Халқаро туризм

3.3. Халқаро туризмнинг ривожланиш даври
Биринчи жаҳон урушидан кейин, яъни 1920 йиллардан бошлаб халқаро 
туризм янги ривожланиш босқичига ўтди. Уруш даврида кўпгина туристлар 
Италия ва Швейцария мамлакатларига борган бўлсалар, урушдан сўнги 
йилларда эса уларнинг сафари бутун Европа мамлакатларини қамраб олдилар. 
1928 йилда Россия туристик жамияти қайтадан ташкил бўлди ва унинг ўрнига 
Пролетарлар туризми жамияти тузилди. 1929 йилда Бутун иттифоқ 
акционерлар жамоаси «Интурист» ташкил этилди. Ҳорижий туристларни қабул 
қилиб олувчи Бутун иттифоқ акционерлар ташкилоти «Отель» ташкил этилди. 
Унинг таркибига 17 та отеллар кирган бўлиб, улар турли шаҳарларда 
жойлашган эди. Йирик шаҳарларда эса биринчи тоифали меҳмонхоналар 
қурила бошланди. Жумладан Москва шаҳрида – «Националь», «Метрополь», 
Санкт – Петербургда – «Астория», «Европа» ва ҳоказолар каби.
1930 йиллар халқаро туризмнинг ривожланишида пасайиш даври бўлиб 
ҳисобланади. Бунинг асосий сабаби 1929-1933 йиллардаги жаҳон иқтисодий 
инқирози (кризис) нинг кучайиши Европада сиёсий вазиятнинг кескинлашуви, 
Германияда 
давлат 
хокимиятига 
Гитлер 
бошчилигидаги 
нацистлар 
партиясининг келиши билан боғлиқ бўлди. 1939 йилга келиб мамлакатда 
курорт индустрияси ташкил топади. Унинг таркибида 1828 санаториялар ва 

---

38 
1270 дам олиш уйлари мавжуд эди. 1941 йилга келиб ҳаммаси бўлиб, 100 
мингга яқин хорижий туристлар қабул қилинган. 
Халқаро туризм кўпгина мамлакатларда ўзига турли махсус хизмат 
вакилларини жалб қила бошлади. Яъни туризм соҳаси турли хил давлат 
аҳамиятига эга бўлган ахборотларни тўплаши ва қўпорувчилик ишларини 
амалга оширадиган манба бўлиб қолди. Мисол, Испаниядаги гражданлар 
уруши даврида Германия Ташвиқот ва Тарғибот вазирлигида махсус туризм 
бўлими ташкил этилган эди. Унинг асосий вазифаси Испанияга поляк 
аскарларини турист тарзида юборишдан иборат эди. 
Иккинчи жаҳон уруши халқаро туризмнинг ҳажмини кескин камайтириб 
юборди. Урушдан кейин кўпгина Европа мамлакатлари шаҳарлари харобаликка 
айланиб қолди. Ҳамма мамлакатларда пул танқислиги, ёқилғи-энегетика 
ресурслари, озиқ-овқат ва малакали кадрларнинг етишмаслиги давлатларнинг 
миллий иқтисодиётига жуда катта таъсир кўрсатди. Бу борада дунё 
мамлакатларидаги сиёсий вазиятнинг кескинлашуви, ҳарбий қуролланиш 
пойгасининг тўхтовсиз кучайиши халқаро туризм ривожланишига салбий 
таъсир кўрсатди. Миллионлаб ишчилар учун ташқи дунё қўрқинчли ва хавфли 
манба бўлиб қолди.