorasining muddatini uzaytirish, shuningdek,ayblanuvchini lavozimidan 
chetlashtirish va shaxsni tibbiy muassasaga joylashtirish protsesual 
majburlov choralarini qo‘llash, murdani eksgumatsiya qilish va pochta-
telegraf jo‘natmalarini xatlab qo‘yish tergov harakatlarini 
o‘tkazishmasalalarini sud majlisida ko‘rib chiqib hal etish vakolatlarini o‘z 
ichiga qamrab oladi.
Qayd etish kerakki, yuqorida nomlari zikr etilgan protsessual majburlov 
yoki ehtiyot choralarini qo‘llash, tergov harakatlarini o‘tkazish to‘g‘risidagi 
iltimosnoma va unga ilova qilingan materiallar sudga kelib tushgan paytdan 
e’tiboran 24 soatdan kechiktirmasdan sudya tomonidan ko‘rib chiqilishi 
yo‘lga qo‘yilgan. Ushbu choralaridan birini qo‘llash to‘g‘risidagi 
iltimosnoma va materiallarni jinoyat protsessining asosiy prinsiplariga
mos ravishda sudya tomonidan yakka tartibda va yopiq sud majlislarida 
ko‘rib chiqilishi, iltimosnoma ko‘rib chiqilayotganda ayblov tomonidan
prokuror va himoya tomonidan himoyachi, shuningdek, ayblanuvchi ishtirok 
etishi, sud majlisi protsessual majburlov yoki ehtiyot chorasini qo‘llash
imkoniyatlari to‘g‘risidagi masalani ko‘rib chiqish va ayblanuvchiga
nisbatan bunday chorani qo‘llash zaruratini asoslab beradigan prokurorning 
axboroti bilan boshlanishi, so‘ngra esa, ayblanuvchi yoxud himoyachi buning 
aksini asoslab berishi, bulardan tashqari boshqa shaxslar ham tinglanishi, 
shuningdek, sudga taqdim etilgan materiallar tadqiq etilishi tartibi joriy
53
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
, 2017 
й
., 13-
сон
. 194-
модда

---

191 
etilganligi va amalda ishlayotganligi O‘zbekistonning jinoyat protsessida 
tomonlar tengligi va tortishuvchanligiga asoslangan sudga qadar 
ish yuritishning yangi instituti «habeas corpus act» samarali 
qo‘llanilayotganligi va insonning asosiy huquq va erkinliklarini himoya
qilishga xizmat qilayotganligini yaqqol namoyon qiladi.
Inson erkinligi va shaxsiy daxlsizligining buzilishi har bir shaxsning 
sudga shikoyat bilan murojaat qilish hamda buzilgan huquqlarini tiklash va 
uning talablarini qondirish huquqini keltirib chiqaradi. Ushbu huquqni 
amalga oshirish tartiblari O‘zbekiston Respublikasining 2018-yil 
25-yanvardagi qabul qilingan O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy
sud ishlarini yuritish to‘g‘risidagi kodeksi
54
bilan tartibga solinadi. 
Madomiki, jamiyatimizda inson manfaatlari ustuvor ekan, fuqarolar 
o‘zligini anglash, haq-huquqini tanish uchun murojaat etish huquqlaridan 
foydalanishlari lozim.