Халқаро туризм

Танишлар ва қариндош – уруғларникига ташриф.
Туристик 
статистиканинг кўрсатишича, саёҳатнинг бу тури ўзида халқаро туризмнинг 
катта сегментини мужассам этган. Қариндошлар билан учрашиш мақсадида 
жуда тез-тез сафарлар қайта такрорланади, бўлиш давомийлиги эса ишга доир 
ва рекреацион сафарлардан ортиқдир. Мисол учун, араб мамлакатлари, 
Ҳиндистон, Покистондан Англияда яшаётган дўстлари, қариндошларини 
кўргани доимий равишда меҳмонлар ташриф буюради. Россия ва Украинага 
Канада, АҚШдан аждодлари словян бўлган оила аъзолари келишади. 
Туристик бозорнинг мазкур сегменти яна 
этник ёки қўмсаш
– 
соғиниш 
туризми
деб ҳам аталади. Бу одамларни дўстлари, қариндошлари билан 
учрашиш эҳтиёжга боғлиқ бўлиб, халқаро туристик алмашинишда муҳим ўрин 
эгаллайди. Одатда бозорнинг бу сегментида ишлашга бир неча турфирмалар 
ихтисослашади. 
Диний (зиёрат) туризми ҳозирги пайтда оммавий тус олаяпти.
Унинг 
бир неча турлари ажратилади: 

зиёрат (муқаддас жойларга ташриф ва ибодат қилиш); 

билимни орттириш сафари (диний, тарихий ёдгорликлар ва бошқалар 
билан танишиш); 

илмий сафар дин билан шуғулланувчи (тарихчи ва бошқа 
мутахассисларни сафари). 
1.3.4. Ҳаракатланиш усуллари бўйича таснифлаш
(классификациялаш) 
 
Ҳаракатланиш усули ва танланган транспорт турига боғлиқ ҳолда 
туризмни авиацион, темирйўл, автотуризм, автобусли, сув, пиёда, велосипедли 
турларга ажратиш мумкин. 
Саёҳатчи қайси бир транспорт турини танламасин бугунги кунда ихчам 
ва қулайлик, саёҳат хавфсизлиги зарур шартлардан ҳисобланади. Саёҳат 
хавфсизлиги кўрсаткичлари авариялар (транспорт турлари бўйича йиллик 
авариялар сони) ва шахсий хавфсизлик ҳисобланади. Бунда 100 000 киши 
ҳисобга йўл-транспорт ҳодисаларида халок бўлганлар сони асосий кўрсаткич 
бўлади. Россияда бу кўрсаткич автотранспортдан юқори даражада 
фойдаланилаётган мамлакатлардагига нисбатан анча кўп. 
Туризм ва транспорт шунчалик ўзаро боғланганки, уларни бири-бирисиз 
тасаввур қилиб бўлмайди. Ўзаро боғлиқликка мисол: Recrtational Vehicles (RV) 
– автотиркама ёки автофургон типидаги ғилдирак устидаги уй (худди 
россиянинг «Скифларига ўхшаш) да битта воситада жойлашиши, ҳаракатланиш 
қўшилиб кетган. Бундай ғилдиракли уйларни сотишнинг ўсиши улар учун 

---

20 
махсус жиҳаозланган тўхтаб туриш майдончалари, компонентлар қурилишини 
кенгайтиришни талаб қилади. Бу эса ўз навбатида уларни электр, сув 
таъминоти, канализация, бошқа инфратузилмаларга улашни тақазо этади. 
Кўпчилик туристлар атроф бемолол кўриниб турадиган ойнали, 
ўтирғичлари ётқизиладиган, ҳожатхонаси, мусиқа, телевизор, микрофон, 
кондицонер ускуналари билан жиҳаозланган махсус автобусларда саёҳат 
қилишни хуш кўрашади. Бундай автобуслар поездлар бормайдиган, самолёт 
учмайдиган жойларга бориш имконини беради. Автобус парки аҳволи ер усти 
хизмати сифатини белгиловчи кўрсаткич ҳисобланади. 
Туристлар транспортининг алоҳида типи-кемада саёҳат қилишни 
ёқтиришади. Бу йўловчиларни фақат у портдан бу портга олиб борадиган 
транспрт воситасигина эмас, балки жойлаштириш, тунайдиган, овқатланадиган, 
энг яхши тур маҳсулотлардан, хизматлардан баҳраманд этадиган шинам 
кемалардир. Замонавий саёҳат кемалари туристлар учун қуйидаги 
қулайликларга эга: тренажер зали, бассейн, кинотеатр, видеосалон, дискотека, 
магазин, ресторан ва барлар, концерт заллари билан жиҳозланган. Айрим 
кемаларда конференция зали, синхрон таржима учун ускуналар бор, булар ишга 
доир учрашувлар, илмий конференциялар ўтказишга имкон беради. Саёҳат 
кемаларининг энг диққатга молик томони – овқатланишдир. Кемадаги 
стабилизаторлар чайқалишни одам организмига таъсирини пасайтиради. Жуда 
кўп кемаларда кенг гараж биноси бор, бу эса туристларга ўзи билан 
автомобилини ҳам олиш, кема тўхтаб турганда турли мамлакат портларида 
ундан фойдаланиш имконини беради.