Халцаро бобур фонди

Б о б у р
— 
т ариат паноҳ п о д ш о ҳ ва
ш ариат га р и о я қ и л у в ч и
м у с у л м о н .
„Б об у р но м а“да и ж т и м о и й ж и н о я т содир 
эт г а н л а р г а турли-тум ан ж а з о л а ш усул- 
л а р и қ ў л л а н г а н и ҳ и к о я қ и л и н г а н . Чу- 
нончи, Бобур тин ч а ҳ о л и н и н г ёғли ху- 
м ин и ў ғи р лаган бир н а в к ар н и таёқ тут- 
ган саф ў р т а с и д а н ў т к а з и б , т а ё қ л а т и б
ў л д и р т и р ад и .
А й н и қ са, оилавий м уносабатлардаги 
ш а р ъ и й ва н о ш а р ъ и й и ш л а р г а Б обур 
к ат т а а ҳ а м и я т беради. Ҳисор беги Хис- 
р авш о ҳ — й и р и к бек. Н а в к а р и 2 0 —30 
м и н г г а е т а д и к и , бу ж у д а ф а в қ у л о д д а
ҳодисадир. Б и р о қ у ш ар и а тд ан бехабар 
бир нусха. „Ҳисор х а л қ и , — деб ёзади 
Бобур, — хусусан, Х иср ав ш о ҳ га тааллуқ- 
л и эл ҳ а м и ш а и ч к и л и к ва зинога маш- 
ғул эди. Ш у д а р а ж а д а к и , Х и ср ав ш о ҳ - 
н и нг н а в к а р л а р и д а н бири бир к и ш и н и н г
х о т и н и н и тортиб олиб к етади. Б у хотин- 
н и н г эри Х и с р а в ш о ҳ г а к е л и б арз-дод
қ и л а д и . Х и с р а в ш о ҳ ж а в о б б е р а д и к и : 
„ Б и р неча йил сен билан бирга эди, бир 
неча кун бу билан бирга б ў л си н “ .
Бу воқеани эш и т ган ва ёзган шари- 
атпаноҳ Бобур ш у д а р а ж а д а ғазаблана- 
д и к и , „Б у воқеани эш итиб Х и ср ав ш о ҳ га 
л а ъ н а т л а р ёғд и р м аган к и ш и г а ҳам лаъ- 
на тл ар бўлсин!“ деб юборади.
Б о б у р Х и с р а в ш о ҳ б е к л и к қ и л г а н
Ҳ исо р д ан ў т а ё т г а н д а ҳам ш а р ъ и й бир 
даъво воқеаси берилади (матн табдили): 
„ Х и с р а в ш о ҳ н и к ў р и б қ а й т г а н о қ ш о м
М ирзохон м ени нг қ о ш и м г а келиб, оғала- 
р и н и н г қ о н и н и д а ъ в о қ и л д и . Б и з н и н г
орада б а ъ з и л а р ҳам ам ин эд и л ар , дар- 
воқеъ , ш ар и а т ва урф билан ҳам муно- 
сиби ш ундай эд ики , бундай к и ш и л а р жа- 
зосига е т г а й “ .
Ҳ у сайн Б о й қ а р о н и н г ф еъ л -атво р ига 
баҳо б е р г а н д а Б о б у р у н и н г э ъ т и қ о д и
ю з а с и д а н м у л о ҳ а з а л а р ю р и т а д и (м ат н
т а б д и л и ): „ Ж а м и и ш к у ч и с у н н а т ва 
ж а м о а т м азҳ аб и билан м у во ф иқ эди. Ма- 
ф о с и л ( р е в м а т и з м ) х а с т а л и г и т у ф а й л и
намоз ў қ и й олмас эди. Сўзамол ва хуш- 
х у л қ к и ш и эди. Х у л қ и бироз тезроқ эди. 
Б а ъ з и м у о м ал ал ар д а ш а р и а т га к ў п риоя 
қ и л ар д и . Б и р м ар та бир ўгли бир киш и- 
ни ў л д и р ган и учун х у н т ал аб л ар и га топ- 
ш ириб , қ о з и х о н а га юборди...
А ввал тах тни олган п а й т л ар и олти- 
етти йил и ч к и л и к и ч м ад и . У ндан кей ин 
и ч и ш га туш ди . Қ и р қ й и л г а я қ и н к и , у 
Хуросонда подш оҳ эди, ҳеч к у н й ў қ эди- 
ки , п еш и н нам ози дан сўнг ич м аси н . Ле- 
к и н ҳеч қ ач о н „бош о ғр и ғи" қ и л и б эр- 
талаб ичм ас эди. У ғи л л а р и , барча амал- 
д орлари ва ш а ҳ а р а ҳ о л и с и н и н г аҳволи 
ҳам ш у эди. Ў та ай ш -и ш р а т ва ахлоқ- 
с и з л и к қ и л а р э д и л а р “ .
З а ҳ и р и д д и н М у ҳ а м м а д Б о б у р н и н г
ю қорид аги м у л о ҳ а з а л а р и д а и к к и н у қ т а 
ал о ҳ ид а эътиборли: бири н ч и си , Ҳ усайн 
Б о й қ а р о н и н г ш а р и а т г а а м а л қ и л и ш и ;
и к к и н ч и с и , ш а р и а т г а х и л о ф иш қили - 
ши.
Ш ар и а т п а н о ҳ Бобур Ҳ у сайн Бойқа- 
ронинг ш а р и а т г а х и л о ф и ш л а р и н и бир 
ма-бир с а н а г а ч , н и ҳ о я т , ш а р ъ и й ҳ у к м
ҳам и ж р о қ и л и н г а н и н и „Б о б у р н о м а“да 
ш у н д ай қ ай д этади: „У ш б у л ар н и н г ка- 
с о ф а т и д а н э д и к и , ш у н д а й х о н а д о н д а н
етти-саккиз й и л д а бир М уҳам м ад Замон 
м ирзод ан ўзга ному ниш он қ о л м а д и “ .
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

БОБУРНОМЛ
15